BİZE ULAŞIN
Midenizin girişinde, alt özofagus sfinkteri (LES) adı verilen bir kas halkası olan bir kapak vardır. Normalde, yiyecek geçer geçmez LES kapanır. LES tamamen kapanmazsa veya çok sık açılırsa, mideniz tarafından üretilen asit özofagusunuza yükselebilir. Bu, mide ekşimesi olarak adlandırılan yanan bir göğüs rahatsızlığı gibi semptomlara neden olabilir. Gelin reflü belirtilerine yakından bakalım.
Reflü belirtileri deyince ilk akla gelenler baharatlı, yağlı gıdalar, çikolata, alkol veya taze sıkılmış meyve suları tüketildiğinde artan şikayetlerdir. Mideden boğaza doğru yayılan ve daha ziyade yemekten sonra oluşan yanma, en sık görülen reflü belirtisidir. Mide içeriğinin ağza gelmesi, yutma güçlüğü, görülen diğer önemli reflü belirtileri sayılır. Ağrılı yutkunma, geğirti, hıçkırık, bulantı ve kusma ise daha ender ortaya çıkar. Reflü; yemek borusu, mide ve bağırsak sistemi dışındaki sistemlerde de belirtilere yol açabilir. Reflü öksürüğe, ses kısıklığına, diş çürüklerine ve boğaz arısına neden olabilir.
Doğru şekilde beslenerek ve yaşam tarzında yapılacak bazı değişikliklerle mide içeriğinin yemek borusuna geri gelmesi ve sebep olduğu yanma hissi engellenebiliyor. Gerek besinler gerekse beslenme tarzı kadar yemek yerken su içilmemesi kuralı da reflüyle mücadeleyi kolaylaştıran önemli bir unsur. Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman, reflü sorunu olanlara 10 etkili öneride bulundu.
Portakal, mandalina gibi meyveler reflü yakınmalarını artırıyor. Özellikle reflü sebebi ile yemek borusu tahriş olmuş kişilerde bu meyvelerin yanma hissine sebep olma olasılığı çok daha artıyor. Reflü sorunu olanlar için muz, elma gibi meyveler çok daha kolay tolere edilebilir meyveler. Yine de şikayetler kişiye göre değişebildiğinden meyveleri teker teker denemenizde ve kendinize iyi gelen meyveleri belirlemenizde fayda var.
Yağların mideyi terk etme süresi çok uzun olduğundan fazla yağlı yiyecekler reflü şikayetlerini artırıyor. Ayrıca fazla yağlı yiyecekler tüketildiğinde sindirim için mide çok daha fazla asit salgıladığından pişirme yöntemi olarak da kızartma yerine daha az yağ kullanılan ızgara, fırınlama ya da haşlama yöntemleri tercih edilmeli. Tam yağlı süt ürünlerinin yağ kısmı da benzer etkilere yol açabileceğinden tam yağlı süt ürünleri yerine daha az yağlı olanları tercih edin.
YUMURTA SARISINI DEĞİL BEYAZINI TÜKETİN
Yumurta sarısı yemek borusunun mideye açılan kapağının gevşemesine yol açan kolesistokinin hormonunun salınmasına neden oluyor. Böylece mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçması kolaylaşarak reflü şikayetleri artıyor. Bu nedenle yumurta tüketilecekse sarısının değil, beyazının tüketilmesinde fayda var.
YATMADAN 2-3 SAAT ÖNCE YEMEK YEMEYİ BİTİRİN
Yemek yedikten sonra uzanmak ya da yatmak yerine dik pozisyonda durmaya özen gösterin. Aksi halde yer çekiminin de etkisi ile mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçma riski artıyor. Bu da şikayetleri artırıyor.
BAHARATLI YİYECEKLERİ TÜKETMEYİN
Baharatlı yiyecekler reflü nedeni ile tahriş olan yemek borusundaki acıma ve yanma hissini artırır. Yapılan çalışmalar; özellikle acı kırmızı biberde bulunan kapsaisin adlı maddenin tüketiminden sonra reflüdeki yanma/acıma hissini artırdığını gösteriyor.
AZ MİKTARLARDA VE SIK YEMEYE ÖZEN GÖSTERİN
Tek seferde yüksek hacimli yemek, midede oluşturacağı basınç ile kişide reflü şikayetlerini artırabilir. Bu nedenle daha küçük hacimli, daha sık öğünler yapın. Öğünlerinizi günde en az 3-4 ya da daha fazla olacak şekilde planlamaya çalışın.
