Sağlıklı Yaşlanmak Elimizde

Sağlıklı ve uzun bir hayat herkesin hayali... Ancak bu hayalin gerçekleşmesi için genç yaşlarda önlem almak gerekiyor. Dengeli beslenmek, egzersiz yapmak ve belirli aralıklarla sağlık taramaları yaptırmak, sağlıklı yaşlanmanın en temel gereklilikleri arasında yer alıyor. Memorial Etiler Tıp Merkezi Dahiliye Bölümü'nden Uz. Dr. Murat Görgülü, sağlıklı ve uzun bir yaşam için dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında bilgi verdi.

Sigara obezite ve stres erken yaşlandırıyor
Sağlıklı yaşlanmak, kişinin genetik yapısıyla ilgili olduğu kadar yaşam tarzı ve beslenmeyle de ilgilidir. Sigara ve alkol kullanımı, obezite, stresli bir iş hayatı, özensiz bir özel hayat ve sporsuz bir yaşam sağlıksız bir yaşlılığın belirtileridir. Yaşlanmanın önüne geçmek için erken yaşlardan itibaren bazı önemli noktalara dikkat edilmelidir.
Sağlıklı yaşam için öneriler

1.Düzenli sağlık kontrolünüzü yaptırın. Böylece belirti vermeyen hastalıkları saptayıp, erken önlem alırsınız. Düzenli sağlık kontrolleri, hem yaşam süresi hem de kalitesi açısından son derece önemlidir. Check- up muayenesi ile hipertansiyon, şeker hastalığı, damar sertliğine bağlı kalp-damar hastalıkları, kan yağlarının yüksekliğinden kaynaklanan rahatsızlıklar, hepatit ve kanser gibi hastalıkların erken dönemde tanısı konulabilir. Bu hastalıklarda erken tanı ile vücutta herhangi bir organ hasarı oluşmadan tedavi sağlanmaktadır.

2.Yaşınıza uygun fiziksel aktiviteyi belirleyin ve düzenli olarak yapın, ideal kilonuzu koruyun, doğru beslenin. İnsanlar dengeli ve sağlıklı beslenme konusunda artık daha bilinçli davranmaya başladı. Bu konuda doğru hareket etmek isteyenler öncelikle bazı noktalara dikkat etmelidir.

• Alınan besinlerin içerik ve oranları fizyolojik olmalı
• Alınan enerji miktarına dikkat edilmeli
• Öğünler sık ve az olarak alınmalı
• Protein ve karbonhidrat oranlarına dikkat edilmeli.
• Yağ sınırlamasına önem vermeli
• Taze meyve ve sebze tüketimi artırılmalı
• Enerji kaynağı olarak dengeli tahıl ürünleri tüketilmeli
• Şeker ve tatlı tüketimi azaltılmalı
• Su ve sıvı besin alımına dikkat edilmeli
• Besinler, uygun saklanmalı ve uygun pişirilmeli
• Düzenli egzersiz yapılmalı

3.Daha az basit şeker, tuz ve yağ kullanıp meyve sebze ağırlıklı beslenin. Basit şeker ve şekerli ürünler günlük kalori içinde mümkün olduğunca azaltılmalıdır. Basit şekerler hem kan şekerini hızla yükseltir, hem de fazla kalori nedeniyle şişmanlamaya neden olur. Günlük su ve sıvı tüketimi hem sindirimin düzenli olması hem de fizyolojik olayların düzgün oluşması için önemlidir. İnsan vücudundaki birçok biyokimyasal reaksiyon su ile gerçekleşir.

4.Sigara içmeyin, içilen ortamda bulunmayın. Pek çok zararlı maddeyi barındıran sigara, vücuttaki tüm organ ve sistemleri olumsuz etkileyerek hastalıklara davetiye çıkarmaktadır. Ayrıca sigara cilt ve vücut yaşlanmasının en önemli nedenlerinden biridir.
5.Güneş ışınlarının zararlı etkilerine ve radyasyona çok fazla maruz kalmayın. Bronzlaşma isteği ile uzun saatler güneş ışınlarına maruz kalmak veya solaryuma girmek cilt kanserine zemin hazırlamaktadır. Ultraviyole ışınlarından koruyan cilt ürünlerinin yaz- kış kullanımı ve güneşle ilişkilerin doğru ayarlanması çok önemlidir.
6.Uyku düzeni ve kalitesine dikkat edin. Kişinin gün içinde sarf ettiği efor ve yapısal özelliklerini de göz önüne alarak uyku düzenini ayarlaması çok önemlidir. Uygun sürelerde ve mekanlardaki sağlıklı uyku, vücudun genç ve zinde kalmasını sağlayacaktır.
7.Gündelik yaşamın stresinden uzak durmaya çalışın, kendinize vakit ayırın ve hobi edinin. Stres kişinin sadece psikolojisin değil fiziksel sağlığını da büyük oranda etkilemektedir. Yaşlanmanın önüne geçmek için stres artıran etkenlerden uzak durmak gerekir.

