İlk olarak konunun hemen ne olduğunu anlayabilmek için görsel bir örnek verelim. Aşağıda konumuzla ilgili olan kısımlar doldurulmuş, gerisi boş bırakılmıştır.
Araç Tipi (D2): Bu bölüm tamamen üretici ile alakalı olup, devletin belirlediği bir ifade değildir. Resimde örnek verdiğimiz araç ise bir VW Polo. Dikkat edilecek olursa Araç Tipi karşılığı, şaşe numarasının ortasında yer alan 2 harf yani AW ile doldurulmuş (kırmızı işaretli). Bu nedenle bu kısım için mantık yürütmeye ve anlamaya çalışmaya gerek bulunmuyor.
Gelelim esas önemli konulara;
Araç Sınıfı (J)
Öncelikle; Araç sınıfının (J) araç cinsinin (D5) bir üst başlığı olduğunu belirtmekte fayda var. Bu nedenle ilk olarak araç sınıfları nelermiş görmek gerekiyor.
M (En az 4 tekerlekli, motorlu yolcu taşıma amaçlı araçlar)
M1: Sürücü dışında en fazla sekiz oturma yerine sahip (M1<8+1)
M2: Sürücü dışında sekizden fazla oturma yerine sahip (M2>8+1). Azami ağırlığı 5 ton altı.
M3: Sürücü dışında sekizden fazla oturma yerine sahip (M3>8+1). Azami ağırlığı 5 ton üstü.
M2 ve M3 için geçerli alt sınıf; Yolcu sayısı sürücü hariç 22’yi aşanlar;
Sınıf 1: Ayakta yolcu taşımak için ayrılmış alanlar vardır ve yolcu iniş binişleri sıkça yapılır. (Ör: Belediye otobüsleri, metrobüsler)
Sınıf 2: Esas olarak yolcuların oturarak taşınması amaçlanmıştır. Ancak yolcular, koridorda ve eğer bulunuyorsa 2 çift oturma yeri için ayrılan boşluğu aşmayacak bir alanda ayakta durabilir. (Bu sınıfa giren az sayıda araç mevcut)
Sınıf 3: Yolcuları tamamı oturma yerine sahip olmalıdır. Ayakta yolcu kabul edilmez. (Şehirlerarası otobüsler)
M2 ve M3 için geçerli alt sınıf; Yolcu sayısı sürücü hariç 22’yi aşmayanlar;
Sınıf A: Oturanların yanında ayakta yolcu alacak şekilde tasarlanmıştır ve ayaktai yolcular için donanımlar mevcuttur. (Ör: Dolmuşlar)
Sınıf B: Yolcuları tamamı oturma yerine sahip olmalıdır. (Ör: Okul servisleri)
N (En az 4 tekerlekli, motorlu yük taşıma amaçlı araçlar)
N1: Azami ağırlığı 3,5 ton altı. (Ör: Pikaplar, Panelvanlar)
N2: Azami ağırlığı 3,5 ton – 12 ton arası. (Kamyonetler)
N3: Azami ağırlığı 12 ton üstü. (Kamyonlar)
G (Arazi tipi araçlar)
Kendi başına bir sınıf değildir ve bu özelliği taşıyan M ve N kategorisindeki araçların sonuna G işareti eklenir (Ör: M1G, N1G). Her 4×4 araç G harfi ile işaretlenmez ve farklı kriterlere sahip olması gerekir.
