BİZE ULAŞIN
İlk tören, Valilik, Belediye ve kentteki bazı sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin katılımı ile gerçekleştirildi. Vali Alim Barut, "Bu bir tezgahtı ve maalesef bu tezgaha 37 canımızı verdik" dedi. Anma etkinliği sırasında CHP’li gençlerle bir grup ESP’ li arasında atılan sloganlar nedeniyle kısa süreli gerginlik yaşandı.Törenler boyunca polisin aldığı güvenlik önlemleri dikkat çekti. Kente giriş yapan özellikle yabancı plakalı araçlar ile şüpheli görülenler durdurularak arama yapıldı. İşte katliamın 21. yılında Sivas'ta yaşananlar...
Sivas'a 2 Temmuz 1993 tarihinde, Pir Sultan Abdal Kültür Etkinlikleri kapsamında kente gelen davetlilerin konakladığı Madımak Oteli'nin ateşe verilmesi sonucu 33 aydın ve 2 otel görevlisi ile 2 eylemci olmak üzere 37 kişinin öldüğü olayların 21'inci yıldönümü nedeniyle otele ilk ziyareti, Vali Alim Barut, Belediye Başkan Vekili Erdal Karaca ile bazı protokol üyeleri gerçekleştirdi.
Bilim ve Kültür Merkezi'nin içine giren Vali Barut ve beraberindekiler ölenlerin simlerinin yazılı olduğu anı köşesine karanfil bırakarak saygı duruşunda bulundu. Daha sonra Vali Alim Barut açıklama yaptı. Acının 21'inci yılına geldiklerini belirten Vali Barut, "21 yıl önce burda yaşanan acının yıl dönümündeyiz. Bu canlar bizim canlarımız. Bu yangın Sivas'ımızı yaktı, geleceğine kast etti. Biz hiç bir zaman ayrı gayrı yapmadık, yapmıyoruz, yapmayacağız. Sivaslılar da ayrı gayrı yapmadılar. Binlerce yıldır burada birlikte yaşadık. 21 yıl öncesinden de bugüne gene birlikte yaşadık. Maalesef bu bir tezgahtı. Bu tezgaha 37 canı toprağa verdik.
Hiç bir zaman anılarını kalbimizden silmeyeceğiz. Anıları ile yaşayacağız ama hep tarihin tekerrür etmememsi için çalışacağız. Ama geleceğe de bakmak zorundayız. Geleceğimizin birlik beraberlik ve huzur içinde, aydınlık içinde olması için buradan ders çıkaracağız. Acılarımızı gömmüş olmamız da geleceğimize ilişkin planlar yapmamayı, güzel günler hayal etmememizi gerektirmiyor. Bu acı hepimizin acısı. Sivas'lı bundan rahatsız. Her kesimi rahatsız. Demek ki bir plan icra edilmiş, maalesef amacına ulaşmış. Ama bundan sonra yaşanmayacak, bundan sonra yaşamnmaması için ne gerekiyorsa Sivaslı olarak da insan olarak da elimizden geleni yapacağız. Hatıraları önünde saygıyla eğiliyorum, hepsine rahmet tüm ailelere tekrar başsağlığı diliyorum" diye konuştu.
Anma programları sırasında kent merkezinde olumsuz herhangi bir olay yaşanmaması için programın yapılacağı yürüyüş güzergahı ile anmanın yapılacağı eski Madımak Oteli, bugünkü Bilim ve Kültür Merkezi çevresinde yoğunlaştı. Kentteki polislere takviye olarak İstanbul, Kırklareli, Kocaeli, Tekirdağ, Aksaray, Amasya, Elazığ, Erzincan, Giresun, Kahramanmaraş, Kayseri, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Ordu, Tokat ve Yozgat'tan takviye ekipler getirildi.
