BİZE ULAŞIN
Süt salgılama hormonları kadınlarda gebelik dönemlerinde aktive olur ve doğum zamanına kadar süt üretimine devam ederek bebeğin anne sütüne hızla ulaşmasını mümkün kılar. Doğum olduğu andan bebeğin sütten kesilme dönemine kadar aktive olan süt üretme hormonları doğal döngüde belli bir süre daha salgılanarak kendiliğinden tükenir. Ancak emzirme dönemi dışında göğüsten süt kıvamlı bir akıntı gelmesi, tıp dilinde Galaktore adı verilen hastalık nedeniyle olur.
Galaktore nedir ve belirtileri nelerdir, hangi yaş aralıklarında görülür? Bu soruların cevabını bu yazıda detaylı olarak bulabilirsiniz. Fizyolojik, farmakolojik veya hipofiz adenomlarından kaynaklanan hastalık, kadınlarda ve nadiren de olsa erkeklerde görülür. Gebelik ve emzirme dönemleri dışında her iki göğüs ucundan sıvı salgılanmasına neden olan hastalığa yenidoğan grubu, çocukluk çağı, adetin yeni başladığı gençlik dönemleri ve yetişkinlik dönemleri fark etmeksizin tüm yaş gruplarında rastlanabilir. Zaman zaman erkeklerde ortaya çıksa da günümüz şartlarında tedavisi mümkündür.
Halk arasında nikel boşalması olarak da bilinen Galaktore hastalığı, erkeklere oranla kadınlarda çok daha sık rastlanan bir rahatsızlıktır. Galaktore nedeni; hipotalamik-hipofiz, farmakolojik ve fizyolojik olabilir.
Vücuttaki salgıların kontrolden çıkmasına neden olan beyin tümörleri,
Dengesiz salgı miktarı, düzen ve düzensizlik konusunda tüm vücuda etki eden tiroid hormonu,
Vücutta bulunan tüm sistemlerin çalışmasını dolaylı veya doğrudan etkileyen ve böbreküstü bezlerinin çalışmasını engelleyen ya da hızlı çalışmasına neden olan böbrek rahatsızlıkları,
Bedendeki salgıları kontrol eden hipofiz bezinde tümör oluşması veya hipofiz bezi sorunları nedeni ile alınan ilaç etkileşimlerine bağlı olarak süt bezlerinin uyarılmasına ve gereğinden fazla çalışmasına etki eden hipofiz bezi sarkoidozu,
Hormonal bozukluklardan dolayı kadınların yumurtalıklarında kist oluşmasına neden olan, östrojen ve prolaktin hormonunun yüksek miktarda salgılanması anlamına gelen polikistik over sendromu,
Stres, yoğun protein odaklı beslenme,
Yorgunluk gibi psikolojik ve çevresel faktörler,
Vücuttaki hormon dengesinin değişmesine yol açan hormon içerikli ilaçlar, depresyon tedavisinde alınan ilaçlar, tansiyon hapları ve doğum kontrol hapları, prolaktin seviyesini yükselterek galaktoreye neden olabilir.
Galaktore hastalığının belirtileri kadın ve erkek hastalarda farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Vücuttaki belirtileri ile kendisini hızla gösteren hastalık, teşhis sonrası tedaviye geciktirmeden başlandığında rahatlıkla tedavi edilebilir. Galaktore belirtileri ise şunlardır:
Bu belirtilerin birinin veya birkaçının görülmesi sonrasında göğüslerden süt gelmesi hastalığın meydana geldiğini gösterir. Belirtilerin uzun süre devam etmesi durumunda durumun derhal ciddiye alınması gerekir. Bir doktora danışarak gerekli tetkiklerin yapılması ve vakit kaybetmeden tanı konması hastalığı tedavi sürecinde çok önemli bir etkendir. Hastanın kullandığı ilaçların kontrol edilmesi, prolaktin seviyesinin ölçümü ve süt bezlerinin fonksiyonlarının kontrol edilmesi ile önce sebebi belirlenerek hastalığın değerlendirilmesi yapılabilir. Eğer gebelik, regl düzensizliği gibi bir sorun yoksa sağlıklı bir beden için acilen tedbir alınması gerekir.
Genellikle vücutta meydana gelen hormonal değişikliklerin neden olduğu Galaktore tedavisi, gelişen tıp sayesinde oldukça rahattır. Tanı aşamasında hastalığının sebebinin doğru şekilde belirlenmesi, tedavinin doğru yapılabilmesi için önemlidir. Hastadaki belirtiler gözlenerek gebelik, hipofiz ve böbreküstü bezleri ile alakalı bir sorun olup olmadığına bakılır. Ardından Mr veya tomografi gibi laboratuvar teknikleri denenebilir. . Tedavinin en düzgün ve ayfalı biçimde uygulanması neyden kaynaklandığını belirlemek ile alakalıdır. Hasta olduğundan şüphelenen bireyin tüm ihtimalleri ve şikayetleri doktora aktarması önemli bir adımdır. Fiziksel muayene sırasında hastalığın varlığından emin olmak için göğüs ucu bölgesinin uyarılarak incelenmesi ve sıvının çıkması gerekir. Göğüs ucundan gelen sıvının analizi yapılarak teşhis konulması sağlanır. Mamografi ve ultrason ile doku analizleri yapılabilir. Gebe olma ihtimali bulunan hasta adaylarında ilk olarak bu şüphenin giderilmesi için gebelik testi yapılır. Ayrıca hastalığı adet dönemi belirtileri ile karıştırılmaması için periyodik düzene bakılır. Muhtemel sebebin ortaya çıkması için hipofiz bezi tümör kontrolü, ilaç alımı ve böbrek rahatsızlıklarının bilinmesi gereklidir.
Tedavi sürecine geçildikten sonra hastanının hormon salımının dengede tutulması gerekir. Prolaktin seviyesi normal seviyeye getirilmesine rağmen hastalık düzelmezse psikolojik nedenler araştırılabilir. Eğer hastalık bir tümör nedeniyle meydana gelmişse, öncelikle tümörün yok edilmesi hedeflenir. Hastada bulunan tümörün cerrahi müdahale, ışın tedavisi veya ilaç tedavisi ile yok edilmesi sağlanır. Tümör yok olduktan sonra galaktore sorunun da çözülmesi beklenir. Eğer çözüm sağlanmazsa alternatif seçenekler dikkate alınır. Hastalık depresyon ya da hormon ilacı kullanımı ile ortaya çıkmışsa ilaçların derhal kesilerek tedavi sürecine geçilmesi gerekir. Testosteron eksikliği nedeni ile erkeklerde meydana gelen hastalıkta ise meme büyümesi ve hassasiyet gibi sorunlar da ortaya çıkar. Bu durumun ilerleyerek iktidarsızlık ve cinsel arzuda azalmaya neden olması beklenir. Bu nedenle tedavi testosteron dengesinin sağlanmasına yönelik olmalıdır. Hastalığın yenidoğan bebeklerde annelik östorejenin plesantadan bebeğinin karnına geçmesiyle meme büyümesi ve sütlü aktıntı gelmesiyle oluştuğu durumlarda, hastalık genellikle kendi kendine ortadan kaybolan geçici bir forma sahiptir. Galaktore hastalığı tüm belirtiler gözlemlenerek doğru tanı konulduğunda tedavisi mümkün ve rahat olan bir hastalıktır.
