Osmanlı sivil mimarisinin en görkemli köy yerleşimini günümüze ulaştıran Cumalıkızık, son yıllarda ülkemizde ve tüm dünyada tanınmaya başlamıştır. Bu tarihi köy kültür varlıkları yanında doğal varlıklarca da zengindir. Unesco dünya mirası listesindeki Cumalıkızık Köyü hakkında merak edilenleri yazımda bulabilirsiniz.
Bursa yakınlarında kurulan Osmanlı Beyliği kuruluşundan kısa zaman sonra bölgeye hakim olmayı başarmış, 1326 yılında Bursa’yı, 1331 yılında İznik’i fethederek yörede varlığını kesin olarak kabul ettirmiş Cumalıkızık Köyü. Böylece Osmanlı halkının bu topraklara yerleşerek kentler ve köyler oluşturması sağlanmış.
700 yıllık geçmişi olan Cumalıkızık, kızık köyleri içinde en iyi korunan ve en orijinal kalanı. Kuruluş yıllarında orta mahallede birkaç hane iken, köye gerek duyuldukça yeni evler, sokaklar, çeşmeler yapılmış. Evler topoğrafyaya uygun, birbirini rahatsız etmeyecek şekilde yerleştirilmiş. Sokakların görevi zamanla yapılan evlerin diğer sokak ve evlere ilişkisini sağlamakmış.
Uludağ’ın kuzeyindeki dik etekler ile vadilerin arasında sıkışıp kalan yöre köylerine bu konumlarından dolayı “Kızık” adı verilmiş. Köylerin birbirlerinden ayrılması için de dereye yakın olanına “Derekızık”, fidye verene “Fidyekızık” ve Kızık köylerinden topluca gidilerek Cuma namazı kılınan köye de “Cumalıkızık” adları verilmiş.
Köyün açık hava müzesi gibi oluşu, sokaklarında gezerken tarihte yolculuğa çıkılmış gibi hissettirmesi şüphesiz kendini koruyabilmiş tarihi evlerinin etkisi. Köy’de toplam 270 ev bulunuyor. Bunlardan 176 tanesi tescilli. Moloz taş, kerpiç ve ağaçtan yapılan evler fotoğraf meraklılarına da güzel kareler veriyor. Evlerin dış renkleri ağırlıklı olarak çivit mavisi, sarı, beyaz ve mor renklerden oluşuyor.
Cumalıkızık, Bursa'ya 10 km uzaklıkta ve Uludağ'ın eteklerinde bulunuyor.
Bireysel araçla gidecek olanlar, Bursa'nın doğusunda, Ankara karayolunun 10. kilometresinden güneye Uludağ yamaçlarına giden yol 3 km sonra köye ulaşıyor. Toplu taşıma ile köye gitmek isterseniz, yaklaşık yarım saatte bir Bursa Santral garajdan minibüs ve belediye otobüsleri kalkıyor.
Cumalıkızık köyü özellikle haftasonları oldukça kalabalık olabiliyor. Köyü gezmeye gelen ziyaretçilerin burada en çok tercih ettiği şeylerden biri de kahvaltı yapmak oluyor. Açık büfe ya da serpme kahvaltı gibi seçenekler sunan kahvaltı mekanları bulunuyor. Fiyatlar da 25-35 tl civarında.
Cumalıkızık küçük bir köy. Kahvaltısı, alışverişi, gezmesi derken günübirlik bir gezi için gayet ideal. Ancak yine de bu köyde konaklamak isterseniz köyün içinde pansiyon ve konuk evi olarak hizmet veren evler bulunuyor.
