BİZE ULAŞIN
Mahmut Hamsici / BBC Türkçe
Suriye'nin Halep ile Lazkiye kentleri arasında yer alan İdlip kentinin merkezi, Mart ayının sonunda Fetih Ordusu'nun eline geçti.
Bünyesinde El Kaide'nin Suriye kolu Nusra Cephesi'ni de barındıran bir ittifak grubu olan Fetih Ordusu, geçen hafta sonuysa İdib'e bağlı 'stratejik önemdeki' Cisr eş-Şugur ilçesinin önemli bir bölümünü aldı.
Bu iki gelişme, Suriye iç savaşıyla ilgili dikkatleri hem Fetih Ordusu'na hem de İdlib bölgesine kaydırdı.
Cisr eş-Şugur'da ne oluyor?
Cisr Eş Şugur'da son durumun ne olduğuyla ilgili farkı bilgiler geliyor.
BBC Türkçe'ye konuşan, Suriyeli muhaliflerin destekçisi, Londra merkezli Suriye İnsan Hakları İçin Gözlemevi'nin Müdürü Rami Abdurrahman, "Son dört aydır rejim her gün yeni alanlar kaybediyor" diyor ve Cisr eş-Şugur'u da kaybettiğini ekliyor.
Abdurrahman bununla birlikte Cisr eş-Şugur'da çatışmaların sürdüğünü belirtiyor. Suriye'nin resmi Sana haber ajansı ise "çatışmalarda birçok teröristin öldürüldüğünü, askeri operasyonların sürdüğünü" bildiriyor.
Fetih Ordusu Suriye ordusunun ilçeden ayrıldığını öne sürerken, Suriye yönetimi ise ordunun sivil ölümlerini önlemek üzere Cisr eş-Şugur'un çevresine doğru çekildiğini belirtiyor.
BBC Türkçe'nin Cisr eş-Şugur'dan ulaştığı bir kaynak da çatışmaların mahalle mahalle sürdüğünü söylüyor. Çatışmalarda sivillerin de öldüğü belirtilirken bu ölümlerle ilgili farklı bilgiler aktarılıyor.
Sami Abdurrahman "rejimin hava saldırılarında dün (Pazar) 30'u kadın ve çocuk, 73 sivil öldüğünü" söylüyor. Sana haber ajansı ise İslamcı grupların Cisr eş-Şugur'da "çoğunluğu kadın ve çocuk 30 kişinin katlettiğini" bildiriyor.
Halep - Lazkiye bağlantısının ortasında
İdlib, Suriye'nin ticari başkenti olarak bilinen ve yoğun çatışmaların yaşandığı Halep ile Akdeniz kıyısındaki Lazkiye'yi bir karayoluyla birbirine bağlıyor.
Suriye'nin kuzeyinden Şam'a, oradan da Ürdün sınıra uzanan bir otoyol da İdlib'ten geçiyor. İdlib, Lazkiye'nin güneyindeki Hama kentinin de komşusu. Kuzeyde ise İdlib Hayat kentinin sınırında.
Dolayısıyla İdlib merkezi ve Cisr eş-Şugur ilçesi stratejik bir önemde. Ancak grupların hedefinin yalnızca hükümet güçleri arasındaki ikmal yollarını ele geçirmek olmadığı anlaşılıyor.
Hedef Lazkiye ve Akdeniz'e ulaşmak mı?
İslamcı grupların Cisr eş-Şugur'a saldırısı ardından El Cezire Türk'e konuşan, Fetih Ordusu'nun da parçası Ahrar'uş Şam komutalarından Ebu Mücait Lazkiye'yi işaret etti:
"Artık Lazkiye'de huzursuzluk başladı. Mesafe azaldıkça Nusayrilerin en yoğun yaşadığı Lazkiye'de tehdit limiti yükselecek. Bu durum Esed'in daha fazla köşeye sıkışması demektir."
"Cisr'i kontrol ediyor olmamız, İdlib'e yönelik rejim tehdidini de büyük oranda ortadan kaldırmış oldu. Hama yönünde rejimin tüm bağlantıları kesildi. Bu gerçekten çok büyük ve anlamlı bir zafer oldu."
Hama'nın Sehl el Gab bölgesinde de silahlı muhalif gruplarla Suriye ordusu arasında çatışmalar sürüyor.
