BİZE ULAŞIN
Halk arasında aft adı verilen ağız yaraları, kişinin yemek yemesini, konuşmasını, yutkunmasını zorlaştıran ve tükürük salgılarının kontrolünü güçleştiren mukozal bir rahatsızlıktır. Aft; yanak içlerinde, dilde, damakta diş etlerinde tekil ya da çoğul yaralar şeklinde görülebilir. Birçok kişinin karşılaştığı bu sorun için ağız yarasına ne iyi gelir sorusunun cevabını öğrenmekte fayda var...
Genel olarak ağız yarası, bitkisel tedavi ya da başka herhangi bir yönteme ihtiyaç duymadan 7-10 gün içerisinde kendiliğinden iyileşir. Ancak küçük de olsa tekrarlayan ağız yaraları için doktora gidilmeli ve aftın oluşmasındaki asıl sebep belirlenmelidir. Çünkü ağız yaralarının sebebi vitamin eksikliği ise tedavisi farklı, alerjik reaksiyona bağlıysa farklı olacaktır. Ancak doktora gitmeden önce, evinizde bulunan bazı ürünlerle ağız içi yarası tedavisi kendiniz uygulayabilirsiniz.
Evinizde karbonat ile ağız yarası tedavisi uygulayabilirsiniz. Bunun için bir çay bardağı oda sıcaklığındaki su ile bir çay kaşığı karbonatı iyice karıştırın ve gargara yapın. Hazırladığını karışımla ağız içindeki yaralar iyileşene kadar günde iki kez gargara yapabilirsiniz.
İlk olarak suyu cezvede kaynatın. Su kaynadıktan sonra içine bir yemek kaşığı sumağı ilave edin. Ardından 2 dakika daha kaynamaya bırakın. Karışımı ocaktan alın ve ılımaya bırakın. Sonrasında bir tatlı kaşığı sirkeyi ekleyin. İlaç tamamen soğuduktan sonra süzün ve gün içinde 3 kez gargara yapın.
Ağız içi yarası tedavisinden önce, ağzınızda bu yaraların oluşumunu engellemek için alabileceğiniz önlemler de mevcut:
Ağız ve diş sağlığınızı ihmal etmeyin. Diş ipi kullanarak dişlerinizin arasında kalan bakterileri yok edin.
Acılı, baharatlı, ekşili ya da asit oranı yüksek gıdaları yoğun olarak tüketmekten kaçının.
Beslenmenize dikkat edin, tüm vitamin ve minerallerden yeterli oranda aldığınıza emin olun.
Aft; acı, yanma ve kaşıntıya neden olan oral ülserdir. Ağız içinde pamuksu görünüm yaratırlar. Genelde tek olarak görülürler ancak aynı anda farklı bölgelerde de çıkabilir.
Ağız yarası, genelde kısa sürede iyileşen ve belirli bir süre boyunca hassasiyet ve acıya sebep olmaktan başka herhangi bir olumsuz sonucu olmayan bir hastalıktır. Ancak sürekli tekrar eden, iyileşme süresi uzun süren ya da derin yaraların oluşmasına sebep olan aftlar ciddi hastalıkları da beraberinde getirir. Bu nedenle ağızda ağız yarası neden olur sorusunun birden çok yanıtı vardır.
Beyaz birer baloncuk gibi görünmelerine rağmen, aft patlatmak mümkün değildir. Ağız yaralarına dikkat edilmeli ve olası önemli bir durumda, erken tanı ve tedavi ihtimalini yitirmemek için kısa sürede kontrol altına alınmalıdır. Bunun için de altında yatan sebebin tespit edilmesi gerekir.
İnek sütü proteinleri, çikolata, domates, ceviz, tarçın, badem, gluten, çilek, incir ve limon gibi gıdaların alerjik reaksiyona neden olarak ağızda aft oluşumunu tetiklediği bilinmektedir. Reaksiyon sırasında histamin salgılanması sebebiyle ağız içi dokusu zarar görebilir ve bu da ağız yarası oluşumuna neden olabilir. Eğer alerjiye bağlı olarak ağız yaralarınızın oluştuğunu düşünüyorsanız bir alerji testi yaptırarak nelere hassasiyetiniz olduğunu öğrenebilir ve bu gıdaları tüketirken daha dikkatli olabilirsiniz.
Ağız yaralarının oluşmasında en büyük etkenlerden biri de B3, B9 ve B12 vitaminleriyle birlikte vücuttaki demir eksikliğidir. Bu vitaminler kan hücresi üretmek, cilt sağlığı ve sinir sistemini desteklemek gibi özelliklere sahiptir. Dolayısıyla vücutta az miktarda bulunmaları durumunda, vücut yeterli desteği sağlayamadığı için ağızda aftlar oluşabilir.
