BİZE ULAŞIN
Hipertiroidi, aşırı hormon nedeniyle çok ciddi ve gürültülü bir hastalıktır. Kısa sürede tedavi edilmesi gerekir, aksi halde çok kısa süredesağlık açısından bazı istenmeyen durumlar yaratabilir.
Hipertiroidinin aslında çok belirgin sebepleri yoktur. Ancak tiroidin aşırı iyot üretimi hipertiroidi yapabilir. Gereksiz yere fazla iyot verilen insanlarda, fazla iyoda bağlı zehirli guatr oluşabilir.
Ayrıca tiroit bezinin beynimizin kontrolünden çıkıp aşırı hormon üretmesi sonucunda bir hipertiroidi durumu meydana gelebilir ki bu en yaygın hipertiroididir. Buna graves hastalığı adı verilir.
Bu hipertiroidide, tiroit hücreleri bazı antikorlar tarafından uyarılır, kışkırtılır ve fazla hormon üretimiyle sonuçlanır. Fazla hormon da bizim hücrelerimize zarar vererek kendini belli eder. Bunun dışında vücudun bazı tümörlerinde, tiroit gibi görev yapan hücreler meydana gelir. Bunlar da hipertiroidi yapabilir.
Hipertiroidinin ilk belirtisi kalp ritmini bozmasıdır. Hastaların kalbindeki ritm bozulunca çarpıntı dediğimiz bir durum meydana gelir. Çünkü hastanın kalbi adeta göğsünden çıkacakmış gibi kendini belli eder. Kalbin atım sayısı artar, ritmi bozulur ve kalbin attığı kan miktarı fazlalaşır. Dolayısıyla hasta kalbini hem ses olarak hem de bir titreme şeklinde hissetmeye başlar.
Bu belirtilerin yanında hastalarda hafif bir bulantı ve ishal vardır. Hastalar çok hızlı kilo kaybeder, bir haftada 5-6 kilo kaybedebilir. Bunun yanında her tarafında ağrı olur. Dinamik bir insan bir kat merdiven çıkamaz hale gelir.
Tiroit hormonunun aşırı olması sonucunda zihnimizde de bir takım karışıklıklar meydana gelebilir. Ani öfke patlamalarıyla seyreden, öfkeli, sabırsız, konsantrasyonu bozuk insanlar oluşabilir. Aşırı terleme vardır. Bunun yanında da sıcak basması hissedilir. Hasta diğer insanların üşüdüğü ortamlarda aşırı derecede sıcak bastığını hisseder.
Hipertiroidi tanısında kapsamlı bir hekim muayenesi gereklidir. Hekimin tiroit odaklı muayene edip, tiroit odaklı sorular sorması gerekmektedir. Bu muayene sonucunda tiroit ultrasonografisi yapılmalı, tiroidin dokusundaki bozulma ve nodül olup olmadığı ortaya çıkarılmalıdır. Nodüller bir yumrudur. Bunu takiben de hastadan kapsamlı kan testleri alınmalı, bu kan testlerinde tiroit hormonunun düzeyi ölçülürken, tiroidi kışkırtan antikorlar da beraberinde ölçülmelidir. Tiroit hormonunun aşırılığı sonucunda diğer organların fonksiyonlarındaki bozulmayı da ortadan kaldıracak şekilde gerekli kanlar alınmalıdır.
Hastanın idrarı alınarak idrarda iyot miktarı ölçülmelidir. Hastada iyot zehirlenmesine bağlı bir durum olup olmadığına bakılmalıdır. Çünkü aşırı iyot kullanımı iyot zehirlenmesine neden olabilmektedir.
Hastalarda eğer nodül varsa, iğne biyopsisi ile kanser olup olmadığı ortaya konur.
