‘Yezdailer’ Geri Dönüyorlar

Şanlıurfa başta olmak üzere Güneydoğu Bölgesi’nin birçok noktasında yaşayan Yezidiler 2001 yılında normalleşmeye başlayan koşullarla birlikte geri dönmeye başladı.

“Yezid, Emevi idi. Peygamber çizgisinden gitmedikten sonra aralarında savaş çıktı. Biz ‘Yaz-da-i’yiz. Beni yaratan Allah kim ise biz onun peşindeyiz” Yezidi değil ‘Yazdai’ diyor. Binno Demir bu düzeltmenin altını özellikle çiziyor. Çünkü Allah’ı inkar edip Şeytan’a tapan bir topluluk olarak görülmekten rahatsız.

‘Yezidiler, Yezdailer, Güneş’a tapanlar olarak biliniyor. Bu da mı yanlış?’ sorusunu Binno Demir, ‘Doğru değildir. Bir hak Allah’ımız vardır. Bu Güneş de Allah’ın nazarıdır, nurudur. Yönümüzü Güneş’e verip, dua ediyoruz. Tek fark Kabe’ye değil Güneşe dönerek dua ediyoruz” sözleriyle yanıtlıyor.

Yezidilik, Ortadoğu’daki en köklü inanış biçimlerinden. Onlara göre ateş ve Güneş kutsal. O yüzden Şeytan demek yasak. Mezar taşlarında ve evlerinde tavus kuşu ile güneş figürleri var. Cenazelerini de Güneş’e karşı defnediyorlar.

Yezidilik, İlahi Dinler tarafından kabul görmüyor. Bu kimliklerine de yansıyor. Din hanesi bölümü boş bırakılıyor. Yezidiler, Türkiye’de Mardin’in Nusaybin ve Midyat İlçesi’nde, Urfa’nın Viranşehir tarafında ve Batman’ın bazı köylerinde yaşıyor. Tapınakları ya da ibadet yerleri yok. Günde 3 defa Güneş’e dönüp dua ediyorlar. Yezidiler yılda 9 gün de Oruç tutuyorlar.

1980 ve 1990 yılındaki terör olayları Yezidileri de zorunlu göçe zorladı. Başta Almanya olmak üzere yurtdışına göçtüler. Birçok Yezidi Köyü tamamen boşaldı.

Yezadai köylerinin birçoğu bomboş ya da birkaç aile yaşıyor. Fakat onların mezarlıkları oldukça kalabalık. Çünkü kundakta ölen bebeklerini bile köylerine, topraklarına getiriyorlar. Yezidilerin yaşadığı Midyat’a bağlı Çayırlı Köyü’nde 1980’den önce 140 hane ve yaklaşık 400 kişi vardı.

1990’lı yılların başında bacası tüten tek bir ev kalmadı. Türkiye’deki normalleşme sürecini fark eden Yezdailer 2001 yılından sonra köylerine dönmeye başladı. Viran olmuş, kerpiç evlerin yerini villalar almaya başladı. 30 ev yapıldı. Aralarında Binno Demir’in de bulunduğu 7 aile geri döndü.

Vatana dönüş onlar için çok önemli. Bazı katı kuralları olan Yezdailer bunu Avrupa ülkelerinde kaybetmekten korkuyor. Yezdailer, kendilerinden farklı din ve ırktan olanlara asla ve asla kız alıp vermiyorlar.