BİZE ULAŞIN
• Milyonlarca kadında, meme kitleleri ve yumruları görülüyor.
• Ama 10 kadından 9’unda bunlar kötü huylu değil (kanser değil).
• Kitlelerin ve yumruların olası nedenleri arasında fibroadenomlar, kistler ve lipomlar sayılıyor.
• Dr Michelle Mullans BMI Hastanesinde, Droitwich Spa’da ve NHS Worcestershire Royal Hastanesi’nde uzman bir meme cerrahıdır.
Her yıl milyonlarca kadın memelerindeki kitleleri kontrol ettiriyor.
On kişiden dokuzunda bu kitlelerin kötü huyu olmadığı ama tekrarlayabildiği ve endişe verici olabildiği belirleniyor.
Healthista yazarı Alexandra Petra, kendi deneyimlerinden bahsediyor ve uzmanlara meydana gelen değişikliklerin neler olduğu konusunda sorular soruyor.
Kitleler ve yumrular konusunda uzmanlaşmış meme cerrahı Dr Michelle Mullans, bu oluşumların olası nedenlerini ve bu konuda ne yapılacağını açıklıyor.
Her yıl milyonlarca kadın memelerindeki kitleleri kontrol ettiriyor ama çoğu defa bu kitleler kötü huylu olmuyor.
NOHUT ŞEKLİNDE BİR KİTLE BULMAK
Bir sabah, sağ meme ucumun sol tarafında küçük nohut şeklinde bir kitle buldum.
Bir dergi için geçen hafta meme dokusu farkındalığı konusunda yazdığım “neyin normal olduğunu bilmek” başlıklı yazımda belirttiğim hususları uyguluyordum.
Bu küçük kitle, benim için normal olmayan bir oluşumdu.
Pürüzlü veya mermer gibi sert değildi, daha çok sert bir peynir topu gibiydi.
Doktora gittim. Kaşları çatık bir şekilde memelerime, kol altlarıma ve köprücük kemiklerime sertçe bastırarak beni muayene etti.
Benim bulduğum nohut şeklindeki kitlenin yanı sıra aynı mememde sağ kol altına doğru bir başka kitle daha buldu. Bunların gerçekten kitle olduğunu söyledi.
Ama yumuşaktılar ve hareketliydiler bu nedene muhtemelen önemli bir şey değildi ama yine de mamografi çektirmemi istedi.
Pazartesi günü için yerel hastanedeki meme kliniğinden randevu aldı. O gün cumaydı.
Hay allah, mamogram çok can acıtan bir şey.
Meme dokusundaki değişiklikleri görmek için genellikle mamograma başvuruluyor
Benim gibi küçük göğüsleriniz varsa, görmek daha zor oluyor ve bu nedenle göğüsleri soğuk iki paslanmaz çelik plaka arasında daha çok sıkıştırmaları gerekiyor ve bu çok acı veren bir şey.
Ayrıca meme yoğunluğum nedeniyle ultrason çekilmesi de gerekti.
Radyolog “Göğüsleriniz kist dolu ama kanser değilsiniz” dedi.
Zararsız fakat menopoza uzanan yolda kadınların sıklıkla karşılaştığı yaygın bir durumla karşı karşıyaydım.
FİBROKİSTİK MEME NEDİR?
Bunlara “fibrokistik meme” adı veriliyor ve meme dokusundaki çeşitli boyutlarda kistler görülebiliyor. Doktor ekrandan bunları gösterdi.
Ardından, kistlerin en büyüğüne ince bir iğne batırdı, altı mililitre kadar açık yeşil bir sıvı şırıngaya doldu ve kitle kayboldu.
İçinde hiç kan yoktu ve şeffaftı. Radyolog, bu iki göstergenin, daha fazla test yapmaya gerek olmadığının belirtisi olduğunu ifade etti.
“Kanser” ve “değilsiniz” kelimeleri beni çok rahatlattı, üzerimi giydim, güneş gözlüğümü taktım ve hastaneden çıktım.
O günden sonra iki tane daha kitle buldum ve Allahtan her ikisi de kötü huylu değildi.
