Selim Gerçeker / Mynet Haber
Yunan Mitolojisi bir hayli zengin ve ilginç bir kaynak. Günümüz popüler kültür ürünlerine ilham olmanın dışında, fantastik edebiyattan plastik sanatlara, felsefeden teknolojiye bilgi üretilen birçok alanda antik mitolojilerden, özellikle Yunan Mitolojisi'nden faydalanıldığını görmek isten bile değil.
Orhan Gencebay, "hatasız kul olmaz" diyor... Peki "hatasız tanrı da mı olmaz" diye soruyoruz. Bugünkü değer yargılarımızla incelediğimizde birçok Antik Yunan Tanrısı'nın insanlar kadar, hatta bazen daha bile fazla kusurları ya da hataları olduğunu görüyoruz fakat işin aslı öyle değil. Yunan Tanrıları ilahi varlıklar oldukları için iradelerini sonsuz kullanmakta özgürdürler. Başka bir değişle özgür irade sadece tanrılara mahsustur. Örneğin Zeus bir çapkınlık yaptığında kıskanç eşi Hera, iş üstünde ya da daha sonra Zeus'un kendisini aldattığını öğrenirse Zeus'u cezalandırmaz. Kendini bir tanrı ile bir tutan insanlar, insancıklar cezayı çeker. Bu tarz hikayelerde cezalandırılan insanlar kibir, açgözlülük veya nefislerine hakim olamamak gibi günahlarından dolayı cezalandırılırlar. Antik Yunan Tanrıları'nın bize kusur ya da hata gibi gelen hareketleri insanlar için birer testtir. Benzer bir geleneği semavi dinlerde görmek de mümkün aslında. Tanrı, kavimlere veya paygamberlere (İbrahim Peygamber hikayesinde olduğu gibi) önce acı verecek birçok şey yaşatır. İnancından dönen, tanrı inancını kaybedenleri ise cezalandırır, diğerlerini ödüllendirir.
Fakat bizim konumuz Antik Yunan Tanrıları... bakalım nasıl yaramazlıklar yapmışlar :)
Zeus
Roma mitolojisinde Jüpiter olarak bilinen, Tanrıların ve insanlığın babası Zeus'un pek babacan olduğunu söyleyemeyiz. Çapkınlığı, sorumsuzluğu ve sinirli halleriyle diğer tanrıları ve insanları çileden çıkaran Zeus, kıskanç yari Hera'yı sürekli aldatmış hatta bazı zevkleri uğruna çeşitli hayvanlara dönüşerek insanları baştan çıkarmaya çalışmış. Bu insanların cinsiyetlerinin kadın ya da erkek farketmediğini söylemekte yarar var.
Kronos
Gaia ve Uranüs'ün oğlu Kronos, Gaia'nın doğurduğu son titan olarak biliniyor. Zamanda yolculuk yapabilen Kronos'un isminden 'Kronoloji' kelimesi türetilmiş. Kronos, Roma mitolojisinde Satürn olarak biliniyor.
Kronos evlatlarını yemesiyle meşhur olan tanrımız. Efsaneye göre kendisine gelen bir vahiyde, çocuklarından birinin çok can yakacağı söylenmiş. Karısı Rhea, doğum yapar yapmaz odaya dalan Kronos çocuklarını yemeye kalkmış. Çok sevdiğinden değil, namına leke gelmesinden korkmuş. Ancak daha sonra oğullarından biri olan Zeus kardeşlerini Kronos'un midesinden kurtarmış ve onu yenmeyi başarmıştı.
Uranus
Çocuk yeme modasını başlatan, Gaia'nın yarattığı ve kocası yaptığı Uranus (resimde soldaki) de bir o kadar rahatsız bir tanrıydı. Dünya'nın derdiyle tek başına uğraşamayan Gaia kendisine erkek bir tanrı yarattı. O erkek tanrı Uranus bir gün Gaia'dan çocuklar yapar. Ancak sırf çocukların tipini beğenmediği için 'böyle çocuk mu olur' diyerek çocuklarını zorla Gaia'ya yedirir. Gaia kalan zamanlarını karnında çocuklarıyla acı içinde geçirir.
Hera
Kadın doğasına kıskançlığı bu denli hastalıklı şekilde yayan Hera'dan başkası değildir herhalde. Antik Yunan Mitolojisi'nde Zeus'un ablası ve eşi olan Hera'nın Roma mitolojisinde adı Juno'dur.
Hera Zeus'u deliler gibi kıskanıyordu ancak Zeus'a sözü geçmediği için hiçbir şey diyemiyordu. Bu yüzden Hera Zeus'un asıldığı birbirinden güzel ve masum kadınlara türlü acılar çektiriyordu. Hatta bir tanesini o kadar kıskanıyorduki ineğe çevirip kıta kıta gezdirdiği bile söyleniyor. Bunların dışında çirkin doğan çocuğu Hephaestus'u da umursamayıp dağın ardına fırlatmış.
Hades
Zeus'un, Kronos'un karnından çıkardığı iki kardeşinden biri, yeraltı hükümdarı Hades bu listenin en kıdemli kötüsü diyebiliriz. Zeus yeryüzüne, Poseidon denizlere, Hades de yeraltına hükmediyordu. Hades'in Roma mitolojisinde karşılığı Plüton'dur.
Zorbalıkta sınır tanımayan Hades'in en ünlü işlerinden biri de Bereket Tanrısı Demeter'in kızı Persephone'yi kaçırmasıdır. Normalde kız kaçırılırken dağa kaldırılır ancak Hades tam tersi yer altına kaldırmış :( Bu duruma kızan Demeter delirip triplere girmiş ve insanlığın ekinlerini kesmiş. Daha sonra kızcağızı yeraltına hapseden Hades yılın üç ayını kendisinin yanında geçirmeye mecbur etmiş.
