Gelibolu Savaşı'ndan Hiç Görmediğiniz 20 Görsel

Dünya Savaşı'nın en kanlı cephesi

Avusturya - Macaristan veliahdı Franz Ferdinand'ın suikasti sonrası başlayan I. Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti'nin Akdeniz açıklarında Almanların İtilaf Devletleri'nden kaçan Goeben ve Breslau gemilerini kendi himayesine alarak isimlerini Yavuz ve Midilli olarak değiştirip savaşa katılması ile iyice geniş bir coğrafyaya yayılır.

Hasta adam olarak bilinen Osmanlı Devleti İttifak Devletleri'nin yanında savaşa katılır. Elbette Almanlar, Osmanlı Devleti'ni boğazlar ve ulaşamadığı sömürgelerine gitmek için yanına çekmiştir. Bunda en büyük pay sahibi kişiyse Alman sempatizanı Enver Paşa'dan başkası değildir.

İtilaf Devletleri yüzyıllar önce kaybbetiği İstanbul'u alarak hem sömürgelerine gitmeyi kolaylaştırmak hem de Karadeniz'i ele geçirerek zamanın Çarlık Rusya'sına karşı büyük bir üstünlük elde etmek ister. Hasta olmasına, ve erzak azlığına rağmen birçok cephede yer alan Osmanlı Devleti neredeyse hepsinden mağlup dönmüştür. Bir tanesi hariç;

Dünya tarihinin en kanlı cephlerinden biri olarak gösterilen Çanakkale Cephesi'nde İtilaf Devletleri savaş yoluyla asla Çanakkale'yi geçemedi. Çanakkale'yi geçerek İstanbul'u işgal edip ardından savaşı bitirmeyi hedefleyen İtilaf Devletleri bu arzularını gerçekleştirmek için Mondoros'a kadar bekleyecekti...

18 Mart 1915'de İtilaf Devletleri büyük bir donanmayla Çanakkale Boğazı'nı topçu atışlarıyla geçmeyi planlıyordu... Ancak boğaza döşenen mayınlar, Seyit Onbaşı'nın öncü gemiyi vurmasıyla başlayan savunma bir türlü geçilememişti. Daha sonra Çanakkale'yi denizden geçemeyeceğini anlayan İtilaf Devletleri bu kez karadan şansını deneyecekti. İtilaf Devletleri kara savaşı için birçok sömürge ülkesinden masum insanları Osmanlı Devleti'ne karşı Çanakkale'de savaştıracaktı. Özellikle Gelibolu yarımadasında süren ve birçok tarihi olaya tanıklık eden bu savaşta Arıburnu, Seddürbahir, Anafartalar gibi cepheler açıldı ve tüm zorlamalara rağmen İtilaf Devletleri Çanakkale'yi geçemedi... Bu durum hem savaşı uzatmış hem de Osmanlı Devleti'ne özgüven sağlamıştı. Her ne kadar bitik olsalar da...

Gelibolu'ya yurtlarından koparılmış birçok asker çıkartıldı. Bu askerler olaylardan o kadar habersizlerdi ki yok yere bilmedikleri bir kara parçasında savaşıyorlardı... Hatta Gelibolu'da savaş aralarında birbiriyle top oynayan düşmanları bile görmeniz mümkündü. Daha fazla uzatmadan görsellerle Gelibolu'dan görmediğiniz kareler...

İngiliz askerleri Gelibolu sahiline iniyor

İngiliz askerleri her ne kadar Çanakkale'de savaşmış olsalar da onların yerine daha çok sömürgesi olan Avustralya ve Yeni Zelanda'dan getirilmiş 'Anzak' adındaki birlikler Osmanlı'ya karşı savaştı. Savaş coğrafyasından bir haber bu insanlar savaş alanında çok kolay biçimde hayatını kaybediyordu. İngilizlere göre Anzaklar savaşa atılmalık piyonlardan ibaretti.

Bir başka Gelibolu sahili

Askerler Gelibolu yarımadasında

Sömürgelerini kullanan tek devlet İngiltere değildi. O zamanlar İtilaf Devletleri'nin bir başka güçlü halkası olan Fransızlar Afrika'daki sömürgelerini Çanakkale Savaşı'nda kullandı. Görselde Senegalli askerler nerede olduklarından bihaber sahile indiriliyor.

İngilizler yerlisine kadar sömürüyordu... Görselde Yeni Zelanda yerlisi bir Maori var.

Anzaklar yani Avustralyalı askerler siper çukurlarında mola verirken

Hint askerleri katırlarla

'Her sabah bir bardak içmeden duramıyorum Riçırd'

İngiliz subaylar geleneklerinden vazgeçmiyor ve savaş arasında çay keyiflerinden ödün vermiyorlar Anzaklar siperlerde dinleniyor

Askerler erzak bölümünde su güğümlüğünü dolduruyor. Şapkalarına bakacak olursak büyük ihtimal Anzaklar

Anzak erzak deposu

Limni Adası'ndan Gelibolu'ya dönen Anzaklar

Müttefikler savaş arasında kriket oynuyor

Türk askerini ortaya çıkarmak için hazırlanmış pusu

Silaha tutuşturulmuş kasket atış aldığı zaman Türk askerinin yeri saptanmış oluyor. Tuzağı kuran askerin yanındaki keskin nişancı da düşmanını avlıyor. 3. Hafif Atlı Alayından A. M. Maxwell silahıyla pusuda bekliyor

Anzaklar süngülerini takıp hücumu kalkmış vaziyette. Az sonra Türk askeriyle yüz yüze çarpışacaklar

Bir Anzak askeri yaralanan Türk askerine su içmesinde yardımcı oluyor

Belki İtilaf Devletleri kötü ve acımasızdı ancak onlar için okyanusun diğer ucundan gelen Anzaklar, savaşın mecburiyetleri dışında Türk askeriyle her zaman yardımlaşıyordu. İki tarafın birbirine duymuş olduğu saygı, savaş meydanlarında görülmeyecek türdendi ve yıllarca konuşulacaktı. Soğuk yanması olan askerler dinleniyor

Sağlık personeli yaralı bir askerden mermi çıkarırken

Sallarla tahliye edilen personeller

Başarısızlık ve dönüş...

Görselde terk edilen Anafartalarda bazı yerler ateşe verildi. Kara çıkarmasından da istediğini alamayan İtilaf Devletleri ardından birçok kayıp bırakarak Çanakkale'yi savaş yoluyla geçmekten sonsuza dek vazgeçti.