Yine de, mamogram çektirmek epeyce can sıkıcı bir durum halini almaya başladı ve canımı acıtmaya devam etti. Bu esnada, kendi kendime “yumrulu göğüslerim için bu dünyada yapılacak başka bir şey yok mu?” diyerek merak ettim.
Her yıl 480.000 kadın benzer senaryolar yaşıyor.
Bir kitle buluyorsunuz. Korkuyorsunuz. Doktorunuza (umarım) gidiyorsunuz.
Beş kadından biri benim gibi düzenli olarak kitleleri denetliyor.
Ama güzel haber şu ki, on vakadan dokuzunda bu kitleler kötü huylu olmuyor.
Fibrokistik memeler son derece endişe vericidir ve doktor tarafından kontrol edilmelidir ama genellikle korkacak bir durum yoktur.
Bunu anlamak mümkün mü? Gerçek şu ki, bilemeyiz. Uzmanlar normal görünmeyen her türlü kitlenin uzman bir doktor tarafından kontrol edilmesi gerektiğini belirtiyor.
İlk olarak, iyi huylu bir kitle genellikle üç boyutlu, yumuşak, kenarları düzenli oluyor ve cildinizin altında hareket ettirebiliyorsunuz.
Diğer taraftan kötü huylu bir kitle genellikle sıkı yapıda ve kenarları düzensiz oluyor ve cildin ya da yumuşak dokunun altında sabitlenmiş şekilde duruyor ve ciltte ya da meme ucunda gözle görülür değişiklikler olabiliyor.
National Institute of Clinical Excellence, ne olursa olsun tüm meme kitleleri için mamogram (eğer 45 yaşın üzerindeyseniz) veya ultrason (40 yaşın üzerindeyseniz) ya da her ikisinin de çekilmesi gerektiğini belirtiyor.
KANSER OLMAYAN MEME KİTLELERİ – DOKTORUN REHBERİ
BMI Hastanesi’nde, Droitwich Spa’da ve NHS Worcestershire Royal Hastanesi’nde uzman meme cerrahı olan Dr Michelle Mullans kitlenin ne olabileceğini açıklıyor.
FİBROKİSTİK MEMEDEKİ DEĞİŞİKLİKLER
Fibrokistler, 40 ve 50li yaşlardaki kadınlarda görülen kitlelerin en yaygın şeklidir ve dört kadından birinde görülür.
Bazen fibrokistik memedeki değişiklikler, adet döneminde östrojen ve progesteron hormonlarındaki dalgalanmalar nedeniyle meme dokusunda ortaya çıkan değişiklikler şeklindedir.
Bu nedenle değişiklikler ayın belirli zamanlarında daha belirgin olur.
Fibrokistik memelerdeki değişiklikler için özel bir tedavi uygulanması gerekmese de Dr Michelle Mullans belirli bir süre sonra kitlenin azalmaması durumunda bir doktora gidilmesini tavsiye ediyor.
Kalınlaşma, büyüme ve genel bozulma çoğu kez adet sonrasında azalır.
Bazen bu duruma ağrı da eşlik edebileceği gibi ağrısız da sürebilir.
Ne yapılabilir?
Özel bir tedavi gerekmez, ancak kalınlaşma veya kitleler adet dönemi sonrasında azalmıyorsa, adet döneminiz arasında doktora görünmeniz gerekir.
MEMEDE AĞRI
On kadından biri memesindeki ağrı nedeniyle meme kanseri olduğunu düşünerek paniğe kaplıyor ama meme ağrısı yaygın bir durum ve kanser kitleleri genellikle ağrı yapmıyor.
Ne yapılabilir?
Balenli sütyenler kullanmayın çünkü bunlar ağrıyı artırır. Spor sütyenleri veya emzirme sütyenleri pek şık durmamakla birlikte yine de ağrı için daha iyidir.
Bol sütyen kullanmak ağrıyı artırabilir bu nedenle Dr Mullans balenli sütyen yerine spor sütyeni veya emzirme sütyeni tercih edilmesini öneriyor.
Ağızdan ibuprofen alın veya Voltarol gibi reçetesiz jel kullanın.
