Kirli sözcüğü “kir” kökünden gelen ve kirden türetilmiş Türkçe bir sözcüktür. Kir kelimesi Eski Türkçeden evrilmiş bir kelime olduğu için kirli sözcüğü de tamamen Türkçedir. Kirli kelimesinin kullanımları araştırıldığında yaklaşık 1000 yıl kadar eski kullanımlar ortaya çıkmıştır. Eski Türkçede "leke, kir" anlamında kullanılan kir kelimesine "+lI" ekinin eklenmesiyle türetilmiştir. Türk Dil Kurumuna göre kirli kelimesinin anlamları:
- Leke, toz vb. ile kaplı, temiz olmayan şey.
- Aybaşı döneminde olan kadın.
- Toplumun değer yargılarına aykırı olan şey.
Kirli kelimesinin temel anlamlarından biri temiz olmayan, bir diğeri de aybaşı dönemindeki kadındır. Kirli kelimesinin sonradan ortaya çıkan mecaz anlamıysa toplumun değer yargılarına aykırı olandır.
Kirli kelimesinin eş anlamlısı olan sözcük nedir?
Kirli kelimesi Türkçe kökenli bir kelimedir ve çok eskiden beri dilimizde kullanılmaktadır. Uzun zaman boyunca kullanılan kirli sözcüğü zamanla başka anlamlar da kazanmış ve kullanıldığı alanlar genişlemiştir. Kirli kelimesinin eş anlamı olan kelimeler:
- Bulaşık
- Murdar
- Pis
- Mülevves
Kirli eş anlamlısı kelimelerden birisi olan pis sözcüğü daha yaygın kullanılmaktadır. Murdar ve mülevves sözcükleri kirli kelimesinin eş anlamı olsa da bu sözcükler günümüzde sık kullanılmamaktadır. Kirli kelimesinin mecaz olarak ortaya çıkan toplumun değer yargılarına aykırı şey anlamını karşılayan ve aybaşındaki kadın demek olan temel anlamını karşılayan bir eş anlamlısı bulunmamaktadır.
Kirlinin eş anlamlıları ile örnek cümleler
Kirli sözcüğünün bilinen eş anlamlıları bulaşık, pis, murdar ve mülevvestir. Kirlinin eş anlamlısı kelimeler cümle içinde kullanıldığında kirli kelimesi ile aynı anlamları cümleye verirler. Kirli eş anlamlısı olan kelimelerle ilgili örnek cümleler:
- Yarın giymek istediğim gömleğim pis ve şimdi yıkasam bile yarına kadar kurumayacak.
- Ahmet’le gönderdiğim yemekler yolda yere düşmüş, bize de bulaşık kaplar çıktı anca.
- Mülevves zihinler herkesi kendisi gibi bilir ve kimseye güvenemez. Bu nedenle her zaman diken üstünde oturur bu kişiler.
- Oturacağım yer pis olduğu için ayakta kalmak zorunda kaldım.
- Ortalık öyle bir mülevves görünüyor ki oraya adım bile atmak istemiyorum.
- Bu murdar orada nasıl yaşamayı başarıyorsun inan pes doğrusu!