O (En az 4 tekerlekli, motorsuz yük taşıma amaçlı araçlar)
O1: 0.75 ton altı römorklar
O2: 0.75 ton – 3,5 ton arası römorklar
O3: 3,5 ton – 10 ton arası römorklar
O4: 10 ton üstü römorklar
L (2, 3 ve 4 tekerlekli mopet ve motosikletler)
L1e: 2 tekerlekli, 50cm3 altı içten yanmalı motora sahip veya elektrikli ise azami sürekli anma gücü 4kW’ı geçmeyen, azami hızı 45km/s’i geçmeyen
L2e: 3 tekerlekli, 50cm3 altı içten yanmalı motora sahip veya elektrikli ise azami sürekli anma gücü 4kW’ı geçmeyen, azami hızı 45km/s’i geçmeyen
L3e: 2 tekerlekli, 50cm3 üstü içten yanmalı motora sahip, azami hızı 45km/s’i geçen
L4e: 2 tekerlekli ve sepetli, 50cm3 üstü içten yanmalı motora sahip, azami hızı 45km/s’i geçen
L5e: 3 tekerlekli, 50cm3 üstü içten yanmalı motora sahip, azami hızı 45km/s’i geçen
L6e: 4 tekerlekli, 50cm3 altı içten yanmalı motora sahip veya elektrikli ise azami sürekli anma gücü 4kW’ı geçmeyen, azami hızı 45km/s’i geçmeyen
L7e: 4 tekerlekli, yüksüz 400kg altı (yük taşıma amaçlılarda 550kg), motor gücü 15kW’ı geçmeyen, azami hızı 45km/s’i geçmeyen
T (Tekerlekli traktörler)
T1: Maks. hızı 40km/s altı, sürücüye en yakın dingil iz genişliği 1,150mm’den az, yüksüz kütlesi 600kg üstü, alt açıklığı 1,000mm’den az
T2: Maks. hızı 40km/s altı, sürücüye en yakın dingil iz genişliği 1,150mm’den az, yüksüz kütlesi 600kg üstü, alt açıklığı 6,00mm’den az
T3: Maks. hızı 40km/s altı, yüksüz kütlesi 600kg altı
T4: Maks. hızı 40km/s altı, özel amaçlı (Üzüm asmaları gibi, yukarıya doğru büyüyen mamullerle çalışmak için tasarlanmış, ayrıca aşırı geniş ve aşırı dar traktörler)
T5: Maks. hızı 40km/s üstü
C (Paletli Traktörler)
T1’den T5’e kadar kategorilere benzer olarak tarif edilen traktörler
R (Traktör römorkları)
R1: Her bir dingil için 1,500kg yükün altı
R2: Her bir dingil için 1,500kg – 3,500kg arası
R3: Her bir dingil için 3,500kg – 21,000kg arası
R4: Her bir dingil için 21,000kg üstü
S (Çekilen makinalar – Tarım makinaları)
S1: Her bir dingil için 3,500kg ağırlığı aşmayan
S2: Her bir dingil için 3,500kg ağırlığı aşan
Cinsi (D5), (Araç gövde tipi)
Araç sınıflarının bir nevi kasa tiplerine göre detaylandırılmısını sağlayan araç cinsi, aslında gövde tipinine göre sınıflandırmadır. Yukarıdaki ruhsat görselinde sarı ile işaretli kısımda yer alır.
M1 araç sınıfı için cinsleri – gövde tipleri
AA: Sedan
AB: Heçbek (Hatchback)
AC: Steyşın (Station Wagon)
AD: Kupe (Coupe)
AE: Üstü açılır kapanır (Cabriolet)
AF: Çok amaçlı araç (SUV)
AG: Ticari Steyşın (Ör: Fiat Doblo Combi)
M2 ve M3 araç sınıfı cinsleri – gövde tipleri
CA: Tek katlı araç
CB: Çift katlı araç
CC: Tek katlı, körüklü araç
CD: Çift katlı, körüklü araç
CE: Alçak tabanlı, tek katlı araç
CF: Alçak tabanlı, çift katlı
CG: Alçak tabanlı, tek katlı, körüklü
CH: Alçak tabanlı, çift katlı, körüklü
CI: Üstü açık, tek katlı
CJ: Üstü açık, çift katlı
CX: Otobüs şasileri (Tamamlanmamış araç)
N1, N2, N3 araç sınıfı cinsleri – gövde tipleri
BA: Kamyon (Mal taşımak için tasarlanan, ayrıca römork çekebilen araç)
BB: Van (Sürücü bölmesi ve yükleme alanı tek bir birimde olan kamyon)
BC: Yarı römork çekici
BD: Römork çekici
BE: Pick-up (Maksimum kütlesi 3,500kg’ı geçmeyen, oturma ve yükleme alanı tek bir bölmede yer almayan araç)
BX: Şasi kabin
Tüm bilgiler katılım sağladığımız TSE‘nin verdiği Yetkili Teknik Sorumlu Eğitimi’nden (AİTM, MARTOY, MOTOY, TORTOY) elde edilen bilgilerle derlenmiştir ve özetlenmiştir.
Haber Gönder