Hafta sonu Anadolu Ajansı'na konuşan ÖSO (Özgür Suriye Ordusu) komutanlarından Ahmet Husavi, "Sehl el Gab bölgesindeki muhalifler, İdlib'in Cisr eş-Şugur ilçesine ulaşarak ilçedeki muhaliflerle beraber Lazkiye bölgesine doğru ilerleyecekler" dedi.
Son dönemdeki saldırılara ve bu tür açıklamalara bakıldığında silahlı grupların hedefinde Lazkiye'yi almak ve Akdeniz'e ulaşmak olduğu da anlaşılıyor.
Suriye İnsan Hakları İçin Gözlemevi'nin Müdürü Rami Abdurrahman "Rejim güçlerinin büyük bölümü Hama'nın batısından, Lazkiye'den ve Tartus'tan geliyor. Bu yüzden önümüzdeki günlerde (Hama'da ve Lazkiye'de) daha fazla çatışmalar göreceğiz" diyor.
BBC Türkçe'ye konuşan Washington merkezli araştırma kuruluşu Middle East Forum'dan, Suriyeli Cihatçılar üzerine uzman bir araştırmacı olan Aymenn el Tamimi, 'Lazkiye'ye olası bir saldırı sürpriz olur mu?' sorusuna, "Hiç olmaz" diyor ve ekliyor: "Bunun bir sonraki adımlardan biri olabileceğini düşünüyorum."
Lazkiye'nin önemi
Lazkiye stratejik olarak muhalifler açısından kritik öneme sahip.
Öncelikle Lazkiye, Nusayrilerin tarihsel başkenti. Kent nüfusunun önemli bölümü Alevi Suriyelilerden oluşuyor. Esad ailesi de Lazkiyeli ve Suriye ordusunda Lazkiye kökenli birçok komutan bulunuyor.
Bu durum, Suriye'deki yönetimi "Esad ailesinin mensup olduğu Nusayri azınlık elindeki rejim" olarak tanımlayan birçok muhalif grup açısından hedef haline getirmiş durumda.
Bunun yanında Lazkiye konum olarak da çok önemli, zira Akdeniz kıyısında ve kentte büyük bir limanı bulunuyor. Bir havaalanı da bulunan kent kuzeyden Türkiye'nin de sınır komşusu.
Lazkiye'de durum ne?
Peki yaşanan çatışmalar Lazkiye'de nasıl karşılanıyor?
Lazkiye'de yaşayan, Lübnan merkezli ASIA haber ajansı için çalışan gazeteci Somer Sultan, BBC Türkçe'ye kentteki durumu anlatırken, Lazkiye halkı arasında belirli bir tedirginlik olduğunu ancak bunun çok üst düzeyde olmadığını söylüyor.
Gündelik hayatın normal akışında sürdüğünü söyleyen Sultan, Lazkiye çevresindeki yerleşim yerlerinde bu tedirginliğin daha yüksek olduğunu belirtiyor.
Sultan, silahlı grupların hedefinde Lazkiye'nin olduğunu kabul etmekle birlikte, çok kısa vadede böyle bir saldırıyı olası görmediğini, Lazkiye'ye olası bir saldırının çok yoğun çarpışmalara neden olacağını belirtiyor.
Sultan son olarak Lazkiye çevresinde ordunun yer yer top atışları düzenlediğini ekliyor.
Lazkiye'ye yönelik olası saldırının sonuçları ne olur?
Lazkiye'nin çevresinde Suriye ordusu güçleri yanında, yönetim yanlısı Lazkiye sakinlerinin oluşturduğu milis grupları da yer alıyor. Silahlı grupların Lazkiye'ye nasıl ve ne zaman bir operasyona yöneleceği bilinmiyor.
Ancak olası bir saldırıda Suriye iç savaşının en yoğun çatışmalarından birinin yaşanması bekleniyor. Zira Suriye yönetiminin Lazkiye'yi korumak için büyük askeri operasyonlara hazır olduğu biliniyor.
Bunun yanında milis grupların, böyle bir savaşı ülkedeki Alevi azınlık açısından varlık yokluk savaşı olarak algılayarak çatışmalara kapsamlı olarak katılacakları düşünülüyor.
