Tbmm Plan Ve Bütçe Komisyonu’nda Bütçe Görüşmeleri

2013 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısı’nın görüşmeleri TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda başladı.

Bütçeye ilişkin Maliye Bakanı Mehmet Şimşek bir sunum yaptı. Küresel finans krizinin başlangıcından bu yana 5 yıl geçmesine rağmen dünya ekonomisinde istikrarın hala sağlanamadığını belirten Şimşek, küresel ekonomide belirsizlikler devam ederken Türkiye ekonomisinin yumuşak iniş sürecinin başarıyla devam ettiğini ifade etti. Şimşek, “Yumuşak iniş olarak adlandırdığımız bu süreç. Büyüme kompozisyonunun iç ve dış talep arasında dengelenmesi, cari açığın daralması ve enflasyonist baskıların azalmasıdır” dedi.

Cari açığı kontrol altına almak için geçen yıl ekonomi yönetimi olarak bazı önemli adımlar attıklarına işaret eden Şimşek, şunları söyledi:

“Bu çerçevede, Merkez Bankamız para politikasını sıkılaştırdı, biz ithalatın artış artış hızını sınırlayan bazı vergiler önlemler aldık, BDDK’da makro ihtiyati uygulamalarla bu sürece destek verdi. Alınan bu önlemler neticesinde ekonomimiz 2011’in ikinci yarısından itibaren kontrollü bir yavaşlama sürecine girmiştir. Bu süreçte iç talep yavaşlarken dış talep büyümenin kaynağı haline gelmiştir. Geçen yılın ilk yarısında nihai iç talep büyümeyi 15.3 puan artırırken dış talep 5.3 puan azaltmıştı. Yumuşak iniş sürecine bağlı olarak bu yılın ilk yarısında iç talebin büyümeye katkısı -0.5 olurken net ihracatın katkısı 5.1 puana yükselmiştir.”

Bakan Şimşek, 2012 yılında Türkiye ekonomisinin yüzde 3.2 oranında büyümesini öngördüklerini belirterek, bu oranın geçen yıl Orta Vadeli Programda öngörülen yüzde 4’ün 0.8 Puan altında olduğunu söyledi.

Türkiye’nin IMF tahminlerine göre bu yıl Avrupa’da Letonya ve Kosava’dan sonra en hızla büyüyen ülke olacağını ifade eden Şimşek, “Bu yıl ki büyüme oranımız gelişmekte olan Avrupa ülkelerinin yüzde 2’lik büyümesinden daha iyi, Latin Amerika’nın yüzde 3.2’lik büyümesiyle başa baş, gelişmekte olan Asya’nın yüzde 6.7’lik büyümesine göre düşük olacaktır” dedi.

“CARİ AÇIK BU YILIN AĞUSTOS AYINDA 59 MİLYAR DOLARA GERİLEMİŞTİR”

Türkiye’nin cari açık gibi önemli bir ekonomik sorunu krize dönüştürmeden yönettiğine işaret eden Şimşek şöyle konuştu:

“Yüksek seviyelere çıkan cari açığı, uyguladığımız doğru makroekonomik politikalara kontrol altına aldık. 2011 yılı Ekim ayında zirve yaparak 78.6 milyar dolara kadar yükselen 12 aylık cari açık bu yılına Ağustos ayında 59 milyar dolara gerilemiştir. Yılın son çeyreğinde, iç talepteki toparlanmaya bağlı olarak cari açıktaki azalma hızının bir miktar yavaşlamasını bekliyoruz. Bu çerçevede, cari açığın yıl sonunda 58.7 milyar dolar, milli gelire oran olarak da yüzde 7.3 olarak gerçekleşmesini bekliyoruz. Cari açıktaki bu gerileme yüksek seviyelerde seyreden petrol fiyatları ile en büyük ticaret ortağımız AB’nin resesyonda olmasına rağmen gerçekleşmiştir. Bu yıl petrol fiyatları ortalama 112 dolar gibi yüksek bir seviyede seyretmiştir. Dolayısıyla Ağustos ayı itibariyle 12 aylık enerji ithalatımız 58.8 milyar dolara yükselmiştir. Nitekim enerji dışı cari açıkta daralma daha belirgin olmuştur. 2011 yılı Ekim ayında 33 milyar dolara yükselerek zirve yapan 12 aylık net enerji dışı cari açık, 2012 yılı Ağustos ayında 7.3 milyar dolarda gerilemiştir.”

Yumuşak iniş sürecine paralel olarak enflasyonist baskıların da azaldığına dikkat çeken Maliye Bakanı Şimşek, “Geçen yıl sonunda yüzde 10.5’e yükselen enflasyonun bu yıl sonunda kurdaki istikrar ve iç talepteki zayıflama ile birlikte yüzde 7.4’e önümüzdeki yıl ise yüzde 5.3’e gerilemesini bekliyoruz. Ancak başta gıda ve petrol olmak üzere emtia fiyatlarındaki yükselme eğilimi enflasyon görünümü üzerinde risk oluşturmaktadır. Enflasyonu tek hanelere indirerek tarihi bir başarıya imza attık. Orta ve uzun vadede hedefimiz, enflasyonun düşük hanelerde gerçekleşmesidir. Çünkü fiyat istikrarı büyüme potansiyelini artıran önemli bir faktördür” dedi.

2011 yılı Kesin Hesap Kanun Tasarısı hakkında bilgi veren Şimşek, bütçe giderlerinin 314,6 milyar lira, bütçe gelirlerinin 296,8 milyar lira, bütçe açığının 17.8 milyar lira, faiz dışı fazlanın ise 24,4 milyar lira olarak gerçekleştiğini bildirdi. Şimşek, 2012 yılı Merkezi Yönetim Bütçesi yılsonu gerçekleşme tahminini ise bütçe giderlerinin 362,7 milyar lira, bütçe giderlerinin 329,2 milyar lira, bütçe açığının 33,5 milyar lira, faiz dışı fazlanın 15,5 milyar lira olarak beklediklerini ifade etti.