Gama Linoleik Asitin (aşağıya bakın) çok yardımcı olduğu ama daha ciddi ağrı olması durumunda ağrıyı azaltmak için meme kanserinin tedavisinde kullanılan reçeteli bir ilaç olan Tamoxifen altı hafta süreyle kullanılabilir.
KİSTLER
Bu kistler meme dokusunda içinde oluşan ve hareket edebilen, kimi zaman ağrı yapan yumuşak, sıvı dolu toplardır.
35-55 yaş arasındaki kadınlarda yaygın olarak görülürler.
Menopoza doğru östrojen seviyesi düştükçe, vücut genellikle kist oluşturur.
Kistler, kadınlar menopoza girdikten sonra daha az görülür ama hormon tedavisi görülmesi durumunda kist oluşumu devam edebilir.
Ne yapılabilir?
Doktorunuz sizi bir meme kliniğine gönderir, eğer 40 yaşın altındaysanız burada ultrason taramasından geçersiniz (40 yaş altındaki kadınlarda genellikle mem dokusu yoğunluğu mamogram ile incelemek için çok fazladır).
Eğer 40 yaşın üzerindeyseniz, mamogram çekilebilir ve ardından utrason istenebilir. Böylece kitlenin kist mi yoksa başka bir şey mi olduğu hemen belirlenebilir.
Eğer kist varsa ve size sıkıntı veriyorsa (büyük veya ağrılıysa veya her iki durum birden mevcutsa) radyolog bir “İnce İğne Aspirasyonu” yapabilir. Bu uygulamada, doktor tarafından meme dokusuna ince bir iğne sokularak genellikle sarı veya yeşil renkli olan sıvı çekilir ve anestezi gerekmez.
Eğer sıvıda kan yoksa ve kitle kaybolduysa başka test yapılmasına gerek kalmaz.
Ama sıvı kanlıysa veya kitle kaybolmadıysa doktorunuz sıvı numunesini test için laboratuvara gönderebilir ve ilave görüntülemeler veya takip edilmesini talep edebilir.
Kist bulunan kadınların bir meme kliniğine başvurmaası gerekir.
FİBROADENOM
Bu oluşumlar, östrojen ve progesteron hormonlarındaki dalgalanmalar nedeniyle memede kitle oluşturabilen fibröz dokunun aşırı büyümesi sonucunda ortaya çıkar.
Büyük çoğunlukla 40 yaşın altındaki kadınlarda görülen fibroadenomlar, daha nadir olmakla birlikte 40 yaşından sonra da ortaya çıkabilir (80 yaşında bile görülebilir).
Ne yapılabilir?
Eğer hasta 25 yaşın altındaysa ve kistin çapı üç santimetreden küçükse, genellikle ilave tedavi gerekmez.
Ama hasta 25 yaşın üzerindeyse, bu tür kitlelerin tümünün doktor tarafından yapılan bir biyopsi ile kontrol edilmesi gerekir.
Bu işlem birkaç dakika sürebilir, lokal anestezi altında doktor ince bir iğne ile kitleden küçük bir numune alarak test için laboratuvara gönderir.
Sıvı numunesi almak için kitleye ince bir iğne sokulabilir. Bu işlem, sıvının rengine göre ilave tedavi veya işlemin gerekip gerekmediğini belirlemeye yardımcı olur.
Fibroadenom teşhisi koyulunca, genel anestezi altında cerrahi olarak alınabilir ancak memede yara izi kalır. Bu nedenle pek çok kadın aldırmaz. Kitlenin boyutunun artması durumunda alınması tavsiye edilir.
Vakum Destekli Biyopsi adlı yeni bir teknik, alanı lokal anestezi ile dondurmanıza ve kitlenin vakumla alınmasına olanak sağlar. Bu yöntemde yara izi kalmaz. Meme kliniklerinde kullanımı giderek artan bir yöntemdir.
LİPOM
Lipomlar küçük yağ kitleleridir ve meme dokusu dâhil vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir. Sadece basit, yağ kitlesidir.
Ne yapılabilir?