Ağızda ağız yarası hangi vitamin eksikliği ile meydana gelir sorusunun ardından, bu duruma paralel olarak ilerleyen bağışıklık sistemi zayıflığını da göz ardı etmemek gerekir. Mineral ve vitamin eksikliği vücudun bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olur. Bağışıklık sistemi zayıflayan beden, HIV ya da lupus gibi direkt bağışıklık sistemine hücum eden hastalıklara karşı savunmasız kalır ve bu tür hastalıklar da ağızda yaraların oluşmasına neden olur.
Tekrarlayıcı özelliğe sahip olması nedeniyle, çoğunlukla yineleyen aftlarla karıştırılan bu durum Behçet hastalığının habercisidir. Çoklu miktarda görülmesi ve diğer nedenlere kıyasla daha sık tekrar etmesi sebebiyle Behçet hastalığı nedeniyle oluşan aftlar bu şekilde ayırt edilebilir. Behçet hastası olan kişilerde ağız yaraları ayda birkaç kez tekrar eder ve sayıları genelde birden fazladır. Sayılarının çokluğu nedeniyle ağrıya da neden olabilir.
Ağız yaraları, vücudun hormon değişikliklerine verdiği fizyolojik tepkilerden biridir. Bu nedenle ergenlik dönemindeki gençlerde, regl dönemindeki ya da hamile kadınlarda sıklıkla ağız yaraları oluşur.
İçerisinde yüksek oranda asit bulunan yiyecek ve içecekler ağız içerisinde tahrişe neden olarak aft oluşumunu tetikleyebilir. Asit oranı yüksek gıdaların yanı sıra aşırı tuzlu, aşırı baharatlı ya da içeriğinde kimyasal ihtiva eden hazır gıdaların tüketimi de ağız yarası oluşumuna sebep olur.
Mide mikrobu, helikobakter pilori adıyla bilinir ve B12 eksikliğine sebep olmakla birlikte ağız yarası oluşumuna da sebep olabilir. Mide mikrobu, aftın nedenleri araştırılırken genellikle atlanan bir unsurdur ancak oldukça yaygın görülebilen bir durumdur. Eğer ağzınızda sıkça tekrarlanan ağız yaraları varsa bunun sebebi mide mikrobu olabilir ve bu zararlıdan kurtulmadan aftlardan da tamamen kurtulmak mümkün olmayacaktır.
Ağız sağlığıyla ilgili ürünler alırken içeriğine bakıp sodyum lauril sülfat içeren ürünlerden uzak durmanız, ağzınızda bu nedenle yara çıkma olasılığını ortadan kaldırır. Çünkü sodyum lauril sülfat içeren diş macunu, gargara gibi ürünlerin, ağızda yaraların oluşması ihtimalini artırdığı bilinmektedir.
Bu nedenlerin dışında daha pek çok şey ağızda yara oluşmasına sebep olabilir. Yanağınızı ısırmanız, dişlerinizi fırçalarken fazla sert davranmanız gibi fiziksel travmaların yanı sıra sigara tüketimi, stres gibi faktörler de yara oluşmasını tetikler. Sürekli tekrar eden ve geç iyileşen ağız yaralarından muzdaripseniz en kısa sürede doktorunuza danışmalısınız.
Ağız yaraları nedenine bağlı olarak farklılık gösterir. Aftlar ağız içerisinde çıktığı lokasyonda yüzeysel ya da derin doku kaybına neden olur. Genel olarak beyaz oval noktacıklar şeklinde oluşan ağız yaraları, eğer ağızda derin yaralar açıyorsa kanser gibi daha ciddi hastalıkların da habercisi olabilir. Aft bulaşıcı mı sorusu için, bulaşıcı olmadığını söyleyebiliriz. Eğer ağız yoluyla temas ettiğiniz kişide de benzer yaralar oluştuysa bu yaralar aft değildir ve acilen doktora gösterilmelidir. Genel olarak ağız yarası belirtileri:
Ağızda beyaz renkli yara ya da yaralar
Çene hareketleri sırasında acı
Diş fırçalanırken batma hissi ve nadiren diş etlerinde kanama
İştah kaybı
Yaralı bölgelerin şişmesi
Yoğun tuzlu, baharatlı ya da ekşi gıdalar tüketilirken ağızda yanma hissi
Bademcikler ya da lenf bezlerinde şişme
Ağızda kuruluk
İstenmeyen kilo kaybı
şeklinde sıralanabilir. Ağız ülserinin belirtileri, altta yatan duruma ya da hastalığa ve süresine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.
