Güney Afrika'nın eski cumhurbaşkanı Jacob Zuma polise teslim oldu

Güney Afrika'nın eski cumhurbaşkanı Jacob Zuma, hakkında mahkemeye itaatsizlik suçlamasıyla verilen 15 aylık hapis cezasını çekmek üzere Çarşamba günü polise teslim oldu.

Memleketi KwaZulu-Natal bölgesindeki cezaevine konan eski cumhurbaşkanını polis, gece yarısına kadar teslim olmazsa tutuklanacağını söyleyerek uyarmıştı.

79 yaşındaki Zuma geçen hafta bir yolsuzluk davasına mahkemenin celp göndermesine rağmen katılmayınca hakkında mahkemeye itaatsizlikten hapis cezası verilmişti.

Bu ceza daha önce hiç bir cumhurbaşkanının cezaevine girmediği ülkede ciddi bir hukuk tartışması yarattı.

Zuma, önce teslim olmayı reddetmişti fakat Çarşamba günü Jacob Zuma Vakfı tarafından yapılan kısa bir açıklamayla eski cumhurbaşkanının kararını değiştirdiği bildirildi.

Kızı Dudu Zuma-Sambudla daha sonraki saatlerde Twitter'dan babasının cezaevi yolunda olduğunu ve moralinin yüksek olduğunu yazdı.

Mahkeme neden ceza verdi?

Zuma iktidarda olduğu 9 yıl süresince yapıldığı ileri sürülen yolsuzluklarla ilgili bir soruşturmada ifade vermesi için yollanan celbe icabet etmeyince, 29 Haziran'daki duruşmada yargı kararına itaatsizlik suçlamasıyla mahkum edildi.

Eski cumhurbaşkanı, devlete ait mal varlıklarını hortumlamak anlamında "devlete el koyma" adıyla anılan soruşturmada, sadece bir kez ifade vermişti.

Görevde olduğu dönemde iş insanlarının karar süreçlerini etkileyebilmek için politikacılarla birlikte kumpaslar kurdukları iddia ediliyordu.

2018 yılında kendi partisi -Afrika ulusal Kongresi ANC- tarafından görevden ayrılmaya zorlanmış olsa da Zuma'nın, özellikle de memleketi KwaZulu-Natal bölgesinde sadık bir destekçi kitlesi var.

Geçtiğimiz Pazar günü tutuklanmasına engel olmak isteyen kalabalıklar Zuma'nın sarayı andıran konutunun çevresinde bir insan kalkanı oluşturdu. Çarşamba teslim olmadan önce de benzer kalabalıklar toplanmıştı.

Çarşamba günü Zuma'nın evinin önünden bildiren BBC muhabiri Nomsa Maseko konutun çevresinde çok sayıda silahlı polisin ve bir milis biriminin bulunduğunu söyledi.

Eski cumhurbaşkanının teslim olması için üst düzey bazı emniyet yetkililerinin eve girerek saatlerce görüşmeler yaptıkları tahmin ediliyor.

Daha sonra tanınan sürenin dolmasına çok az zaman kala, yani gece yarısından az önce, birisinde Zuma'nın bulunduğu bir araç konvoyunun evden hızla çıktığı görüldü.

Zuma daha önce hapse girmeye hazır olduğunu söylemişti.

Ama aynı zamanda "Pandeminin zirvede olduğu bir sırada, beni bu yaşta hapse göndermek ölüm fermanımı imzalamak demektir" demişti.

Geçen ay Zuma, 1990'larda imzalanan 5 milyar dolarlık bir silah anlaşmasıyla ilgili ayrı bir yolsuzluk davasında, suçsuz olduğunu söylemişti.

---

Yüz kızartıcı bir veda

BBC News muhabiri Farouk Chothia'nın yorumu

Zuma bir zamanlar Güney Afrika'daki eski ırk ayrımına dayalı Apartheid rejimine karşı mücadele ettiği için hapislere atılmış parlak bir siyasi şahsiyetti.

Şimdi görevde olduğu döneme dair çok sayıda büyük yolsuzluk iddiası konusunda hesap vermekten kaçınmaya çalıştığı için, bir zamanlar mücadelesini verdiği demokrasinin bekçileri olan Güney Afrika'nın en kıdemli yargıçları, hakkında mahkemeye itaatsizlik hükmü verdiği için cezaevine gidiyor.

Bu Zuma'nın siyasi kariyeri açısından yüz kızartıcı bir son olsa da Güney Afrika demokrasisi için gurur verici bir an. Bu hiç kimsenin, eski bir cumhurbaşkanının bile hukukun üzerinde olmadığını gösteriyor.

Zuma'nın destekçileri, onun polis tarafından tutuklanmasını engellemeye çalışmış olsa da sonunda buna gerek kalmadı ve 79 yaşındaki eski cumhurbaşkanı devletin otoritesine karşı duramayacağını kabul ederek teslim oldu.