Kum Köpekbalıkları Artıyor, Bilinçsizlik Üzüyor

Türkiye’nin Deniz ve Kıyı Koruma Alanları Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi kapsamında Gökova Özel Çevre Koruma (ÖÇK) Bölgesi’nde yürütülen Kum Köpekbalığı izleme çalışmasının ikinci etabında, gözlenen birey sayısı 93’e yükseldi. Ancak kum köpekbalıklarının izlendiği yerler koruma alanı olmasına rağmen bölgede görülen balık ağları ve kirlilik gibi olumsuzluklar ekolojik dengeye ciddi tehdit oluşturuyor.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü (TVKGM) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Türkiye (UNDP Türkiye) tarafından yürütülen Türkiye’nin Deniz ve Kıyı Koruma Alanları Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi kapsamında, Gökova ÖÇK Bölgesi’nde kum köpekbalığı izleme çalışmasının ikinci ve son etabı tamamlandı.

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi ekiplerince 12 Mayıs-28 Eylül tarihleri arasında yürütülen çalışmalarda 105 serbest dalış gerçekleştirildi ve gözlenen kum köpekbalıkları gözlem kayıt altına alındı. İnsana zarar vermeyen kum köpekbalıklarının üreme ve çiftleşme bölgesi olan Gökova Körfezi Boncuk Koyu’nda gerçekleştirilen izleme faaliyetinin ilk etabında 80 birey gözlenmişti. Bu sayının 93’e yükselmesi sevindirici bir gelişme olarak değerlendirildi.

BİLİNÇSİZLİK CİDDİ TEHDİT

Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşların özverili işbirliğiyle yürütülen ve Türkiye’nin deniz ve kıyı koruma alanlarındaki tehlike altıdaki türler için bir kurtuluş umudu olan projenin başarısının önündeki en büyük engel ise bilinçsizlik olarak ortaya çıkıyor. Tehlike altında bulunan türler arasındaki kum köpekbalıkları için yürütülen izleme çalışmasında gözlenen olumsuzluklar da bu saptamayı doğrular nitelikte.

İzleme çalışmasının yapıldığı yerler koruma bölgesi olmasına karşın, bölgede bulunan yaklaşık 100 metrelik balık ağı, bu olumsuzluklara bir örnek olarak ortaya çıktı. Ağ, araştırmayı yürüten ekiplerce toplanarak konu Sahil Güvenlik birimlerine bildirildi. Ayrıca, daha etkili korumanın ve bu tip yasadışı olaylar karşısında caydırıcılığın sağlanması açısından bu alana özel bir tekne ve görevli tahsis edilmesine ilişkin öneri de ilgili birimlere iletildi.

PİS SU BOŞALTIMI ÖNEMLİ SORUN

Bölgeden geçen deniz araçlarının bıraktığı pis su ve sintine de ekosistem açısından son derece önemli olan kum köpekbalıkları başta olmak üzere, denizde yaşayan canlılar açısından önemli bir sorun oluşturuyor. Bölgede yapılan çalışmalar sırasında bu soruna sıkça rastlanması, tekne sahiplerinin yeterince bilinçli olmadığının göstergesi olarak değerlendiriliyor.

Kum köpekbalıkları ve bölgedeki diğer canlılar açısından tehdit oluşturan sualtı tüfeği ile avcılık, yasadışı balıkçılık, katı atıklar, teknelerden bırakılan pis su ve sintine nedeniyle oluşan kirlilik gibi pek çok faktör Türkiye’nin Deniz ve Kıyı Koruma Alanları Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi kapsamında yürütülen çalışmalarla önlenmeye ve böylece ekosistemin korunmasına çalışılıyor.

Türkiye’nin Deniz ve Kıyı Koruma Alanları Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi, Küresel Çevre Fonu (GEF) mali desteğiyle, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü (TVKGM) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Türkiye (UNDP Türkiye) tarafından, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ortaklığında yürütülüyor.