Soya Sosu Migreni Tetikliyor Mu?

İSTANBUL (İHA) - Kontrolsüz alkol tüketiminin migreni tetikleyebileceğini söyleyen Diyetisyen Oya Yüksek, katkı maddelerinin neden olduğu ağrıları hafifletmek için satın alınan ürünlerin etiketlerinden içerik hakkında bilgi edinilmesi gerektiğini belirtti.

Migrenli 429 hasta üstünde yapılan bilimsel bir çalışmaya göre, hastaların yüzde 28.4'ünü alkollü içeçeklerin, yüzde 16.5'ini peynir ve çikolatanın, yüzde 11.8'ini kırmızı şarabın ve yüzde 28'ini ise biranın etkilediği rapor edilirken; bir başka araştırmada ise (Journal Cephalgia) migrenli 490 kişiden yüzde 18'ini çikolata ve peynirin, yüzde 11'ini turunçgillerin, yüzde 29'unu ise alkolün etkilediği belirtiliyor. Bu tetikleyici besinlerin bazılarını az yemek ya da hiç yememek, şiddetli baş ağrılarını
önlemenin etkili bir yolu olarak gösteriliyor.

Suadiye Memorial Tıp Merkezi Beslenme ve Diyet Bölümü'nden Diyetisyen Oya Yüksek, "Migrenli hastalarda beslenme" konusunda bilgi verdi. Yüksek, migrenin birçok nedeni olmakla birlikte hayat şartları veya çevresel tetikleyici denilen hormonal denge değişimleri, belirli besinler ya da kimyasalların migreni etkileyebildiğini ifade etti.
Migrenin beyinde kan damarlarının gevşemesi ve daralmasıyla meydana gelen bir rahatsızlık olduğunu dile getiren Yüksek, birçok bilim adamının migrenin genetik faktörlere dayandığını savunduğunu belirtti.

Oya Yüksek, migrenin genel nedenlerini ise şöyle sıraladı:
"Hormonal değişiklikler (regl, menopoz, hamilelik, doğum kontrol hapları, hormon tedavileri, doğum), çevresel faktörler (iklim değişiklikleri, hava kirliliği gibi), uyku düzeni (fazla veya az uyumak), düşük serotonin düzeyleri, beslenme alışkanlıkları, ilaç tedavisi (Kan damarlarında gevşeme yaratan ilaçlar, hipertansiyon için alınan ilaçlar, diüretikler, astım ilaçları, çok sık kullanılan ağrı kesiciler)."

MİGREN VE BESLENME ARASINDAKİ İLİŞKİ NEDİR?
Diyetisyen Oya Yüksek, diyetsel tetikleyici denilen ve beyindeki kan damarlarının daralmasına ve gevşemesine neden olan amin gruplarının (tiramin, histamin, fenietilamin) olduğunu ifade ederek, "Bunlar bazı besin öğelerinin içeriğinde bulunmaktadır ve tüketildiklerinde bazı kişilerde baş ağrısını artırabilmektedir. Bu besinler belirlenip diyette sınırlandırıldığında tamamen migreni tedavi etmeseler bile ağrı ataklarını en aza indirgemeye yardımcı olur" dedi.

MİGRENİ TETİKLEYEBİLECEK BESİNLER NELERDİR?
Diyetisyen Oya Yüksek, migreni tetikleyebilecek besinleri ise şöyle sıraladı:

Tiramin (özellikle fermente ürünlerde bulunur); süt ürünleri, salamura ürünler, kırmızı şarap veya bira, soya sosu. Feniletilamin içeren besin grupları; çikolata, turunçgiller, kakao, kırmızı şarap. Histamin içeren besin grupları; muz, kırmızı et, bira, eski peynir, balık ve kabuklu deniz ürünleri, nitrit ve nitrat içeren işlenmiş et ürünleri (salam, sucuk, sosis gibi), domates, ıspanak, çilek, ananas, çikolata.

KATKI MADDELERİNE DİKKAT!
Diyetisyen Yüksek, ağrının ikinci bir diyetsel nedenini ise oluşabilecek besin alerjileri veya besin intoleransı olduğunu ifade etti. Katkı maddelerinin neden olduğu bu ağrıları hafifletmek adına satın alınan ürünlerin etiketlerini okuyarak ürün içeriği hakkında bilgi edinmek konusunda uyarlarda bulunan Oya Yüksek, bu maddeleri şöyle açıkladı:

Monosodyum glutamat (MSG); özellikle hazır gıdaların üretimi sırasında eklenmektedir. Kısa süreli de olsa MSG ağrısı diye bilinen ağrılara neden olabilmektedir. Besin etiketlerinde ayrıca; sodyum kazeinat, hidrolize protein veya bira mayası isimleriyle de bulunabilmektedirler. (Örneğin; hazır çorbalar, et suyu tabletleri, dondurulmuş gıdalar, soya sosu gibi). Aspartam; aspartam içeren tatlandırıcı ve aspartam içeren light ürünler. Nitrit ve nitrat içeren işlenmiş et ürünleri; salam, sucuk, sosis gibi.
Sülfitler; koruyucu (turşu, patates cipsi, şarap, bira gibi). Parabenler; koruyucu. BHA, BHT; antioksidan. Tartrazin; renklendirici.