“Şah damarı diseksiyonu genelde orta yaşlarda ve kontrolsüz tansiyonu olan hastalarda görülen ciddi bir rahatsızlıktır. Yüksek kan basıncının şah damarını yırtması sonucu gelişen şah damarı diseksiyonu beyne giden kan akışını durdurarak beyin damarının tıkanmasına bunun sonucunda da inmeye neden olabilir ayrıca hayati sonuç da doğurabilir. Şah damarında yani boyun damarında, beyne giden damarda diseksiyon dediğimiz yırtılmanın görülme olasılığı oldukça düşüktür. Binde 1 veya 2 gibi dünyada çok nadir görülen vakalardandır. Dolaysıyla şah damarı diseksiyonu olguları literatürde olgu sunumu olarak nadir yayınlanabilecek vakalar arasındadır.
GENÇ YAŞLARDA DA GÖRÜLÜR MÜ?
Genç bir insanda felç olması çok alışık olduğumuz bir durum değildir. Genç yaşta diseksiyonu genelde aort damarında görüyoruz. Aort damarı yırtılıp felç olan hastalar da var. Yırtılma ile kalpten çıkan aort damarı şah damarının atardamarı ile kesişebiliyor ve bu yırtılmada şah damarının ağzı birden kapanıp beyne kan akışını engelleyebiliyor. Bu durumda da hastalar ani felçle karşılaşabiliyor. Ancak bu daha büyük, daha komplike bir olay. Ayrıca boyun travmaları, boyun kütletme hareketleri, boyna gelen darbeler de şah damarı diseksiyonuna neden olabilir.
TANI VE TEDAVİSİ NASIL GERÇEKLEŞİR?
Öncelikle her hastanın ameliyat edilmesi diye bir durum söz konusu değil. Şah damarı yırtılan ve felç olan hastalara çeşitli tetkikler yapılır. Difüzyon MR’ında beynin zarar gören bölgesinde Penumbra dediğimiz canlı dokuların olduğunu görürsek ameliyat şansı doğabilir. Ancak burada da bazı kriterler vardır. Damarlar 3 tabakadan oluşan bir sistemden ibaret. İç tabaka ile orta tabaka arasında bir yırtık oluşuyor. Kan aslında kapalı bir sistem içerisinden giderken başka bir yol bulup o yoldan gidiyor ve damar yukarıya kadar yırtılıyor. Dolaysıyla gerçek damardan beyne kan gitmesi duruyor. Eğer hastada yırtık lokal bir bölgede kalmışsa ameliyat şansı gündeme gelebiliyor. Bu yırtılma sonucunda şah damarı yüzde 100 bile tıkanmış olsa eğer yukarıda bahsettiğim kriterler uygunsa hastaya lokal anestezi altında, küçük kesilerle İnme Cerrahisi uygulanarak bu bölgeye bypass yapılabiliyor. Bu da hastaların felcine fayda sağlayabiliyor.”