KİLO VERİN
Aşırı kilo mide basıncını artırdığından mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçması riskini artırıyor. Özellikle göbek yağlanması fazla olduğunda bu risk çok daha yükseliyor. Bu nedenle fazla kilolu iseniz reflü semptomlarından korunmak için mutlaka kilo vermelisiniz. Kilo verirken yağdan fakir bir beslenme programı uygulamaya dikkat edin, çünkü yağlı yiyecekler de reflü şikayetlerini artırıyor.
ALKOL
Alkol mide asidini artırabileceğinden ve yemek borusundan mideye açılan sfinkterin kasılma gücünü azaltabileceğinden, mide asidinin yemek borusuna kaçması ve yanma hissine neden olma olasılığı artıyor. Hangi alkol türünün reflü üzerinde ne tür etkilere sahip olduğu net olmamakla birlikte bira ve şarabın reflüye neden olduğuna dair çalışmalar mevcut.
YEMEK YERKEN SU İÇMEYİN
Yemek esnasında su içildiğinde yemek ve su birleşerek midede fazlaca bir hacim yaratabilir ve neden olduğu basınç ile mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçma olasılığını artırabilir. Bu nedenle reflü sorunu olanların su tüketimini yemek esnasında değil, öğün aralarında gerçekleştirmesi çok daha faydalı olacaktır.
Mide asidinin patolojik şekilde mideden özefagusa (yemek borusuna) doğru geri kaçışı gastroözefageal reflü’dür. Hastalar göğüs kafesinin arkasında yanma(heartburn) şikayeti ile başvurabilirler. Reflü bazen yemek borusunun arkasındaki yanmanın yanı sıra ağza gıdaların ve acı suyun gelmesidir. Reflü, sıklıkla yemeklerden sonra olur. Gastroözefageal reflü hastalığı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sıkça rastlanan bir hastalıktır. Ülkemizde yapılan bir çalışmada toplumun %20’sinde reflü hastalığı bulunmuştur.
Sanılanın aksine naneli bir şeyler tüketmek reflüyü daha da tetikleyecektir. Papatya, meyan kökü ve hatmi reflüyü iyileştirmeye yardımcı olur. Meyan, mide asidinin etkilerini sakinleştirmeye yardımcı olan özofagus astarının mukus kaplamasının artmasına yardımcı olur. Asit reflü veya gastroözofageal reflü hastalığınız (GERD) varsa, belirli yiyecek ve içeceklerden kaçınabilirsiniz. Kahve, kola ve asidik meyve suları gibi içecekler genellikle reflüyü tetikler. Tüketmeniz gerekenler ise şöyle: Bitki çayı, az yağlı veya yağsız süt, bitki bazlı süt, havuç suyu, aloe vera suyu, lahana suyu
pancar, karpuz, ıspanak, salatalık veya armut gibi daha az asidik gıdalarla yapılan taze sıkılmış içecekler, su, hindistan cevizi suyu tüketebilirsiniz.
Reflü olan bebeklerde, alt özofagus sfinkter kası tam olarak gelişmemiştir ve mide içeriğinin yemek borusunu desteklemesine izin verir. Bu, bebeğinizin kusmasına neden olur. Sfinkter kası tamamen geliştiğinde, bebeğiniz artık kusmamalıdır. Reflü bebeklerde çok yaygındır. Tüm bebeklerin yaklaşık yarısı hayatlarının ilk 3 ayında günde birçok kez kusar. Kusma en büyük belirtilerindendir ancak diğer belirtiler şöyledir: Öksürme, öğürme, yutmada sorun, sinirlilik, yemek yemeyi reddetme, az kilo alma ya da kilo verme, hırıltı, nefes almada zorluk. Peki bebeklerde reflüye ne iyi gelir? Bebeğinizin mamasına ya da anne sütüne tahıllı pirinç ekleyin. Bebeğinizi besledikten sonra mutlaka gazını çıkartın. Aşırı beslemekten kaçının; bebeğinize önerilen miktarda mama veya anne sütü verin. Beslendikten sonra bebeğinizi 30 dakika dik tutun. Formül kullanırsanız ve doktorunuz bebeğinizin süt proteinine duyarlı olabileceğini düşünüyorsa, doktorunuz farklı bir formüle geçmeyi önerebilir. Mutlaka hekime danışmalısınız.
