Alfred Nobel 1 Ekim 1833’te, iflas etmiş bir iş adamının oğlu olarak dünyaya geldi. Babasının ticari malzemelerle yüklü gemisi battığı için ailesi bir süre yokluk içinde yaşadı ve abileri sokakta kibrit satarak eve destek oldu. Kısa süre sonra maddi durumunu toparlayan babası St.Petersburg'a taşınma kararı aldı ve burada mayın üretme fabrikası kurdu. Alfred Nobel'in babasının işine olan merakı ailesinin gözünden kaçmadı, çocuklarının kimyaya ilgisini fark eden aile ona bu konuda destek oldu ve kimya mühendisliği alanında eğitim alması için yurt dışına gönderdi. Eğitim süresi içinde İsveç, Almanya, Fransa, ABD gibi ülkelerde bulunan Alfred Nobel, Paris'te o dönemin ünlü kimyageri T.J.Peloze'nin laboratuvarında çalışma şansını yakaladı ve burada nitrogliserini keşfeden Ascanio Sobrero ile tanıştı. Ascanio Sobrero'nun çalışmalarından çok etkilenen Nobel, kimya çalışmalarını nitrogliserin maddesi üzerine yapmaya karar verdi.
2 yıl sonra eğitimini bitirip Stokholm'e geri dönen Alfred Nobel, ilk laboratuvarını kurdu. Çalışmalarına devam ederken lavoratuvarda patlama meydana geldi ve küçük kardeşi ile birlikte dört kişi hayatını kaybetti. Yaşanan hazin durum sonrasında çalışmalarına şehrin dışında bir alanda yapmaya devam eden Alfred Nobel, 1866 yılında yüzde 75 oranında nitrogliserini, yüzde 25 oranında emici bir toprak türü olan kieselguhr ile karıştırarak Nobel'in Güvenlik Barutu veya diğer adıyla dinamiti icat etti. Bu alanda açtığı fabrikalar Alfred Nobel'i tüm Avrupa'da tanınır hale getirdi. İcatlarının silah sektöründe kullanılması ve bunun sonucunda insanlığın elinde korkunç bir güç olarak görülmesi Alfred Nobel'in vicdan azabı çekmesine yol açtı. Hayatının tamamını bilime katkı sağlamak düşüncesiyle geçiren Nobel, 10 Aralık 1896 tarihinde beyin kanaması sonucu vefat etti.
Vasiyetinde, mirasının Nobel ödüllerinin endüstrileşmesi yönünde kullanılmasını ve 33.200.000 kronunun her yıl insanlığa hizmette bulunanlara sunulmasını belirtir. Bu ödüller; kimya, fizik, tıp/fizyoloji, edebiyat ve barışa hizmet olmak üzere toplam 5 dalda verilecektir. Bu vasiyet önceleri tartışmaya sebep olsa da 1900 yılında İsveç Hükümeti Nobel Vakfı'nı kurar ve ilk ödül 10 Aralık 1901 yılında belirtilen dallarda olağanüstü çalışmalar yapmış kişi veya kuruluşlara verilir. Ödül almayı hak eden kişi veya kurum bir madalya, bir diploma ve yıllar içinde değişen miktarda para ödülü almaktadır. Günümüzde de devam eden bu ödüller sadece 2. Dünya Savaşı sırasında, 1940/1942 yılları arasında verilmemiştir.