Hipertiroidinin iki türü vardır. Birinci türünde herhangi bir şekilde tiroit bezinin içerisinde nodül vardır, bu nodül fazla çalışır. Biz buna sıcak nodül adı veririz. Tıbbi adıyla da hiperaktif nodül denmektedir. Nodül dışında kalan diğer bölgeler fazla hormon üretmez hatta kısmen de az hormon üretir. Nodül fazla hormon ürettiğinden dolayı ise kanda bol miktarda tiroit hormonu vardır, zehirli guatr oluşmuştur.
İkinci grup hipertiroidi ise (graves hastalığı), tiroit bezinin beynin kontrolünden çıkarak fazla hormon üretmesi sonucunda ortaya çıkar. Bu hipertiroidi ile nodül hipertiroidinin tedavisinde ciddi farklılıklar vardır.
Nodüllü hipertiroidide, ilaçların çok fazla etkisi olmazken, diğer türde ise bazı tiroit ilaçları faydalı olabilir.
Hipertiroidi tedavisinde iki türlü yol vardır. Birincisi geçici diğeri de kalıcı tedavidir.
Geçici tedavi, her gün yüksek dozda hap olarak alınan ilaçlarla yapılır. Bunlar tiroidin fonksiyonlarını durdurur ve hormonların düşmesini sağlar. Ancak bu kalıcı bir çözüm değildir. Bu ilaçlar yüksek dozda çok uzun süre kullanılamaz. Bir süre sonra kesmek gerekir, kesildiği takdirde de bu hastalık tekrar kendini belli eder. Türkiye'de yıllarca bu ilaçlar kullandırılan hastalar vardır.
Kalıcı tedavi yöntemleri ise ikiye ayrılır. Bunlar; radyoaktif iyot tedavisi ve ameliyattır. Radyoaktif iyot tedavisi, ABD'de kullanılan tek yöntemdir. Ameliyat seçeneği, nodüllü hastalar hariç hipertiroidi hastalarında kullanılmaz.
Hipertiroidide radyoaktif iyot tedavisi, ağız yoluyla kapsül şeklinde veya sıvı halde bir radyoaktif iyot vererek yapılmaktadır. Hastaların uygulama sırasında herhangi bir acı duyması söz konusu değildir. Uygulaması çok kolay ve konforlu bir tedavi yöntemidir. Kapsül şeklinde olan radyoaktif iyotu önermekteyiz. Kapsül bir bardak suyla içilir, hastanın aç olması gerekir. Hazırlık döneminden sonra yapılmalıdır.
Hastalar iyotsuz bir rejime tabi tutulmadan, herhangi bir zamanda radyoaktif iyot tedavisi uygulandığında başarı şansı çok düşer. Bu yöntem konforlu da olsa, hazırlıklar açısından basit bir yöntem değildir. Defalarca verildiği takdirde de hastalarda çok ciddi yan tesirler çıkar. Yan tesirlerin başında da, hastada fazla radyasyon oluşması, gereksiz kilo alımı, tiroidin büyümesi ve radyoaktif iyotun etkisiz hale gelmesi söz konusudur. Bu nedenle tedavi yönteminin nasıl yapıldığını bilmeden uygulanmaması gerekmektedir. Tedaviden sonra da çok iyi takip yapılmalıdır.
Hipertiroidide radyoaktif iyot tedavisinden sonra hasta hekim tarafından takip edilmelidir. Radyoaktif iyot tedavisi uygulandığı zaman, hastanın hastanede yatırılmasına ihtiyaç yoktur. Çünkü hastanede tecrit odasında birkaç gün tutulan hastalar olmaktadır, bunun tıbbi bir gereği söz konusu değildir. Bu tedavi ayakta verilen bir tedavidir. Hasta yatırılmaz, ayakta ilacını alır ve gider. Bu hastalara tedavi verip bir odaya hapsetmek son derece yanlış, insan haklarına aykırı ve bilimsel olmayan bir yöntemdir.
