BİZE ULAŞIN
Kahramanmaraş merkezli depremler 10 illde yıkıma yol açarken binlerce bina yerle yeksan oldu. Ancak kimi binalar sarsıntıya direnip ayakta kalmayı başardı. Bu binaların nasıl yapıldığına ilişkin ayrıntılar merak edilirken Diyarbakır'da yıkılan binalar arasında ateş tuğladan yapılanların olmaması dikkat çekti. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. İdris Bedirhanoğlu, bu tuğlaların yük taşıma kapasitesinin yüksek olduğunu belirtti.
Ateş tuğladan yapılan evlerin depremi rahat bir şekilde atlatabildiğini ifade eden Bedirhanoğlu şöyle konuştu:
“Beton kullanımı yaygın olmadığı dönemlerde evler yığma yapılıyordu. Bundan dolayı tuğlalar da sağlam olarak nitelendirilen ateş tuğlası dediğimiz dolu tuğlalardır. Bu tuğlalara tabi mühendislik tuğlası da diyebiliriz. Yük taşıma kapasitesi yüksektir. Köklü bir beton kadar performans gösterebiliyor. Dolayısıyla geçmiş dönemlerde ateş tuğlalardan evler yapılıyordu. Kolon ve kirişler de ilave olarak ateş tuğlalar ile yapılıyordu. Deprem olduğu zaman sadece kolonlar değil, dolu ateş tuğlaları da yük taşır. Ateş tuğlalar ile yapılan evlerde bütün yük kolonlara binmediği için depremi güvenli bir şekilde atlatabilir.”
Betonların ateş tuğlalara göre zamanla daha çabuk bozulabildiğine dikkat çeken Bedirhanoğlu şöyle devam etti:
“1980 öncesi usta-çırak ilişkisi yaygın olduğu için insanlar işlerini genelde ateş tuğla çerçevesinde yapıyordu. O zamanlarda inşaatlar yapılırken bütün taşıyıcı sistem duvar üzerine olduğu için duvarlar çok sağlam yapılıyordu. Şimdi betonal malzemeler çıkınca yapılar biraz daha düzensiz yapılmaya başlandı. Beton dayanımında yeterince kontrol olmadığı için, beton dayanaklığı düşük çıkıyor. Aynı zamanda aradan geçen zaman da betonu bozuyor. Özellikle dış ortama maruz kalan betonlar, daha hızlı ve daha çabuk bozulabiliyor. Dolu tuğlalar dış etkiler karşısında daha dirençlidir. Dolayısıyla yıpranmış ve eskimiş bir betondansa, dolu tuğlalar daha iyi performans gösterebiliyor. Bunların hepsini iç içe kattığımız zaman ateş tuğladan yapılan evler, depremin ürettiği enerjiyi daha rahat bir şekilde sönümleyerek sarsıntıyı güvenli bir şekilde atlatabiliyor.”
Son olarak geçmiş zamanlarda Diyarbakır’ın merkez Sur ve Bağlar ilçesinde yapılan ateş tuğladan evlerin yıkılmadığına dikkat çeken Bedirhanoğlu, şunları kaydetti:
“Ateş tuğladan yapılan evler Diyarbakır’da merkez Sur ve Bağlar ilçesinde yapılmaktaydı. Daha sonra ateş tuğladan üretilen evlerin yapımı durduruldu. Bunun sebebi de betonal yapılaşmanın yaygınlaşmasından kaynaklıdır. Ateş tuğlaların az katlı yapılarda kullanılmasını ben şiddetle tavsiye ediyorum. Öte yandan Avrupa’da da çok tercih edilen tuğla çeşididir.”
(İHA)
