Zeytinyağında Tağşişle Mücadele

İZMİR - İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) Moleküler Bilimi Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sami Doğanlar ve doktora öğrencisi Ali Tevfik Uncu, DNA teknolojisini kullanarak zeytinyağına karıştırılan maddelerin kesin olarak tespit edilmesini sağlayan yeni bir yöntem geliştirdi. İYTE'den yapılan açıklamaya göre, İYTE"li bilim insanları, zeytinyağında tağşişin tespitisi için "DNA'ya dayalı tağşiş tespit metodu" adını verdikleri teknolojiyi geliştirdi. Ayrıca ağaçların bu metot sayesinde moleküler kimlik kartları olacak ve zeytinyağında uluslararası çapta markalaşmanın önü açılacak. Açıklamada, zeytinyağının diğer bitkisel yağlara oranla katma değeri yüksek ve popüler bir ürün olması nedeniyle daha fazla kar edebilmek adına en fazla tağşişe uğrayan ürünlerden olduğu ifade edilerek, çalışmanın hem haksız rekabeti gidermesi, hem de sağlıklı ve güvenilir gıdaların tüketime sunulmasını sağlaması adına önemli olduğu belirtildi. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından deteklenen SANTEZ projesi kapsamında bir buçuk yıl üstünde çalıştıkları projenin çok başarılı sonuçlar verdiğini belirten Prof. Dr. Sami Doğanlar ve doktora öğrencisi Ali Tevfik Uncu, "Geleneksel analitik yöntemlerle hileli zeytinyağını tespit etmek mümkün. Ancak bizim projemizde daha ayrıntılı ve kesin sonuçlar elde ediyoruz. Şöyle ki diğer yöntemlerle, aynı asit kompozisyonuna sahip ürünleri birleştirerek elde edilen zeytinyağındaki hile tespit edilemez. Ancak gen teknolojisini kullanarak elde ettiğimiz bu ürün sayesinde zeytinyağına hangi oranda hangi tür yağ karıştırıldığını verilerle ifade edebiliyoruz" dedi. - "DNA yalan söylemez" Her bitkinin ayrı bir genom yapısı olduğunu ifade eden Doğanlar, "DNA yalan söylemez, çevre koşullarından etkilenmez.Bilimsel literatürdeki tüm çalışmaları gözden geçirerek zeytinyağına farklı bitkisel yağlarla veya daha düşük kalitedeki zeytinyağlarıyla yapılan tağşişi moleküler düzeyde tespit etmeye çalışıyoruz" ifadelerini kullandı. Piyasada hileli zeytinyağların sanıldıgından daha fazla olduğunu öne süren Doğanlar, şöyle devam etti: "Tüketici zeytinyağı aldığını düşünüyor, ona göre bir ücret ödüyor. Oysa aldığı ürün, tohum yağlarıyla karıştırılmış bir yağ. Aynı şekilde ihraç edilen ürünün, saf zeytinyağı olması şart. Avrupa Birliği buna çok önem veriyor. Hileli ürün ihraç eden bir ülke olarak damgalanmamız hem kötü bir durum, hem de ihracatı olumsuz yönde etkiler" Yaptıkları çalışmayla ülke ekonomisine büyük katkıda bulunduklarını ifade eden akademisyenler, "Zeytin yüzyıllardır, bizim en önemli ürünümüz, dünyadaki en iyi marka zeytinyağının kesinlikle bu topraklardan doğması gerekiyor. Yaptılan çalışmanın, Türkiye zeytini ve zeytinyağını koruma altına alacaktır" dedi.