Kitleye biyopsi yapılıp lipom olduğu doğrulandıktan sonra, hastanın alınmasını istemesi haricinde, ilave işlem yapılması gerekmez. Alınması istendiğinde cerrahi olarak alınabilir (fibroadenom’a bakınız).
KAFEİNSİZ İÇECEK TERCİH EDİLMESİNDE ETKEN OLAN 7 YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİĞİ
Kafein memedeki ağrıyı ve iyi huylu kitleleri tetikleyebilir.
'The Natural Health Bible for Women' yazarı ve doğal sağlık uzmanı Dr Marilyn Glenville şöyle diyor: “Kahve, yeşil çay, kola ve çikolatadaki metilksantin maddesi memedeki iyi huylu kitleler ve ağrı ile bağlantılıdır. Bunlar ne kadar koyuysa bu maddeden o kadar fazla bulunur.”
'Bu madde kafeinsiz çayda ve kahvede mevcuttur.'
Kafein memedeki ağrısıyı ve iyi huylu kitleleri tetikleyebilir. Bu nedenle kafeinsiz içeceklere geçiş yapmak yardımcı olabilir.
Ne yapılır: Yaklaşık dört hafta süreyle aldığınız kafein miktarını (kafeinsiz ürünler dâhil) yarıya düşürün, ardından yine yarıya düşürerek kafeini tamamen kesene kadar bu şeilde devam edin.
Barley Cup and ve Rooibos çayı (her ikisi de sağlıklı gıda mağazalarında satılır) kahveye alternatif olarak tüketilebilecek harika birer kafeinsiz üründür.
Bunları sıradan çay ve kahve gibi, biraz sütle birlikte hazırlayın. Vazgeçilmeniz olacaktır.
EGZERSİZ YAPIN (ama aşırıya kaçmayın)
Dr Glenville az miktarda egzersiz yapmanın östrojen dâhil, hormonlar üzerinde dengeleyici bir etkisi olduğunu söylüyor ve sözlerine şöye devam ediyor:
‘Ancak, aşırıya kaçmamaya dikkat edin çünkü çok fazla egzersiz yapmak ters etki yaratabilir’
Ne yapılır: Haftada beş defa 30 dakika yürüyüş, yüzme, kürek, hafif direnç egzersizi yapın veya dans edin.
KETEN TOHUMU TÜKETİN
Dr Glenville fibrokistik memedeki değişiklikler ile kabızlık arasında bağlantı olduğunu belirtiyor.
Yapılan bir çalışmada haftada üç defadan az tuvalete giden kadınlarda meme hastalıkları ile ilgili sorunların, her gün gidenlerden 4,5 kat daha fazla olduğu görüldü.
Dr Glenville ketentohumu gibi besinlerin, kabızlıkla bağlantılı fibrokistik meme değişikliklerinde kullanılan laksatiflere doğal bir alternatif olabileceğini belirtiyor.
Bu durumun vücudun fazla östrojeni ve progesteronu karaciğerden uzaklaştırma becerisiyle ilgili olduğunu belirten Dr. Glenville sözlerine şöyle devam etti:
'Bu hormonlar dışkıyla atılmadığında, vücut tarafından yeniden emilir ve iyi huylu meme kitlelerine neden olabilir’.
Ne yapılır: Bir yemek kaşığı ketentohumunu (sağlıklı gıda mağzasından alınmış) bir bardak suya daldırın ve yarım saat bekleyin, ardından gece yatmadan önce bir dikişte için ve ardından bir bardak daha su için.
Dr. Glenville laksatiflere doğal bir alternatif olan bu yöntemin her gece uygulanableceğini söylüyor.
GAMA LİNOLENİK ASİT DENEYİN
Dr Mullans, Gama Linolenik Asitin Akşamsefası Yağı gibi ek besinlerde bulunduğunu belirtti ve şu açıklamaları yaptı:
‘Yapılan çalışmalar GLA almanın memede ağrıların oluşma sıklıını azalttığını gösteriyor’.
Ne yapılır: Günde 1000 milligram Akşamsefası Yağı tüketin ve içinde 100 miligram GLA içerdiğinden emin olmak için etiketini kontrol edin.
