‘Dünya bir toz bulutuydu’ demeden önce sizler için dünya tarihine damga vuran olayları derledik. Türkiye’de ve dünyada birçok gelişmeye gebe olan 16 Mart tarihinde yaşanan olayları sizler için mercek altına aldık. 16 Mart Dünya Vicdan Günü ve Dünya Uyku Günü olarak kutlanıyor. Aynı zamanda 16 Mart Erzurum'un Horasan ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişinin yıl dönümüdür. Peki 16 Mart’ta dünyada ve ülkemizde neler oldu? 16 Mart doğan ve vefat eden önemli isimler kimler? İşte detaylar...
DOĞUM GÜNLERİ
- 1750 - Caroline Herschel, Alman-İngiliz astronom (ö. 1848)
- 1751 - James Madison, ABD'nin 4. Başkanı (ö. 1836)
- 1755 - Jakob Laurenz Custer, İsviçreli bitki bilimci (ö. 1828)
- 1789 - Georg Ohm, Alman fizikçi (ö. 1854)
- 1789 - Francis Rawdon Chesney, İngiliz general ve kaşif (ö. 1872)
- 1796 - Cincinnato Baruzzi, İtalyan heykeltıraş (ö. 1878)
- 1800 - Ninko, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 120. imparatoru (ö. 1846)
- 1813 - Gaëtan de Rochebouët, Fransız siyasetçi (ö. 1899)
- 1839 - Sully Prudhomme, Fransız şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1907)
- 1907 - Arkadi Vasilyev, Sovyet yazar (ö. 1972)
- 1908 - Robert Rossen, Amerikalı yönetmen, senarist ve yapımcı (ö. 1966)
- 1909 - Nubar Terziyan, Ermeni asıllı Türk sinema sanatçısı (ö. 1994)
- 1911 - Josef Mengele, Alman (Nazi) doktor (ö. 1979)
- 1912 - Pat Nixon, ABD'nin 37. Başkanı Richard Nixon'ın eşi (ö. 1993)
- 1915 - Haldun Taner, Türk yazar (ö. 1986)
- 1926 - Jerry Lewis, Amerikalı aktör, komedyen ve şarkıcı (ö. 2017)
- 1927 - Vladimir Komarov, Rus kozmonot (ö. 1967)
- 1940 - Bernardo Bertolucci, İtalyan yönetmen (ö. 2018)
- 1943 - Murat Belge, Türk yazar, çevirmen, siyasi aktivist ve akademisyen
- 1946 - Mustafa Alabora, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
- 1948 - Tomris İncer, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2015)
- 1953 - Richard Matthew Stallman, Amerikalı özgür yazılım aktivisti ve GNU projesi ile Özgür Yazılım Vakfı'nın kurucusu
- 1959 - Jens Stoltenberg, Norveçli ekonomist ve politikacı
- 1965 - Mustafa Taşkesen, Türk bürokrat
- 1967 - Lauren Graham, Amerikalı oyuncu
- 1971 - Alan Tudyk, Amerikalı aktör
- 1973 - Kutsi, Türk şarkıcı, besteci, oyuncu ve söz yazarı
- 1976 - Gökcen Özdoğan Enç, Türk siyasetçi
- 1980 - Bahri Tanrıkulu, Türk tekvando sporcusu
- 1986 - Alexandra Daddario, Amerikalı oyuncu
- 1990 - Josef Husbauer, Çek futbolcu
VEFAT EDENLER
- 37 - Tiberius, Roma İmparatoru (d. MÖ 42)
- 455 - III. Valentinianus, Batı Roma İmparatoru (d. 419)
- 1736 - Giovanni Battista Pergolesi, İtalyan müzisyen (d. 1710)
- 1822 - Jeanne Louise Henriette Campan, Fransız eğitimci ve yazardır (d. 1752)
- 1913 - Tatyos Efendi, Osmanlı Ermenisi müzisyen (d. 1858)
- 1919 - Yakov Sverdlov, Yahudi asıllı Rus devrimci (d. 1885)
- 1929 - Kel Hasan Efendi, Türk tuluatçı (d. 1865)
- 1935 - John James Richard Macleod, İskoç hekim ve fizyolog (Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi ve İnsülini bulanlardan) (d. 1876)
- 1938 - Egon Friedell, Avusturyalı filozof, tarihçi, gazeteci, oyuncu, kabare sanatçısı ve tiyatro eleştirmeni (d. 1878)
- 1940 - Selma Lagerlöf, İsveçli Nobel Edebiyat Ödülü sahibi ilk kadın yazar (d. 1858)
- 1944 - Mehmed Abdülkadir Efendi, II. Abdülhamid'in ve Bidar Kadınefendi'nin oğlu (d. 1878)
- 1955 - Nicolas de Staël, Fransız ressam (d. 1914)
- 1957 - Constantin Brancuși, Rumen heykelci ve çağdaş soyut heykelciliğin öncülerinden (d. 1876)
- 1966 - Emin Türk Eliçin, Türk yazar (d. 1906)
- 1988 - Erich Probst, Avusturyalı futbolcu (d. 1927)
- 1998 - Pertev Naili Boratav, Türk halk bilim araştırmacısı (d. 1907)
- 2000 - Thomas Ferebee, Amerikalı pilot (Atom bombası'nı atan Enola Gay uçağının bombacısı) (d. 1918)
- 2003 - Rachel Corrie, Amerikalı barış aktivisti (İsrail tankları tarafından ezilerek öldürüldü) (d. 1979)
- 2015 - Firuz Çilingiroğlu, Türk hukukçu ve Onursal Yargıtay Başsavcısı (d. 1924)
ÖNEMLİ OLAYLAR
- MÖ 597 - Babil Sürgünü: Yehuda Krallığı'nın Babilliler tarafından fethedilmesi sonucu Yahudiler Babil'e sürüldü.
