BİZE ULAŞIN
İyonyalılar dönemine göre hoşgörülü bir devlet yapısına sahip olduğu için bilim insanlarını şehirlerine çekmişlerdir. Özgür düşünce ortamının gelişmiş olduğu görülür. Bu anlamda demokratik bir yapı kurdukları sonucu çıkarılabilir. Bilim ve felsefe alanında önemli gelişmelere imza atan Thales ve Pisagor gibi isimler İyonyalıdır. Bu isimlerin geliştirdiği pek çok fikir günümüzde insanların hala üzerine düşündükleri konuları oluşturur. Dolayısıyla insanlık tarihi için etkili bir dönemdir.
İlk Çağ'da Yunanistan’dan gelen büyük göç hareketleri batı Anadolu’yu etkilemiştir. İyonya, günümüzde İzmir ve kısmen Aydın bölgesine denk düşen alanda Yunanistan’dan gelen Akalar tarafından M.Ö. 1200’de kurulmuştur. Şehir devletleri şeklinde yaşadıkları bilinir ve siyasi birlikleri yoktur. Şehir devletlerinin temsilcileri genellikle dini törenlerde bir araya gelirdi. Fakat siyasi anlamda ortak hareket etme durumları yoktu. Toplamda 12 şehir devletinden oluşan bu yapıda İyonyalılar başkenti belirlememiştir. Merkezi yönetimleri yoktur. Kurdukları 12 şehir günümüzdeki konumlarıyla birlikte aşağıdaki gibi sıralanabilir:
İyonyanın eski dönemlerinde şehir devletlerinin başında krallar bulunurdu. M.Ö. 7. yüzyılda meclisler ve halkın seçtiği kişiler yönetime geçti. Daha sonrasında bu yapı yöneticiler tarafından bozuldu. Güçlü yöneticiler tiranlıkla şehir devletlerini yönetti. İyonyalılar demokratik bir topluma sahip oldukları süreçte birçok alanda geliştiler. Bağımsız şehir devletlerinin bulunması düşünsel alanda rahat bir ortam oluşturdu. Bu anlamda kültürleri sonraki uygarlıkları etkiledi. Yunan ve Roma uygarlıklarına bilim, sanat ve felsefe anlamında pek çok katkısı bulunan İyonyalıların özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
M.Ö. 700’de İyonya’nın önemli kentlerinden İzmir ve Milet Lidya medeniyetinin istilasına uğradı. Diğer şehir devletleri de ekonomik anlamda Lidya’ya bağlandı. Daha sonraki 150 yıllık süreçte ise İyonyalılar tamamen Lidya’nın egemenliği altına girdi. Perslerin Lidya krallığını yıkmaları ile İyonya da onların egemenliğini kabul etti. İyonya isyanından sonra büyük bir yıkımla karşılaşan şehir devletleri eski önemini kaybetti. İyonya ayaklanması Pers ve Yunan dünyası arasındaki ilk büyük çatışmayı gösterir.
Tarihsel süreçte özellikle Efes ve Milet şehirlerinin gelişmiş oldukları görülür. İyonyalılarda şehir devletlerinin denize kıyılarının bulunması denizcilik faaliyetlerinde ilerlemeyi sağladı. Ayrıca Lidyalıların kral yolunu kontrol etmelerinden dolayı deniz ticaretine yöneldiler. Bu durum ekonomik olarak gelişmelerini sağladı ve Karadeniz ile Akdeniz bölgelerinde koloniler kurdular. Fiziksel konumları sayesinde ticaret için önemli bölgelere sahiplerdi. Asya’dan gelen ticaret yollarının son noktasında bulunmaları sebebiyle ticarette başarılı bir medeniyet oldular. Ayrıca diğer medeniyetlerle daha fazla etkileşim kurabildiler.
