BİZE ULAŞIN
Böbrek ve idrar yolları taşları genellikle ağrı ortaya çıkarırlar, ağrısız taş düşürme pek görülen bir durum değildir. Böbreklerden idrar kanalına düşen taşlar küçük boyutlu ise herhangi bir müdahaleye gerek duyulmadan düşebilirler. Taşlar idrar kanalından düşerken çeşitli belirtilerle karşımıza çıkabilirler;
BU BELİRTİLER;
-Ağrı
-Kanama
-Enfeksiyon
-Ateş
-Bulantı-Kusma şeklinde olabilir.
Böbrek taşları bazı kişilerde daha sık görülebilir, altta yatan çeşitli sebeplerle böbrek taşı bu kişilerde daha sık ortaya çıkmaktadır. Metabolik değerlendirme yapılarak altta yatan sebepler tespit edilebilir ve ona göre çeşitli önlemler alınabilir. Böbrek taşı önlenmesinde her zaman önerilen bol su içilmesidir.
Böbrek taşlarından 5 farklı tipi vardır;
1.Kalsiyum taşları (Kalsiyum oksalat, kalsiyum fosfat)
2. Ürik asit taşı
3.Sistin Taşı
4.Magnezyum Amonyum fosfat taşı (Enfeksiyon Taşı)
5.Diğerleri(ksantin, Silikat vb)
Şekil 1 : Sol üreter (idrar kanalı) taşı
Böbrek taşları idrar kanalına düştükten sonra idrar geçişini engelleyerek böbrekte şişme ve böbrek kapsülünde gerilmeye yolaçarak ağrı oluşumuna sebep olurlar. Böbrekten idrar kanalına düşen taşlar 3-4 mm ise % 60 oranında kendiliğinden düşer, taş boyutu 6-7 mm olduğunda kendiliğinden düşme oranı % 30’lara kadar düşer, taş boyutu 8 mm olduğunda % 20’lerin altına düşer. Bazen taş boyutu 2 mm olmasına rağmen idrar kanalında takılıp kalabilir. Bu durumlarda dıştan taş kırma yöntemi (ESWL) veya endoskopik yöntem kullanılarak lazer yardımı ile taşlar küçük parçalar haline getirilip dışarı alınabilir.
Kapalı yöntemle böbrek taşı ameliyatında idrar kanal ağzından endoskopik aletlerle idrar kanalına girilir. Taşın olduğu bölgeye ulaşılır. Lazer yardımı ile taş küçük parçalara ayrılır, aynı esnada bazıları kum haline gelir. Taş analizi yapmak için bazı taş parçaları basket kateter yardımı ile dışarı alınır.
Şekil 2 : URS ile taşa ulaşıp basket kateter yardımı ile dışarı alınması
İdrar kanalının alt bölümündeki (üreter alt uç taşı) taşlarda rigid URS aleti kullanılarak taşa ulaşılır, lazer yardımı ile küçültülen taş dışarı alınır veya kum haline getirilerek kendiliğinden düşmesine izin verilir. İdrar kanalındaki taş daha yukarılarda olduğunda yani üst üreterde olduğunda rigid(sert) URS ile taşa ulaşılamaz, bu durumda kıvrılabilir(fleksibl) URS aleti ile taşa ulaşılarak işleme başlanır. Lazer ile taş küçük parçalara ayrılırken taşın böbreğe doğru geri kaçtığı görülebilmektedir. Bu sebeple lazerle taş kırma işlemine başlamadan önce ucu kıvrılabilen kateter taşın gerisine gönderilerek işlem sırasında taşın geri kaçması engellenir. Sonrasında da lazer yardımı ile taş kum haline getirilir.
Böbrek içerisinde boyutu 1.5 cm’den küçük olan taşlarda perkütan cerrahi yerine fleksibl URS ile böbrek içine kadar ulaşılarak lazerinde yardımıyla taş küçük parçalar haline getirilip basket kateter yardımı ile dışarı alınır. İşlem sonrası idrar kanalı alt ucunda işleme bağlı ödem gelişip idrar çıkışını engelleyebilir ve şiddetli böbrek ağrısı oluşabilir, bu sebeple idrar kesesi ile böbrek arasına idrar kanalından geçen Double J stent takılması gerekir. İşlem sonrası foley sonda takılarak işleme son verilir.
Op. Dr. Murad ÇELTİK
Web: www.muradceltik.com
