Hepimizin zaman zaman ağzı kurur. Heyecan, aşırı kafein tüketimi veya daha pek çok sebeple geçici olarak bu durumu yaşayabiliriz. Ancak tıp dilinde xerostomia denilen rahatsızlık çok daha ciddi bir problemdir. Bu sorunda tükürük yapışkan ve yoğun bir kıvam alır, dudak kenarı ve dudaklarda çatlaklar, yaralar oluşur. Ağız kokusu, boğaz ağrısı hatta yutkunma güçlüğü bile oluşabilir. Tat duyusu azalır. Çeşitli diş taşı, diş eti iltihaplanmaları sıklaşır.
Ağız kuruluğu özellikle orta-ileri yaştakilerin sorunudur. Bunun asıl sebebi tükürük bezlerinin ilerleyen yaşla birlikte daha az tükürük tüketmesidir. Yaşla birlikte beyinde bulunan ve vücudunuzda ne kadar sıvı bulunduğunu algılayan alıcılar da hissizleşir. Yani yaşınız ilerledikçe susadığınızı anlayamaz ve yeterli sıvı almazsınız. Bu da ağzınızın kurumasına yol açabilir.
Ağız kuruluğunun bir başka sık görülen nedeni de kullanılan ilaçlardır. Bazı alerji, depresyon, yüksek kan basıncı, idrar kaçırma ilaçları ile kemoterapide ilaçları bu soruna yol açabilir. Ağız kuruluğu altta yatan bir sağlık sorununa da işaret edebilir. Sjögren sendromu denilen bağışıklık hastalığı, diyabet, inme, depresyon ya da duygu-durum bozukluğu gibi bir rahatsızlığınız varsa ağzınız kuruyabilir. Bu nedenle devam eden bir ağız kuruluğu probleminde vakit kaybetmeden doktorunuza başvurmanız gerekiyor. Doktorunuz ileri testler yaparak, ilaçlarınızı değiştirerek, yapay tükürük veya bazı reçeteli ilaçlar vererek size uygun bir tedavi planı oluşturacaktır.
Ağız kuruluğunu önlemek için sizin yapabilecekleriniz de var. Gaz veya şişkinlik sorununuz yoksa şekersiz sakız çiğnemeniz tükürük salgılanmasını arttırarak size yardımcı olabilir. Sık sık su içmeniz de vücudunuzdaki sıvı seviyelerini arttıracaktır. Kafein içeren çay, kahve ve kolalı içecekleri azaltmanız, sigara kullanmamanız da diğer önlemlerdir. Ayrıca ağızdan değil burundan nefes almayı da alışkanlık haline getirmelisiniz. Floridli bir diş macunu ve losyonu kullanmanız da tüm ağız sağlığınıza yarar sağlayacaktır.
Dr. Ece Hattat
ece.hattat@mynet.com