- 1521 - Ferdinand Magellan, Filipinler'deki Homonhon adasına vardı.
- 1848 - Öğretmen Okulları Kuruldu.
- 1909 - Almanya milli futbol takımı, tarihinin en farklı mağlubiyetini İngiltere karşısında aldı: 9-0.
- 1914 - Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi, Şeyhülislam olarak atandı.
- 1920 - İtilaf Devletleri, İstanbul'u işgal etti.
- 1921 - SSCB, Ankara Hükümeti'ni resmen tanıdı; Moskova Antlaşması imzalandı.
- 1924 - Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun (3 Mart) kabulünden sonra medreseler kapatıldı.
- 1924 - Roma Antlaşması doğrultusunda İtalya, Rijeka'yı topraklarına kattı.
- 1926 - Robert H. Goddard, ilk sıvı yakıtlı roketi fırlattı.
- 1930 - Küba milli futbol takımı, uluslararası arenada ilk maçını Jamaika karşısında yaptı ve 3-1 kazandı.
- 1932 - Ankara Demirspor kuruldu.
- 1935 - Adolf Hitler, Versay Antlaşması'nı iptal ettiğini açıkladı.
- 1939 - Hitler, Bohemya ve Morayva'yı Alman himayesine aldığını, Prag Kalesi'nde açıkladı.
- 1939 - Mısır Prensesi Fevziye Fuad ile İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi evlendi.
- 1945 - II. Dünya Savaşı: Küçük bir Japon direnişi kaldıysa da Iwo Jima Muharebesi sona erdi.
- 1964 - TBMM'de gizli yapılan olağanüstü toplantıda, Hükümete gerektiğinde Kıbrıs'a müdahale yetkisi verildi.
- 1968 - Amerika Birleşik Devletleri başkanı Johnson, Vietnam'a 35.000 ila 50.000 asker daha göndermeye karar verdi.
- 1968 - Vietnam Savaşı sırasında My Lai katliamı gerçekleştirildi.
- 1971 - Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan, Sivas'a bağlı Gemerek'te jandarmayla girdikleri çatışma sonunda yakalandı.
- 1972 - Cumhuriyet Senatosu; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararını onayladı.
- 1978 - 16 Mart Katliamı: İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi önünde öğrencilere yönelik bombalı saldırıda 7 öğrenci öldü.
- 1978 - İtalya'da eski Başbakanlardan Aldo Moro, Kızıl Tugaylar tarafından kaçırıldı.
- 1979 - Çin-Vietnam Savaşı: Çin Halk Kurtuluş Ordusu ülkesine geri döndü. Savaş sona erdi.
- 1988 - Saddam Hüseyin'in emriyle Halepçe'ye zehirli gaz saldırısı yapıldı.
- 1993 - Avrupa Kulüpler Kupası'nda finale yükselen ilk Türk basketbol takımı Efes Pilsen, Yunanistan'ın Aris takımına yenilerek ikinci oldu: 50 - 48.
- 1994 - TBMM tarafından dokunulmazlıkları kaldırıldıktan sonra gözaltına alınan beşi DEP'li altı milletvekili, Türk Ceza Kanunu'nun 125'inci maddesine muhalefet ettikleri gerekçesiyle DGM'ye sevk edildi. Vatana ihanetle suçlanan milletvekilleri, tutuklanarak cezaevine konuldu.
- 1996 - Profesör İlhan Arsel'in "Biz Profesörler" adlı kitabının davasında Savcı Abdurrahman Yılancı, Hakim Yücel Yurdakul'u taraflılıkla suçlayarak reddetti. Savcının Hakimi reddetmesi Türk adliye tarihinde ilk kez gerçekleşti.
- 1999 - Kosova'daki Sırp güçlerine karşı, 70 gün sürecek hava harekatı başlatıldı.
- 2003 - Rachel Corrie, İsrail tankları tarafından ezilerek öldürüldü.
- 2004 - Türkiye Taşkömürü Kurumu'nun Karadon maden ocağındaki grizu patlamasında, 8 Çinli işçiden 5'i öldü, 3'ü yaralandı.
- 2005 - İsrail, Eriha'yı resmi olarak Filistin yönetimine devretti.
- 2014 - Kırım, tartışmalı bir referandumla Ukrayna'dan ayrılıp Rusya'ya geçmeyi kabul etti.
