Suriye'nin Dera kentinde, görgü tanıklarına göre geçen cuma gününden beri süren gösterilerde en az 40 kişinin ölmesi, "Arap dünyasını saran isyan Suriye'ye de mi yayılıyor" sorusunu gündeme getirdi. Son günlerde tansiyonun yükselmesine karşın Suriye dış politikası ve etnik yapısıyla isyanlarla çalkalanan diğer ülkelerden ayrılıyor.
Tunus'ta Muhammed Buazizi'nin kendini yakmasıyla başlayan isyan Arap coğrafyasını sararken Suriye'de geçen haftaya kadar başkent Şam ve birkaç şehirdeki küçük çaplı gösteriler dışında fazla hareket yaşanmamıştı.
Ancak ülkenin Ürdün sınırındaki Dera kentinde geçen cuma başlayan gösteriler bu sessizliği bozdu. Özellikle Batı basını isyanın Suriye'ye yayılabileceğini yazarken, gösteriler henüz Dera dışına taşmadı.
Son gelen bilgilere göre Dera'da dün ölenlerin sayısı 100'ü aştı.
**15 KİŞİNİN ÖLDÜĞÜ O AN**
Suriye'de önceki gün meydana gelen olaylarda 15 kişinin öldüğü duyurulmuştu. Haber 7'ye ulaştırılan görüntülerde sıcak çatışma anları yer alıyor. Şam'dan da çok sıcak haberler geliyor. İşte o anların görüntüleri:
Suriye'nin başkenti Şam'ın güneyinde yer alan Deraa kentinde geçtiğimiz günlerde reform yanlısı 4 kişi hayatını kaybetmişti.
Başkent Şam'a 100 kilometre uzaklıkta bulunan Deraa'da bulunan El-Ömari camiisinin etrafında oturma eylemi yaparak önceki gün 4 kişinin öldürülmesini protesto eden reform yanlısı protestoculara operasyon düzenlenmişti. Operasyonda 15 kişi hayatını kaybetmişti.
Operasyonun Devlet Başkanı Esad'ın akrabası olan Mahir Esad'a bağlı özel birliklerin göz yaşartıcı bomba ve gerçek mermiler kullanarak gerçekleştirdiği savunuluyor.
Operasyon sırasında yaralanan insanlara müdahale etmeye çalışan bir hemşire ile bir doktorun yanı sıra 11 yaşındaki bir kız çocuğunun da hayatını kaybettiği iddia ediliyor.
Olaylar sırasında çekilen bir video Haber 7'e ulaştırıldı. Mailde camide 9 kişinin öldürülmesinin ardından da 15 kişinin öldürüldüğü bilgisine yer verildi.
Video paylaşım sitesi üzerinden Haber 7'ye ulaştırılan videonun iletildiği mailde şu bilgilere de yer verildi; “Dün Dera kentinde aralarında 11 yaşında bir kız çocuğunun da bulunduğu camii baskınında 9 kişinin şehit edilmesinden sonra Mahir Esad'a bağlı özel birlikler Dera’yı kuşatarak camii çevresinde, bina çatılarına ve şehir girişlerine keskin nişancılar yerleştirdi. Kuşatmayı açmak isteyen çevre köylerden gelen kalabalığa ateş açıldı. 15 kişi daha şehit edildi. Ekte video görüntüleri var. Lütfen duyurun”
Şehrin hükümet yanlısı güçler tarafından kuşatma altında tutulduğu eylemcilere müdahalenin devam ettiği ifade ediliyor.
Suriye'nin başka kentlerinde de benzer operasyonlar düzenlendiği belirtiliyor. İnternet üzerinden yapılan haberleşmeleri takibe alan güvenlik güçlerinin IP adresleri üzerinden adreslerine ulaştığı kişileri gözaltına aldığı da gelen iddialardan bazıları.
Lazkiye kentinde reform yanlısı bazı Türkmenlerin tutuklandığı da gelen bilgiler arasında... Şam'da da 32 kişinin tutuklandığı öğrenildi.
Öte yandan Deraa kentinde öldürülen göstericiler için cenaze töreni düzenleniyor. Törene reform yanlılarından oluşan yaklaşık 20 bin kişi katılıyor.
**SESSİZLİĞİ DERA BOZDU**
Dera'daki olaylar, Beşşar Esad'ın 2000'de iktidara geldiğinden beri karşılaştığı en büyük ayaklanma oldu.
Kentte protestolar, geçen hafta Facebook aracılığıyla örgütlenen bir grubun "Suriye Devlet Başkanı Başşar Esad'a karşı devrim 2011" adı altında yayımladıkları çağrıyla başladı.
Grup, çağrısında "48 yıldır devam eden olağanüstü halin kaldırılması ve yolsuzlukla mücadele" talebinde bulundu.
Bazı yayın organların agöre demokrasi talebiyle gösteri düzenleyenler arasında, Baas Partisi iktidarından gitmesini isteyenlerin oranı da yüksek.
Hükümet ise gösterilerin merkezi olan El Ömari Camisi'nde İsrail'den kaçak olarak getirilen silah ve muhimmatların bulunduğunu açıkladı ve olayların arkasında İsrail'in olduğunu savundu.
El Cezire'de Gregg Carlstrom imzasıyla yayımlanan yorum yazısında Dera'da halkın daha çok yerel sorunlardan şikâyetçi olduğu belirtiliyor. Yazıya göre, hükümet yoğun göç alan kentte halkın sorunlarını çözerek güç kullanmadan gösterileri bastırabilir.
**SURİYE NEDEN FARKLI?**
Suriye, hem bölgedeki siyasi dengeler, hem de ülkenin etnik yapısı açısından isyanların patlak verdiği ülkelerden farklı bir konumda.
Nüfusun yüzde 70'inin Sünni olduğu ülkede iktidar nüfusun yüzde 10'unu oluşturan Alevilerin elinde.
Türkiye de gerek komşusu olması, gerekse etnik ve dini yapısındaki benzerlik nedeniyle Suriye'yi yakından takip ediyor.
Beşşar Esad'ın babası Hafız Esad'ın kansız bir darbeyle iktidara geldiği 1970'ten beri iktidarda olan Baas Partisi, ülkeyi oluşturan farklı etnik gruplar arasında kendini birleştirici bir unsur olarak gösteriyor.
Bu nedenle Suriye'de etnik gerginlik, Şii isyanlarıyla çalkalanan Bahreyn, Yemen ve hatta Suudi Arabistan'daki gibi isyana dönüşmüyor.
Ancak ülkede hükümet karşıtlığının güçlenmemesinde Esad yönetiminin bölgede ABD ve özellikle İsrail karşıtı politikalarının büyük rolü var.
BİZE ULAŞIN
