Çocuğum Ne Zaman Konuşacak?

Bebek sahibi anne babaların en çok merak ettiği “ Bebişim ne zaman konuşacak?” sorusudur. Bu soruda esas olan bebeğinizin konuşma gelişimini takip edebilmeniz ve bir sorun olup olmadığını keşfetmenizden geçer. Ben akademik bilgilerle sizi sıkmadan kısaca konuşma gelişimini sıralamak isterim.

0-6 ay halen bebişiniz kendi sesini tanımaya çalışmakta. Çıkardığı sesler, çığlıklar, gığıldamalar kendi sesini tanımaya yöneliktir.

7-9 ay arasında bol bol ba-ba-ba, ma-ma-ma gibi tekrar heceleri çıkarır. Ama bunlar sadece tekrardır. Anlam yüklediğini düşünmeyin.

9-11 ay arası artık “hayır” ı anlar. Yetişkini taklit etmeye başlar. Sizin söylediğiniz bir kelimeyi birden kendince ifadesiyle taklit ettiğini bile görebilirsiniz.

1 yaş ile 1,5 yaş arasında artık anneyi babayı yada en yakınındaki kişiyi gösterebilmektedir.

Belki de 15-25 arası kelimeyi artık anlamlı kullanmaya başlanmıştır bile. “Güle güle” yapmalı, sizin yüz ifadelerini kendince taklit etmeli..

1,5 yaş 3 yaş arası en az 100 kelimeli anlamalı ve söylemeli. Oyuncaklarının, hayvanların, evdeki yetişkinlerin isimlerini söylemeli. 10 ile 50 arasında iki ve üç kelimelik cümle kurabilmeli. Yani “baba işe gitti”, “ anne mama yapıyor.” Diyebilmeli.

3 yaş ile 4 yaş arası konuşmalarında “de,da” eklerini ve “ler,lar” eklerini kullanmalı. Konuşması anlaşılmalı ve geçmiş olaylar hakkında da sizinle muhabbet edebilmeli. En az 5 dk durmadan basit bir hikayeyi anlatabilmeli. “Kim, nerede, nasıl, niçin” sorularını sormalı ve cevaplamalı..

4 yaş ile 5 yaş arası karmaşık cümleler kullanabilir. Her hangi bir resimdeki saçmalıkları ve manasızlıkları çok güzel ifade eder. Sesin yüksek yada alçak olduğunu yorumlar.

5 yaş ile 6 yaş arası telefon numarasını, adresini söyler. Günlük deneyimlerini anlatır. En az 5 kısımlı resimsiz bir hikayeyi anlatır. Dün ve yarını kullanır. Bir kelimeyi tanımlamasını istediğinizde tanımlamaya çalışır.

Yukarıda basitçe evinizde de test edebileceğiniz konuşma gelişiminin esas taşlarını sıraladım. Her çocuk bu sıradan aynı hızda geçmeyebilir. Ama bahsi geçen süre içinde yukarıda belirtilen gelişim basamaklarını göstermiyor ise bir uzmandan görüş almanızda fayda var diye düşünüyorum.

Peki ama evde bebişinizin konuşma gelişimini nasıl hızlandırırsınız? İşte size birkaç basit ama etkili tüyolar..

* Yemek yerken yemek hakkında konuşup çocuğunuzun dikkati yiyecek ve malzemelerine çekmeye çalışın.

* Çocuğunuzla birlikte alışverişe gidin, oradaki yiyecekler hakkında konuşun.

* Dergilerden kesilmiş yiyecek resimlerinden bir defter oluşturun ve isimlendirmesini isteyin.

* Kağıttan giysiler yapın ve kağıt bebeklere giydirin.

* Bir el kuklası kullanın. Her kıyafetin adını bu kukla söylesin ve çocuğunuzda bu kıyafetleri masuscuktan yıkamasını isteyin.

* Çocuğunuzun oynadığı tüm oyuncaklarının isimlerini sürekli tekrar edin.

* Bir torbaya çocuğunuzun tanıdığı nesneleri koyun. Ondan çekmesini isteyin. Her çektiğinde çektiği nesnenin ismi söyleme oyunu oynayın.

* Hayvanat bahçesine giderek hayvanları canlı görmesi sağlayın.

* Çocuğunuza banyo yaptırırken sürekli vücut kısımlarını söyleyin.

* Ayna karşısında önce siz vücut organlarınızı sonra çocuğunuz vücut organlarını göstersin.

* Çocuğunuzla kovalama oyunu oynayın. Ama çocuğunuzu her yakaladığınızda tuttuğunuz organının adını söyleyin.

* Yanlış giyinme oyunu oynayın. Siz bir çok kıyafeti bilerek yanlış giyin ve çocuğunuza nasıl giyilmesi gerektiğini sorun.

* Oyuncak bir bebek alın. “Bebeği yıka, dişlerini fırçala, saçını tara” gibi komutlar verin ve yapmasını isteyin.

* Çocuğunuza vücut organlarını kullanmadan hareket etmesi söyleyin. “Ellerini kullanmadan ayağa kalkması” gibi..

* Vücut organlarının fonksiyonları ile ilgili sorular sorun. “Burnumuzla ne yaparız? Ya kulağımızla?” gibi..

* Hayvan resmi üzerinden vücut parçalarını söyleyin.

* Gün içinde yaşadığı olayları anlatmasını ve neler hissettiğini sorun. Bunlarla ilgili hikaye oluşturun hatta resmini yapın.

* Çeşitli dergilerden çeşitli mimik ifadeleri olan insan yüzleri resimleri kesin ve bunlardan bir defter oluşturun. Bu yüzler hakkında konuşun.

* Çocuğunuza çeşitli duygulardan oluşan bir hikaye anlatın. Ve çocuğunuzdan anlatılan duygu durumunu canlandırması isteyin.

* Ağlama, gülme, bağırma gibi duygu ifade eden sesleri ses kayıt cihazıyla kaydedin. Çocuğunuza dinletin. Ve hangi duygu durumuna uygun olduğunu sorun.

İyi gelişen, mutlu ve huzurlu bebekler dileğiyle..

Pozitif gelişim özel eğitim ve aile danışmanlığı merkezi
Çocuk gelişim uzmanı
Şenay Yılmaz