“EĞİTİME AYIRDIĞIMIZ KAYNAĞI YÜZDE 20.7 ORANINDA ARTIRARAK 68,1 MİLYAR LİRAYA ÇIKARIYORUZ”

Şimşek, 2013 yılı bütçesinin mali disiplini ve makroekonomik istikrarı korumayı amaçlayan, büyümeyi ve istihdamı destekleyen, toplumsal refahı gözeten, ekonominin verimliliğini ve üretken yapısını destekleyen, yatırımları teşvik eden, altyapıya öncelik veren, sağlık, eğitim ve sosyal nitelikli harcamalara ağırlık veren, toplumun yaşam kalitesini yükseltmeyi amaçlayan bir bütçe olduğunu söyledi.

Şimşek, 2013 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesinde bütçe giderlerinin 404 milyar lira, faiz hariç giderlerin 351 milyar lira, bütçe gelirlerinin 370.1 milyar lira, vergi gelirlerinin 317,1 milyar lira, bütçe açığının 33,9 milyar lira, faiz dışı fazlanın 19,1 milyar lira olarak gerçekleşeceğini öngördüklerini ifade etti. Şimşek, 2012 yıl sonu gerçekleşme tahminlerine kıyasla 2013 yılı bütçesinde bütçe giderlerinin yüzde 11.4, faiz hariç giderlerin yüzde 11.9, bütçe gelirlerinin yüzde 12.4, vergi gelirlerinde ise yüzde 14 oranında artış olacağını belirtti.

Maliye Bakanı Şimşek, bütçede, personel giderlerine 97,2 milyar lira, Sosyal Güvenlik Kurumlarına devlet primi giderlerine 26.8 milyar lira, mal ve hizmet alımı giderlerine 33,4 milyar lira, faiz giderlerine 53 milyar lira,cari transferlere 151,3 milyar lira, sermaye giderlerine 33,5 milyar lira, sermaye transferlerine 5,1 milyar lira, borç vermeye 11,1 milyar lira, yedek ödeneklere 2.5 milyar lira pay ayrıldığını söyledi.

2013 yılında Gelir Vergisi’nden 63 milyar lira, Kurumlar Vergisinden ise 29 milyar lira gelir beklediklerini ifade eden Şimşek, ÖTV’den 83 milyar lira, dahilde alınan KDV’den 36 milyar lira, ithalatta alınan KDV’den 61 milyar lira gelir beklediklerini ifade etti.

Bütçeden en büyük payı eğitime ayırdıklarını belirten Şimşek, “2013 yılında eğitime ayırdığımız kaynağı yüzde 20.7 oranında artırarak 68,1 milyar liraya çıkarıyoruz. Bu rakam bütçe giderlerinin yaklaşık yüzde 17’sine tekabül etmektedir” dedi.

Bu yıl getirilen yeni uygulama ile üniversite harçlarının kaldırıldığını anımsatan Şimşek, söz konusu 498 milyon liralık katkı payının devlet tarafından karşılanacağını söyledi.

“İSTANBUL VE ANKARA METRO İNŞAATLARI İÇİN 1.2 MİLYAR LİRA ÖDENEK AYIRDIK”

Bütçede sağlık harcamalarına 67,8 milyar lira kaynak öngördüklerini belirten Şimşek, bu rakamı geçen yıla oranla yüzde 11,1 oranında artırdıklarını belirtti.

Reel sektörü desteklemeye devam ettiklerini ifade eden Şimşek, tarıma güçlü desteğin devam edeceğini söyledi. Yatırımlara bütçede daha fazla kaynak ayırdıklarını Ankara ve İstanbul’da yapılan metro inşaatlarına 2013 yılında 1.2 milyar lira ödenek ayırdıklarını söyledi.

Şimşek, çalışanları ve emeklileri enflasyona ezdirmeyeceklerini belirterek, 2013 yılında başlayacak olan intibak düzenlemesinin 2.7 milyar liralık mali etkisinin bütçede yer aldığını ifade etti. Şimşek, bütçede AR-GE ve inovasyonu desteklediklerini, yerel yönetimleri güçlendirdiklerini ve kentsel dönüşüme cansuyu verdiklerini belirterek, 2013 yılı bütçesinde kentsel dönüşüm projesi için Çevre Katkı Payı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Döner Sermayesinden gelen tutarla birlikte 1 milyar lira kaynak ayırdıklarını söyledi.

Vergi Usul Kanunu’nu sade, anlaşılır, adil ve uygulanabilir bir şekilde hazırlamaya devam ettiklerini bildiren Şimşek, vergi adaletini iyileştirmeye yönelik düzenlemeler yaptıklarını söyledi.

Bakan'ın sunumunun ardından görüşmeler yarına ertelendi.

KOMİSYONDA TARTIŞMA

Öte yandan Maliye Bakanı Şimşek sunumuna geçmeden önce CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal ile Komisyon Başkanı AK Parti Karaman Milletvekili Lütfi Elvan arasında tartışma yaşandı. Usul hakkında söz almak isteyen Tanal’a Komisyon Başkanı Elvan, komisyon üyesi olmadığı için usul hakkında söz veremeyeceğini söyledi. Tanal, Komisyon Başkanı’nın bu kararına itiraz edince komisyonun AK Partili üyeleri tepki gösterdi. AK Parti Denizli milletvekili Mehmet Yüksel ‘Yeter ya’ diyerek Tanal’a tepkisini dile getirdi. CHP’li vekillerin araya girmesiyle gerginlik sona erdi.