BİZE ULAŞIN
Genelde nisan ve mayıs aylarında çiçeklenir ve toprakta kendiliğinden biter. Hindiba çeşitleri mavi hindiba, beyaz hindiba ve kara hindiba olarak farklılık gösterir. Ancak bunların hepsi taraxacum bilimsel adı ile anılır. Ana vatanının ise Mısır ve Endonezya olduğu düşünülüyor. Ülkemizde yabani hindiba oldukça yaygındır ve hem yemeklerde hem de şifalı ot olarak hastalıkların tedavisinde kullanılır, bazı bölgelerde radika olarak da bilinir. İlkbaharda ise çiçekleri toplanarak bala karıştırılır ve pekmez yapılır.
Miktar: 100 gram
Kalori (kcal): 44
Yağ (g): 0.7
Karbonhidrat (g): 9
Protein (g): 2.7
Hindiba bazı bölgelerde yabani bir bitki olarak görüldüğü için faydaları da pek bilinmiyor. Oysaki içerisinde bulunan A, K ve C vitaminleri, lif, kalsiyum, magnezyum, çinko, demir ve uçucu yağlar sayesinde vücudumuz açısından oldukça faydalı bir bitkidir. Karaciğer, mide ve böbrek gibi hayati organlarımızın sağlığını korur. Cilt problemleri ve daha birçok konuda iyileşmeyi hızlandırır.
Kalsiyum, kemiklerin gelişimi ve sağlığı için oldukça önemli bir mineraldir. Karahindiba da günlük ihtiyaç duyulan kalsiyumun %10'unu karşılar. Hindiba otu tüketerek veya çayını içerek diş çürümesi, kas gerginliği, kemik erimesi gibi rahatsızlıklar önlenebilir. Bu açıdan özellikle de hamilelerin ve 50 yaşın üzerindeki kişilerin beslenme programlarını kalsiyum yönünden zengin besinlerle oluşturmaları gerekir. Kalsiyum haricinde, K vitamini bakımından da zengin olan hindiba, kemik mineralizasyonunu artırır, osteoporoza karşı korur ve kan pıhtılaşmasında aktif rol oynar.
Karahindiba, vücuttaki işlevi safra oluşturmak olan karaciğere birçok yönden yardımcı olur. Safra vücuttaki enzimlerin yağları parçalamasını destekler ve kanı filtreleyip temizler. Karaciğer ayrıca amino asitleri parçalamak ve depolamak, yağları ve kolesterolü sentezlemek ve metabolize etmek, glikoz depolamak konusunda inanılmaz bir kabiliyete sahiptir. Hindibada bulunan vitaminler ve besinler karaciğeri temizlemeye ve sağlıklı bir şekilde çalışmasını sürdürmesine yardımcı olur. Karahindibanın bu özelliği aynı zamanda beyaz hindiba faydaları arasında da yer alır.
Karahindiba doğal bir diüretiktir (idrar söktürücü). Bu sayede böbreklerde ve üriner sistemde biriken toksik maddeleri ortadan kaldırmaya yardımcı olur. Aynı zamanda safra üretimini artırır ve safra kesesindeki tıkanıklıkların giderilebilmesi için iltihaplanmayı azaltır. Karahindiba çayının, idrar yolu enfeksiyonlarının yanı sıra mesane bozuklukları, böbrek sorunları ve üreme organlarındaki kistleri önlemek konusunda olumlu etkileri vardır.
Karahindiba suyu pankreasta insülin üretimini uyararak kan şekeri seviyesini düşük tutar. Böylelikle şeker hastalarına yardımcı olur. Karahindiba ayrıca yukarıda da bahsi geçtiği gibi doğal bir idrar söktürücüdür ve diyabet hastalarında idrar üretimini artırır. Bu da hastaların vücudundaki fazla şekeri atabilmesini sağlar.