8. Yaz ya da kış aylarında fırsat bulduğunuz zamanlarda mutlaka tatil yapın. Tatil yapmanın ruh ve beden sağlığına çok önemli katkıları vardır. Tercihe göre gidilecek kısa ya da uzun tatiller, kişinin günlük yaşamın stresinden uzaklaşmasını ve dinlenmesini sağlayacaktır.

9. Sevdiğiniz inşalarla vakit geçirin. Sevgi ve paylaşım, sağlıklı ve mutlu bir insanın olmazsa olmazlarıdır. Genç ve sağlıklı kalmak isteyen kişilerin mutlaka ailelerine ve sevdiklerine zaman ayırması gerekir.

10. Kendinizle barışık olun, bolca gülün ve hayata olumlu bakın. Kişinin iç dünyasındaki huzuru gülümseme ve pozitif bir bakış açısı ile dışarı yansır. Bilimsel araştırmalar ile gülmenin vücuttaki pek çok sisteme faydalı olduğu kanıtlanmıştır.

Dengeli ve sağlıklı beslenmenin temel ilkeleri:
İnsanlar dengeli ve sağlıklı beslenme konusunda artık daha bilinçli davranmaya başladı. Bu konuda doğru hareket etmek isteyen herkes, öncelikle bu konularda dikkatli olmalı;

• Alınan besinlerin içerik ve oranları fizyolojik olmalı
• Alınan enerji miktarına dikkat edilmeli
• Öğünler sık ve az olarak alınmalı
• Protein ve karbonhidrat oranlarına dikkat edilmeli.
• Yağ sınırlamasına önem vermeli
• Taze meyve ve sebze tüketimi artırılmalı
• Enerji kaynağı olarak dengeli tahıl ürünleri tüketilmeli
• Şeker ve tatlı tüketimi azaltılmalı
• Su ve sıvı besin alımına dikkat edilmeli
• Besinler, uygun saklanmalı ve uygun pişirilmeli
• Düzenli egzersiz yapılmalı

ANTİOKSİDANLAR ÖMRÜ UZATMIYOR

Bilimsel çalışmalar henüz yaşlanmanın önüne geçilemediğini, kaybedilen zamanın geri çevrilemediğini gösteriyor. Buna göre göre dışarıdan uygulanan antioksidanların ömrü uzatmadığı belirtiliyor ayrıca doktor onayı olmadan herhangi bir antioksidan kullanılmaması gerekiyor. Yaşlanmanın etkileri ile baş etmede dikkat edilmesi gereken bir başka nokta da kilo kontrolüdür. Fazla kalori alımı, her zaman hücresel düzeyde bozukluklara yol açtığından mutlaka kalori kısıtlamasının yapılması gerekmektedir.

HORMON PREPARATLARINI MUTLAKA DOKTOR KONTROLÜNDE KULLANIN
"Antiaging" denilen yaşlanmanın yavaşlatılması, önlenmesi, maskelenmesi çabası ise; uzayan yaşam süresinin ortaya çıkardığı, son yıllarda popüler hale gelen, hayatta kalabilme yeteneğinin artırılması kaygısından kaynaklanıyor. İnsanlar yaşlandıkça, daha önce 30 yıl olan insan ömründe pek de görülmeyen kalp ve damar, beyin, kanser, kemik ve eklem ve enfeksiyon hastalıkları nedenleriyle ölüyorlar veya sakat kalıyorlar. Antiaging, birçok farklı uygulama içeriyor. Yoga, meditasyon, hipnoz, akapunktur, masaj, müzik terapileri, aromaterapi, hormon terapileri, vitamin- mineral- antioksidan kullanımı, botoks uygulamaları, estetik operasyonlar, yağ alınması uygulamaları, kremler ve daha pek çok yöntem... Bu uygulamalar yaşlanmayı durmuyor, hücreler yine daha yavaş da olsa tükenmeye devam ediyor. Yaşlandıkça eksildiği saptanan büyüme hormonu, testesteron, östrojen, böbrek üstü bezi hormonları, serotonin, dopamin gibi hormon preparatlarının kullanımının olumlu etkileri biliniyor ancak mutlaka doktor kontrolunde kullanılmaları, hasta bilgilendirmesinin iyi yapılması ve elde edilecek kazançların iyi hesaplanması gerekiyor.

GELİŞİGÜZEL VİTAMİN ALMAYIN
Sağlıklı yaşam için sık tartışılan konulardan biri de vitamin kullanımı. Hangi vitaminin hangi doz aralığında alınacağı, ne sıklıkta alınacağı gibi sorulara net yanıtlar halen bulunmuş değil. Dışardan kullanılan destek ürünlerinin fazla kullanımı da olumsuz sonuclar doğuruyor. Bu gibi uygulamalara başlamadan önce mutlaka doktorunuzla konuşmanızda yarar var.

Bilimsel araştırmalar doğrultusunda 2010 yılında antiaging tıbbının 115 milyar dolar market pazarıyla en hızlı büyüyen sağlık alanı olacağı düşünülüyor. Bu durumda koruyucu sağlık uygulamalarının mutlaka daha etkin biçimde uygulanması, toplumun yaşlanma süreciyle ilgili daha fazla bilgilendirilmesi, bilinçsiz ve zararlı uygulamaların önüne geçilmesi gerekiyor.