BİZE ULAŞIN
Nefes darlığı, bireylerin yaşam kalitesini son derece olumsuz etkileyen zor bir hastalıktır. Nefes darlığı belirtleri yaşayanlar bu işaretleri ciddiye almalıdır aksi halde sorun çok daha ciddi bir hal alabilir. Peki nefes darlığı nedenleri nelerdir, tedavisi nasıl olmalıdır?
Hava yollarının daralması sebebiyle nefes almada güçlük çekilmesine yol açan ve yaşam boyu süren ataklar ile hastanın yaşam kalitesini düşüren astım, dünyada 300 milyon insanı etkisi altına almıştır. Astım ataklarını en aza indirebilmek için öncelikle bu hastalığı tetikleyen etmenlerden kurtulmak gerekir. Astımın en yaygın belirtilerinin başında ise nefes darlığı ve öksürük gelir.
KOAH, istatistiklere göre dünyada ölüme yol açan hastalıklar arasında 4. sırada yer alıyor. İlerleyici ve geri dönüşümü olmayan bu akciğer hastalığı önlenebilir ve tedavi edilir. Ancak KOAH'ın bu denli ciddi mortalite rakamlarına ulaşmasının başlıca sebebi sigaradır. Aynı zamanda hastalığın teşhisinde yaşanan gecikmeler de ölüm oranlarını artırmaktadır. İnsanlar nefes darlığı ya da öksürüğü ciddiye almadan yaşamlarına devam ederler. Ancak bir zaman sonra KOAH fazlasıyla ilerlemiş olur ve tedavi edilemez bir hal alır.
Akciğer dokusunun iltihaplanması olarak tanımlanan zatürre öncelikle bakteriler olmak üzere çeşitli mikroorganizmalara bağlı olarak ortaya çıkar. Zatürre ilk olarak öksürükle birlikte kendini gösterir. Diğer belirtileri ise kirli ve iltihaplı balgam, halsizlik, iştahsızlık, ateş, üşüme, titreme, bulantı, kusma, baş ağrısı, göğüs ağrısı ve nefes darlığıdır. Göğüs ağrısı ve nefes darlığının yaşandığı durumlarda akla öncelikle göğüs boşluğuna iltihabi bir sıvının biriktiği ihtimali gelir. Erken tanı ve tedavi ile hasta eski sağlığına kavuşabilir.
Kalp her attığında kasılıp gevşeyen ve vücuda kan pompalayan bir kastır. Kalp kası görev bakımından düz kaslar gibi çalışır ancak yapı olarak çizgili kaslara benzer. Yani isteğe bağlı kasılmaz. Kalp yetmezliği genellikle kalp krizi, kalp damar hastalıkları ya da yüksek tansiyon gibi hastalıklar yüzünden kalp kasının zarar görmesinden kaynaklanır. Kalp yetmezliğinin başlıca belirtisi ise nefes darlığıdır. Diğer belirtileri ise öksürük, iştahsızlık, yorgunluk, ödem, çarpıntı, kilo alımı ve geceleri sık idrara çıkmadır.
Hastalık derecesine varan şişmanlık olarak tanımlanan obezitenin belirtileri arasında ilk sırada nefes darlığı yer almaktadır. Genellikle fast-food tarzı yiyecekler tüketmek, dengesiz beslenme ve spor yapmadan hareketsiz bir yaşam sürmek giderek kilo artışına sebep olurken hayati organları da tehlikeye sokmaktadır. Kilolu bir anne babanın çocuğu genetik olarak %80 oranında obezite riski taşımaktadır. Obezitenin diğer belirtileri; aşırı terleme, eklemlerde ve sırtta ağrı, uyku apnesi, horlama ve gün içinde yorgun ve uykulu olmadır.
Kansızlık, hemoglobin seviyesinin bilinen değerlerin altına düşmesi olarak tanımlanır. Ancak kişide anemi olup olmadığını teşhis etmek için yalnızca hemoglobin değerine değil kanda demir, demir bağlama kapasitesi ve demir depolarını gösteren değerlere de bakılır. Kan 4 farklı bileşenden oluşur. Bunlar; akyuvarlar, alyuvarlar, proteinler ve trombositlerdir. Bu bileşenler azalırsa anemi belirtileri ortaya çıkar. Bu belirtilerin başında nefes darlığı gelirken diğer belirtiler ise; güçsüzlük, yorgunluk, halsizlik ve sürekli uyuma halidir.
Günlük yaşamı etkileyen kişilerin büyük korku yaşamasına neden olan nefes darlığına ne iyi gelir? Nefes darlığı tedavisi için ne yapmak gerekir?
Nefes darlığına evde ne yapılır sorusuna verilebilecek en faydalı yanıt nefes egzersizleridir. Derin nefes alma teknikleri için uygun bir ortam oluşturun ve uzanın. Ellerinizi karnınıza koyarak derin nefes alın. Göğsünüzün genişlediğini hissedin ve akciğerlerinizin havayla dolmasına izin verin. Nefesinizi birkaç saniye tutun. Sonra havayı yavaşça ağzınızdan vererek akciğerlerinizin boşaldığını hissedin. Bu egzersize 5-10 dakika kadar devam edebilirsiniz. Günde birkaç defa tekrarlayarak nefes darlığının önüne geçebilirsiniz.