Athena
Antik Yunan Mitolojisi'nde en akılcı, en ilham verici, en zeki ve en yardımsever tanrıça Athena bu kadar özelliğine bir de kıskançlığı ekliyor. Sonuçta 5 parmağın 5'i bir değil!
Bir miktar kıskançlığı olan Athena, Poseidon'u Medusa'dan kıskandığı için kadını yılan saçlı bir ucubeye çevirir. Bunun yanı sıra Paris güzellik yarışmasında birinciliği kendisi yerine Afrodit'e vermesine kıl olur ve Troya Savaşı'nda Paris'in karşısında cephe alır. Kısaca tanrıçamız bir hayli kıskanç ve kindar. Ama Paris de çok ayıp etti bizce.
Kratos
Yunan mitolojisinde tanrılar kadar kahramanlar da büyük yer tutuyordu. Burada bir parantez açıp bu kendini beğenmiş tanrılara haddini bildimemize aracı olan Kratos beyefendiye özel teşekkürlerimizi sunuyoruz. Pallas ve Styx'in oğlu olarak geçen Kratos'un Antik Yunan Mitolojisi'nde gerçekten yeri var. Hatta bir Titan'ı öldürdüğü bile söylenir. Tanrı katiline selamlar.
Jason
Jason'ın Kolkhis'e gelişi (17. yy)
Kahraman olan ancak kahramanca davranamayan Jason, Altın Post'u arayan Agonatların lideriydi. Ancak kendilerinden önce Aetes isimli kralın eline geçen Altın Post'u çalmak yine Jason'a kalacaktı. Hatta bununla yetinmeyip kralın kızı Medea'yı da çalıp ondan çocuklar yaptı. Ardından çocuklarıyla Medea'ya tekmeyi vurup başka diyardan yeni bir kızla evlendi.
Medea
Anthony Frederick Augustus Sandys, Medea (17. yy)
Medea Jason'a duyduğu aşktan dolayı bir aile faciası planladı. Jason'a Altın Post'u çamlası için yardım eden Medea, yanlarına abilerini alarak kaçmaya başlar. Ancak babası güçlü bir kral olduğundan yakalanacaklarından emindir. Bu yüzden kendilerine yardım eden zavallı abilerini öldürüp parçalarını denize atar. Kral oğlunun parçalarını denizden toplarken Medea ve Jason zaman kazanarak kaçmayı başarırlar.
Ancak nankör Jason tüm bu iyilikleri ve fedakarlıkları görmezden gelerek bir süre sonra çocuklarının annesi Medea'yı terk eder ve başkasıyla evlenir. Bu olaya dayanamayan Medea düğün günü barıştığını göstermek için yeni geline gelinlik gönderir. Yeni gelinimiz giydiği gelinlikle bir anda kül olur. Yediği kazığı hala unutamayan Medea dayanamaz ve Jason'ndan olan çocuklarını da bir bir öldürür.
Antaeus
Francisco de Zurbaran, Herkül ve Antaeus'un güreşi (17. yy)
Poseidon ve Gaia'nın minik kuşu yarı dev Antaeus mitolojideki kabadayı olmanın tam anlamıyla karşılığı diyebiliriz. Cüssesinden dolayı güreşçi olmayı seçen Antaeus, arenada yenilmez bir şampiyon olarak herkesi yenmesiyle ünlenmiş. Gücünü topraktan alan sığ ve kendini beğenmiş kahramanımızı Herkül zor da olsa yere yatırır.
Minos
Dante'nin Cehennem'inden Gustave Doré'ye ait Minos gravürü (19. yy)
Zeus ile Europa'nın oğlu olan Minos, Girit monarşisinin efsane kralı olarak biliniyor. Ünlü bir labirent inşa ettiren Minos, ilk olarak labirenti inşa ettirdiği ünlü mimar Deadelus'u oraya hapseder.
Minos ünlü ve efsaneleşmiş bir kral ancak efsane olabilmek için birçok da kötülük yaptı. Bunlardan en büyüğü Megara Kralı'nın kızı Scylla ile iş birliği yapması. Kızla babasını yok etmek için anlaşan Minos, işi bitince Scylla'yı bir teknenin arkasına bağlayıp boğdurtur.
Ixion
Jules-Elie Delaunay, Ixion (19 yy)
Dia ile evlenen Ixion, ödemesi gereken başlık parasını ödemez ve kayınpederiyle düşman olur. Başlık parası konusunda ısrarcı olan kayınpeder bu işi kendi yöntemleriyle halletmeyi düşünür ve Ixion'un atlarını çalarak ödeştiklerini sayar. Bu olaya çok kıza Ixion çılgına döner ve kayınpederini koz kömürlere atarak cayır cayır yanmasını seyreder. Ayrıca Ixion Zeus'un biricik eşi Hera'ya da hallenir. Ancak olayın gerçek olup olmadığı bilinmez bu yüzden Zeus, Hera'ya benzeyen bir silüetle Ixionu kandırır. Oltaya gelen Ixion sonsuza kadar cezalandırılır.
Sisyphus
Titian, Sisyphys (16. yy)
Kurnazlığıyla nam salmış Sisyphus'un adı mitolojik karakterler arasında en sevilmeyeni olarak kazıldı. Günahlarının bedelini çekmek için Hades'e gönderilen Sisyphus, türlü hileler ve kurnazlıkla yeraltından bile kaçmayı başardı. Tabii kendisi kaçarken birçok karışıklık da beraberinde geldi ve yeryüzünün dengesi mahvoldu. Örneğin hiç kimsenin ölmemeye başladı...
İlk görsel: Anton Raphael Mengs, Paris Afrodit'e elma veriyor (19. yy)
