2008 yılında New York’ta şehrin ilk ve tek tuvalet, bir törenle açıldı. Tuvalet, cam ve çelik kullanılarak yapılmıştı ve ücreti 25 cent’ti. Kullanıcılar 15 dakika içinde içeriden çıkmazsa, kapı açılıyor ve yoldan geçenlerin görmek istemeyecekleri bir manzara ortaya çıkıyordu. Bu acımasız uygulama, 20. yüzyılda yaygınlık kazanan ücretli tuvalet modelinin modern bir versiyonuydu. Peki tarihsel dönem içinde ücretli tuvaletler nasıldı?
Ücretli tuvaletler sanılanın aksine modern bir uygulama değildir. Bu uygulama tarihte ilk defa Antik Roma döneminde ortaya çıktı. M.Ö. 74’de belediye başkanı, kamusal alanda dışkısını vücudundan atmak isteyen kişilerin vergi ödeyeceğini duyurdu. Bu dönemdeki halka açık tuvaletlerde özel bir kullanım söz konusu değildi. Belediye tarafından belirlenen alanlarda ücret karşılığında tuvalet kullanılabiliyordu. Tuvalet kağıdının yerinde ise sünger yer alıyordu. Tuvalete yerleştirilen tek bir süngeri binlerce kişi kullanıyordu.
Antik Roma’dan sonra ücretli tuvaletler ilk kez 1851 yılında İngiltere’de kullanıldı. Dünya Fuarı sırasında Londra’da açılan bu tuvalet modern halak açık tuvaletlerin ilk hali olarak kabul ediliyor. Çünkü fuar sonunda kendi ülkelerine dönen ziyaretçiler, Londra’da gördükleri ücretli tuvaletlerin bir benzerlerini açmaya karar verdi. 1970’li yıllarda dünyanın pek çok noktasında artık ücretli tuvaletler bulunuyordu. Ücretli olmasının nedeni ise kötü amaçlı kullanımların önüne geçmek olarak gösteriliyordu.
Chicago belediyesi tarafından atıldı. Belediye, basın toplantısı yaptıktan sonra kamu tesislerinden ücretli tuvaletleri kaldırdığını duyurdu. Ohio valisi James Rhodes, eyaletteki her ücretli tuvalet için bir ücretsiz tuvalet açmayı zorunlu kılan bir yasa tasarısı imzalayarak davaya önemli bir katkı sundu. Çok geçmeden ülkedeki ücretli tuvaletlerin yaklaşık yarısı hizmet dışı bırakıldı. Ücretli tuvaletler, bugün pek çok ülkede nesli tükenmekte olan bir uygulama. Avrupa ülkeleri ve Türkiye’de ücretli tuvalet kullanımı yaygın bir şekilde devam etse de Amerika’nın bazı eyaletlerinde ve Asya ülkelerinde bu uygulamaya son verilmiş durumda.