Solunum egzersizlerinin en faydalı olanlarından birisi de büzük dudak egzersizidir. Bu teknik dudakların büzülerek kontrollü bir şekilde nefes vermenin kolaylaştırılması için yapılır. Bu tekniği uygulamak için rahat bir pozisyon alarak burnunuzdan derin bir nefes alın. Nefesinizi verirken de dudaklarınızı büzerek tıpkı yanan bir mumun ateşini söndürmeden üfler gibi nefesinizi yavaşça verin. Bu egzersiz düzenli yapıldığında nefes darlığı şikayetlerinde ciddi anlamda azalma görülür.
Nefes darlığı bitkisel tedavi yöntemleri ile azaltılabilir ya da tamamen yok edilebilir. Ancak tabii ki nefes darlığının altında yatan sebep mutlaka teşhis edilmeli ve uygun bir tedavi yöntemi belirlenmelidir. Nefes darlığına iyi gelen doğal kaynakların başında ise keçiboynuzu gelir.
Keçiboynuzu kürü:
6-7 adet keçiboynuzunu soğuk su ile iyice yıkayın. Sonra küçük parçalara bölerek yarım litre kaynayan suya atın. 7-8 dakika kadar kaynatın ve suyunu süzüp bir kavanoza koyun. Keçiboynuzunu buzdolabında saklamalı ve 3 gün içerisinde mutlaka tüketmelisiniz. Bu kürü 20 gün boyunca ara vermeden uygulayın.
Nefes darlığı ortaya çıkış hızına ve şekline bağlı olarak akut, kronik ve subakut şeklinde ayrılabilir. Bir de bunlara ek olarak psikolojik nefes darlığından söz edilebilir. Psikolojik nefes darlığı genellikle gençler arasında sık görülür. Bu hastalıktan muzdarip olan kişiler asla tam anlamıyla rahat nefes alıp veremezler ve göğüslerinde sürekli bir baskı olduğundan şikayet ederler. Bu durum ruhsal problemlerden kaynaklanmaktadır.
Çoğu hamile kadın, hem erken hem de geç hamilelikte nefes darlığı hisseder. Bu genellikle zararsızdır ve bebeğinizin aldığı oksijen miktarını etkilemez. Erken gebelik ve hamileliğin ilk birkaç haftasında, progesteron hormonunda normal bir artış, daha sık nefes almanıza neden olur.
Bu nefes darlığı gibi görünebilir ve hissedilebilir. Hamileliğiniz devam ettikçe ve bebek büyüdükçe, büyüyen uterusunuz karnınızda daha fazla yer kapladığı için nefes darlığı oluşur. Rahim vücudunuzdaki diğer organları iter ve kaydırır. Gebeliğin 31 ila 34. haftasında uterus diyaframa (nefes aldığında yukarı ve aşağı hareket eden düz kas) basmaya başlar. Bu değişiklikler akciğerlerinizin tamamen genişlemesini zorlaştırabilir. Bu daha sığ nefes almaya neden olabilir ve nefes darlığı hissedebilirsiniz.
Ne yapabilirsiniz?
Nefes darlığı tedavisi için nefes darlığı belirtileri hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir. Böylelikle daha hızlı müdahale ile durum kontrol altına alınabilir.
Nefes darlığı belirtileri:
Yukarıdakiler nefes darlığının yaygın olan belirtileri arasındadır. Ancak bazı belirtiler oldukça ciddi hastalıkların habercisi olabilir ve acilen hekime başvurmak gerekir. Nefes darlığında acil durumlar ise aşağıdaki gibidir:
Tıp dilinde "dispne"olarak tabir edilen nefes darlığı, nefes alamama ya da nefes daralması şeklinde ortaya çıkar, kişi sanki tam nefes alamıyormuş gibi hisseder. Nefes darlığı akciğer ve kalp damar hastalıklarından kaynaklanıyor olabilir. Bu yüzden tedavi yöntemleri farklılık gösterir. Kişi nefes darlığını yürüme ya da merdiven çıkma gibi durumlarda zorlanma, hava alma isteği artması veya geçmişe göre daha fazla güç harcama, yeterince hava alamama şeklinde tanımlar. Nefes darlığı, daha ciddi hastalıklara neden olabileceğini için mutlaka bir sağlık kuruluşuna, hekime görünmesi gerekir.
Nefes darlığı ortaya çıkış hızına ve şekline bağlı olarak akut, kronik ve subakut şeklinde ayrılabilir. Bir de bunlara ek olarak psikolojik nefes darlığından söz edilebilir. Psikolojik nefes darlığı genellikle gençler arasında sık görülür. Bu hastalıktan muzdarip olan kişiler asla tam anlamıyla rahat nefes alıp veremezler ve göğüslerinde sürekli bir baskı olduğundan şikayet ederler. Bu durum ruhsal problemlerden kaynaklanmaktadır.