Radyoaktif iyot tedavisinden sonra, hastaların kusmamasını sağlamak için bazı tedbirler almak gerekir. Bunun için de bazı ilaçlar verilmelidir. Ayrıca bazı hastaların hipertiroidi çok hızlanabilir, bu konuda hekimin çok ciddi deneyiminin olması gerekir. Aksi halde hastada ağır sorunlar meydana gelebilir.
Hastaların bebek, çocuk ve hamilelerden 3-5 gün kadar uzak durması gerekir. Yetişkinlerle günlük ilişkilerini sürdürebilir, tecrite gerek yoktur.
Hipertiroidide tedaviye karar verilirken dikkate alınması gereken bazı hususlar vardır. Bunlardan bir tanesi göz bulgularıdır. Bir tanesi dipertiroidinin ne kadar eski olduğudur. Hastada başka hastalıkların da aynı anda mevcut olup olmadığı da önemlidir. Şeker hastalığı, kalp hastalığı, kemik erimesi, beyin hastalıkları mevcut olup olmadığı bilinmelidir.
Hipertiroidinin tedavisinde diğer dikkat edilmesi gereken husus, hastanın hamilelik durumudur. Hasta eğer hamileyse tedaviyi ona göre yönlendirmek ve şekillendirmek gerekir.
Göz hastalığı olanlarda mutlak suretle tiroit hormonu kontrollerinin çok iyi yapılmasını öneriyoruz. Radyoaktif iyot tedavisinden sonra hasta eğer çok ağır bir hipotiroidiye girerse ve bu uzun sürerse, hastanın göz bulgularının ilerleyebileceğini görmekteyiz. Göz bulgusu olanlara da radyoaktif iyot tedavisi uygulanır, göz daha kötüye gitmez ancak uygulandıktan sonra hasta uzun süre hipotiroidi olarak tutulursa göz kötüye gider.
Hamilelerde hipertiroidilerde her ilaç kullanılmaz, radyoaktif iyot tedavisi verilmez, çok acil bir gerek yoksa ameliyat da yapılmaz. Onlarda bazı özel ilaçlar önerilir.
Kalp hastalığı olanlarda, radyoaktif iyot tedavisinden sonra kalp hastalığında bazı bozulmalar olabilir düşüncesiyle, hastalığı yakından takip ederiz. Bazı kardiyologlarla beraber hastanın takibi üstlenilir.
Hipertiroidi tedavi edilmezse ölümcüldür. Vücudu adeta tüketen bir hastalıktır, buna dayanacak bir vücut yoktur. Hipertiroidinin mutlak suretle önüne geçilmesi, tedavinin durdurulması gerekir. Çünkü vücudun bütün kaynaklarını, dokularını, hücrelerini yavaş yavaş bitirir.
Kalpte büyüme meydana gelir, damarlar yetersiz kalmaya başlar, koroner hastalıkları hızlandırır, şeker metabolizmasını çok ciddi bozar. Bunun dışında kemik erimesi ve kaslarda erime yapar, eklemlerde de bozulmalar meydana gelmeye başlar. Ayrıca adet düzeyi bozulur, ishalin getirdiği elektrolit kaybıyla da ciddi sıkıntılar meydana gelir.
Hipertiroidi hastalığında hekimler olarak ameliyat önermeyiz. Hipertiroidide ameliyat, sadece seçilmiş özel vakalarda yapılır. Bu da hipertiroidide ameliyatsız tedaviyi ön plana çıkarmaktadır.
Ameliyat sadece kanser riski biyopsi ile belirlenmiş kişilere yapılmalıdır. Nodüllü hipertiroidilere, ultrason eşliğinde ince iğne biyopsisi yapıp, o biyopsiden elde edilecek sonuçla hastayı ameliyata vermek gerekmektedir. Çünkü hipertiroidi hastaları ameliyata alındığında, kullanılan anestezi maddesinin de etkisiyle kalp ritmi bozulmakta ve hasta ölebilmektedir. Dolayısıyla riskli bir ameliyattır. Ancak bu riski tartacak ciddi bir kanser riski varsa hasta o ameliyata alınabilir.