DAHA FAZLA MERCİMEK YİYİN
Mercimek, nohut, soya vs. gibi baklagiller, memede östrojen reseptörlerinin aktivitesini bloke etmeye yardımcı olabilen “fitoöstrojen” adlı bir madde içerir.
Dr Glenville bunun iyi huylu kitlelerin büyümesine ve teşvik edilmesine neden olabileceğini belirtiyor
Beslenmenize mercimeği dâhil etmeniz meme dokusunda östrojen reseptörlerinin aktivitesinin bloke edilmesine yardımcı olabilir.
Ne yapılır: Dr Glenville, baklagillerle ilgili tarifler için dünya mutfaklarına bakılmasını öneriyor.
Örneğin, soya Japonların beslenmesinin büyük bir bölümünü oluştururken (genetik olarak değiştirilmemiş olması için organik olanı tercih edin) nohut, Orta Doğu mutfağının başlıca mahsulleri arasında yer alıyor. Baklagiller, Hint mutfağının da temelini oluşturuyor.
DAHA FAZLA BROKOLİ VE KARNIBAHAR YİYİN
Meme hastalıkları alanında uzmanlaşmış bir tıp doktoru ve natüropat olan Dr Nyjon Eccles, turpgiller familyasından gelen sebzelerin vücutta iyi huylu meme kitlelerinin oluşumuna katkıda bulunabilen östrojen fazlasının metbolize edilmesine yardımcı olduğunu gösteriyor.
Brokoli ve karnıbaharın vücuttaki östrojen fazlasının metabolize edilmesine yardımcı olduğu görülmüştür.
Ne yapılır: 'Brokoli, Brüüksel lahanası, lahana, karnabahar, çin lahanası ve Kohlrabi gibi sebzeleri en her gün tüketmeyi deneyin. İdeali bunları, çiğ veya buharda hafif pişirilmiş şekilde yemektir
Kohlrabi çok lezzetlidir, ince ince dilimlenip biraz deniz tuzu ile yenilebilir.
TEST YAPTIRIN
Eğer iyi huylu meme kitleleriniz varsa, ‘östrojen dominansı’ olarak bilinen bir durumla karşılaşabilirsiniz. Dr Eccles bunun, meme dokusundaki hücre aktivitesinin artmasına neden olduğunu ve kadınlarda tekrarlayan meme kistleri gibi sorunlar ortaya çıkabildiğini belirtti.
Ne yapılır: Dr Eccles ve diğer beslenme uzmanları ve natüropatlar, vücudunuzun fazla hormonları vücuttan uzaklaştırmada ne kadar iyi olduğunu belirlemek amacıyla yaklaşık 150£ tutan bir idrar tahlili ile “östrojen metabolizması testi” yaptırabilir ve bunu arttırmak için yaşam tarzı ile ilgili tavsiyeler verebilir.
İyi huylu meme kitleleri meme kanseri riskini artırır mı?
Londra’daki Barts Kanser Enstitüsünde meme kanseri patloğu olan Professor Louise Jones, tekrarlayan kistlerin, fibroadenomların, lipomların veya memedeki ağrının meme kanseri olma rikini artırmadığını belirtiyor
İdrarda yapılan östrojen metabolizması testi vücudun fazla hormonları vücuttan ne kadar iyi uzaklaştırdığını ölçer. Doktorlar bunu artırmak amacıyla yaşam tarzında yapılabilecek değişiklikler konusunda tavsiye verir.
'Ama eğer fibrokistik memede hücre çoğalması ile birlikte değişiklikler meydana gelirse bu durum meme kanseri gelişmesi riskini biraz arttırabilir ama bu oran % 1,5 civarındadır.'
Peki, yine de bulduğum her kitleyi kontrol ettirmeli miyim?
Profesör Jones bu konuda şöyle diyor: 'Kitlelerin her biri kontrol edilmelidir çünkü kitle, bir değişikliğin meydana geldiği anlamına gelir”
“Dokuz tane kistiniz olması asla kanser olmayacağınız anlamına gelmez. Ama bu sizi korkutmasın, sadece tedbirli olmak gerekiyor.”