Karahindiba, cilt sağlığı için önemli olan magnezyum ve çinko minerallerini yüksek oranda içermesinin yanı sıra detoksifikasyonu destekleme potansiyeline de sahiptir. Bitkinin kökünün parmakla kırılmasıyla ortaya çıkan özü, alkalidir ve mikrop öldürücü, mantar önleyici özelliklere sahiptir. Egzama, sedef hastalığı ve diğer cilt enfeksiyonlarının neden olduğu kaşıntı ve tahrişten kurtulmak için harici olarak karahindibanın özü kullanılabilir. Ancak uygulama esnasında dikkatli olunma, özün gözle temasından kaçınılmalıdır. Bunların dışında karahindiba suyu, mikrobiyal enfeksiyonu önlemek için akne üzerine de topikal olarak uygulanabilir. İçeriğindeki C vitamini ile iyileşme sürecini hızlandırır ve akneye eşlik eden kızarmaları azaltır.
Karahindiba laksatif, tonik ve iştah kesici özelliklere sahiptir. Bu sayede bağırsaktaki doğal ve yararlı bakterileri dengeleyerek sindirimi kolaylaştırır ve sindirim bozukluklarını hafifletir. Aynı zamanda dispeptik (hazımsızlık, şişkinlik) şikayetler için de iyi bir çözümdür. İçeriğindeki yüksek diyet lifi, bağırsak hareketlerini destekler, kabızlık ve diyareyi hafifletir. Ciddi gastrointestinal sorunların tedavisinde yararlıdır. İştahı uyarmak için, özellikle travma veya ameliyattan sonra da kullanılır.
K vitamininin prostat, kolon, mide ve ağız kanseri riskini azaltmak konusunda etkili olduğu görülmüştür. 2014 yılında Journal of Nutrition'da yayınlanan 7.000'den fazla katılımcının yer aldığı bir çalışmada, K vitamininin kanser ve kardiyovasküler sebepli ölüm riskini önemli ölçüde azaltma gücüne sahip olduğu tespit edildi. Aynı zamanda C vitamini ve luteolin gibi antioksidanlar da serbest radikallerle savaşarak kanser riskini azaltır. Bir detoksifikatör olan karahindiba, tümörlerin ve kanserlerin gelişimini engeller. Öte yandan luteolin, kanser hücrelerinin temel bileşenlerini zehirler, dolayısıyla bunları etkisiz hale getirir ve çoğaltamaz. Bu özellik, prostat kanserinin önlenmesinde özellikle yararlıdır. Araştırmalar, kökünün sağlıklı hücrelere zarar vermeden kemoterapiye dirençli melanom cilt kanseri hücreleri üzerinde büyük bir etkiye sahip olduğunu gösteriyor.
İdrar yaklaşık olarak %4 yağ içerir. Hindiba sık aralıklarla idrara çıkmayı teşvik ederek vücuttan su ve yağ çıkışını sağlar. Böylece de herhangi bir yan etki yaratmadan "su ağırlığının" yani ödemin atılmasını sağlar. Yeşil yapraklılar gibi hindibanın da kalorisi çok düşüktür. Bitkinin yapraklarında bulunan lateks, hafif ve etkili bir müshil maddesidir. Ayrıca 100 gram karahindibada %9 oranında diyet lifi vardır ve bu da metabolizmayı hızlandırarak tok kalmaya yardımcı olur. Çayı hazırlamak içinse ister kurumuş hindiba kökünü, isterseniz de taze yapraklarını kullanabilirsiniz. Kurumuş köklerle hazırlarken, 1 bardak kaynar suyun içine 2 kaşık kök atın ve 5-10 dakika demlenmesini bekledikten sonra süzerek için. Taze yaprakları kullanırken ise, yine bir bardak kaynar suyun içerisine birkaç adet yaprak atın ve 10 dakika demlendikten sonra aynı şekilde süzerek için.
Hindiba nasıl yenir sorusuna hem çiğ hem de pişirerek cevabını verebiliriz. Ayrıca bitkinin hem yaprakları hem sapları hem de köklerinden faydalanabilinir. Yapraklarını ve sapını doğrayarak çiğ halde salatalarınıza ekleyebilirsiniz. Yemeğini yapmak isterseniz, yapraklarını ve saplarını haşlayıp kavurduktan sonra yoğurtla beraber tüketebilirsiniz. Çayı için ise yaprakları ve köklerini kurutulmuş bir şekilde paketli olarak aktarlarda bulabilirsiniz. Tadı biraz kekremsi olabilir. Bu yüzden dilerseniz bal ekleyebilirsiniz.
