Futbolun, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de geniş bir taraftar kitlesi var. Öyle ki futbol, sokak aralarından spor salonlarına, halı sahalardan stadyumlara kadar her yerde karşımıza çıkıyor. Küçük yaştaki çocuklar bile mahalle aralarında futbol oynayarak vakit geçiriyor. Hal böyle olunca futbol nasıl oynanır ve kuralları nelerdir gibi soruların yanıtı da merak ediliyor.
Futbol, bir top ve yeterli alanın bulunduğu her yerde oynanabilir. Bu şekilde eğlence amaçlı ya da amatör bir şekilde oynanan maçların farklı kuralları olabilir. Profesyonel futbol içinse uluslararası düzeyde belirlenmiş birtakım standartlar söz konusu. İşte bu standartlara göre hazırlanmış futbol kuralları ve adım adım futbol oynama rehberi.
Futbolun temel bilgilerini ve basit kurallarını öğrendikten sonra, bu spor hakkında diğer detaylara göz atalım. Bu şekilde tam anlamıyla futbolun nasıl oynandığı anlaşılmış olur.
Teknik direktör, oyuncuların saha içinde ve dışındaki yöneticisi olarak tanımlanır. Takımın saha içerisindeki stratejisini onlar belirler. Aynı zamanda oyuncuların psikolojileriyle, antrenmanlarla ya da basın ilişkileriyle de onlar ilgilenir. İyi bir takımın, mutlaka işini iyi yapan bir teknik direktörü bulunur.
Futbol sahasının yan kısımlarında yedek kulübesi bulunur. Teknik direktörler, teknik direktör yardımcıları, tercümanlar, sağlık ekibi ve yedek oyuncular burada bulunur. Buradaki oyuncular, sakatlanma ihtimaline karşı ya da rotasyon planı doğrultusunda diğer oyuncuların yerine sahaya girebilir. Her takımın bir maç içerisinde 3 kez değişiklik yapma hakkı vardır. Resmi olmayan maçlarda değişiklik hakkı önceden hakeme bildirilerek artırılabilir.
Transfer; profesyonel bir futbolcunun, bir takımdan ayrılıp başka bir takımla sözleşme imzalama durumu olarak tanımlanır. Bu süreç, transfer dönemlerinde yapılır. Futbolcular, bir takıma kiralık olarak da transfer olabilirler.
Futbol oyununda 4 adet hakem bulunur. Bunlar; orta hakem, iki adet yan hakem ve bir de dördüncü hakemden oluşur. Bu hakemler, maç içindeki sert hareketlere ya da kural dışı durumlara müdahale ederek 90 dakikayı yönetirler. Teknolojinin ilerlemesiyle bu hakemlerin yanı sıra bir de VAR hakemleri maçlarda görev almaya başladı. VAR hakemleri; yeşil sahanın dışında, oyunun canlı olarak yansıtıldığı ekranlar bulunan bir odada maçı izlerler. Oyunun seyrini değiştirecek durumlar olduğunda mikrofon aracılığıyla orta hakemle iletişim kurup oyuna müdahale edebilirler. Orta hakem, duruma göre pozisyonu izler ve son kararı verir.
Futbol oyunu, belirli bir alan içerisinde oynanır. Bu alanın oynandığı yeşil sahanın ölçüsü FIFA standartlarına göre belirlenir. Eğer top, bu yeşil saha sınırları dışarısına çıkarsa oyun durur.
Maç esnasında kural dışı bir pozisyon yaşandığında rakip takım serbest atış kullanılır. Söz gelimi faul ya da elle müdahale söz konusu olduğunda hakem penaltı ya da frikik için düdüğünü çalabilir.
Bir takım atağa çıkarken; en öndeki futbolcuya atılan pas esnasında, en öndeki futbolcu rakip kaleye, toptan ve sondan ikinci oyuncudan daha yakınsa bu pozisyon ofsayt olarak değerlendirilir. Ofsayt pozisyonlarında düdük çalar, hakem bayrağını havaya kaldırır ve oyun durur. Top rakip takıma geçer. Bu kuralın amacı, kolay yoldan gol atmanın önüne geçerek oyunun seyir zevkini yükseltmek olarak düşünülür.
Oyun esnasında rakip takım oyuncularına yapılan müdahaleler faul olarak değerlendirilir. Eğer yapılan müdahale rakip oyuncudan önce topa dokunma suretiyle yapıldıysa faul olmayabilir. Futbolda yapılan faullerin ceza olarak karşılığı bulunur. Sert müdahaleler, hakemin inisiyatifine de bağlı olarak sarı kart ile cezalandırılır. Bir maçta iki kez sarı kart gören oyuncu, oyundan atılır. Daha sert müdahaleler ise direkt kırmızı kartla, yani oyundan atılmayla sonuçlanır. Kırmızı kart ya da ayrı maçlarda toplam 4 defa sarı kart gören oyuncular bir sonraki maçta kadro dışı kalırlar. Maç içerisinde başka bir oyuncuya ya da hakeme karşı hakaret, küfür ya da şiddet içeren davranışlarda bulunmak da oyundan atılmak için bir sebep olabilir.
VAR uygulaması, futbola 2018 senesinde giren bir teknoloji. Bu uygulama, maç esnasında hakemin tereddütte kaldığı durumlarda ya da oyuncuların yoğun itirazda bulunduğu pozisyonlarda başvurulan bir iletişim sistemi. Var odası hakemleri maçı canlı olarak izler ve belirsiz pozisyonlarda iç saha hakemine yardımcı olurlar. Bu uygulama, oyunun akıcılığını yavaşlattığı için pek çok eleştiriye maruz kalıyor.