Anma programı kapsamında güzergah üzerindeki Seyrantepe kavşağından itibaren, Mehmet Akif Ersoy Caddesi, Mevlana Kavşağı, Mevlana Caddesi, Meçhul Asker Sokak, İstasyon Caddesi, 50'inci Yıl Kavşağı Cumhuriyet Meydanı arası, Atatürk Caddesi'nin Dört İşletme kavşağından Cumhuriyet Meydanı arası, Hikmet Işık Caddesi, Nalbantlarbaşı kavşağı trafiğe kapatıldı. Eski otel binası yakınındaki bir çok esnafın işyerlerini açmadığı görüldü. Eski otel binasının bulunduğu Eski Belediye Sokak girişi bu yıl da barikatlar ile kapatıldı.
CHP'Lİ GENÇLER İLE ESP' LİLERİN SLOGAN GERGİNLİĞİ
Sivas'ta Madımak olaylarının anma etkinliği sırasında CHP’li gençlerle bir grup ESP’ li arasında atılan sloganlar nedeniyle kısa süreli gerginlik yaşandı. Gençler arasındaki gerginlik tertip komitesi üyelerinin araya girmesiyle büyümeden önlendi.
Olaylarda hayatını kaybedenlerin aileleri ve yakınları ile bazı milletvekilleri, sanatçılar, sivil toplum örgütlerinin temsilcileri ve vatandaşlar, Ethembey Parkı'nda toplandı. Grup, buradan sloganlar atarak Mevlana Caddesi güzergahından eski Madımak Oteli'nin bulunduğu sokağın girişine kadar yürüdü. Burada polis barikatıyla karşılaşan grupta yer alan bazı kişiler, polislere doğru çok sayıda karanfil attı. Olaylarda yaşamını yitirenlerin aileleri ile milletvekilleri ve anma programı tertip komitesi üyelerinin Bilim ve Kültür Merkezi'ne dönüştürülen eski Madımak Oteli'ne geçişine izin verildi.
*Anma programına, HDP Genel Başkanı ve cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş, Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ, CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, CHP'li ve HDP'li bazı milletvekilleri de katıldı.
*Anma programı için kentte geniş güvenlik önlemleri alındı. Çevre iller başta olmak üzere başka şehirlerden takviye polis ekipleri, kente geldi. Sivas ve başka illerden 2 bin 600 polisin görev yaptığı anma etkinlikleri süresince polis helikopteri tedbir amacıyla kent merkezi üzerinde uçuş yaptı.
*Eski Madımak Oteli binasının bulunduğu sokak ile yürüyüşün yapıldığı güzergah, araç trafiğine kapatıldı. Güzergahtaki çöp konteynerleri ve park halindeki araçlar güvenlik amacıyla kaldırıldı.
*Bilim ve Kültür Merkezi'nde ve yürüyüş güzergahındaki bazı noktalarda dedektör köpekle arama yapıldı.
*Anma programına, Şırnak'ın Uludere ilçesinde 2011 yılındaki olayda hayatını kaybedenlerden bazılarının aileleri ile Beşiktaş'ın taraftar grubu "Çarşı"nın bazı üyeleri de katıldı.
*Programa katılan bazı kişilerin, Soma'daki maden faciasında yaşamını yitirenler anısına baret taktığı ve "Soma" yazılı tişört giydiği görüldü.
Sivas olaylarında ölenlerin isimlerinin okunduğu anma programında, aileler ile CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun eşi Selvi Kılıçdaroğlu ve bazı CHP'li milletvekilleri, merkezin önüne karanfil bıraktı. Olaylarda hayatını kaybeden sanatçı Hasret Gültekin'in eşi Yeter Gültekin, Bilim Kültür Merkezi'ndeki anı köşesinde olaylarda sorumluluğu bulunduğunu iddia ettiği bazı kişilerin de isimlerinin yazılı olmasına tepki gösterdikleri için içeri girmediklerini söyledi. Gültekin, bu isimler anı köşesinden çıkarılmadığı müddetçe içeri girmeyeceklerini belirtti.
Anma programında konuşan Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu, 21 yıldır bu yangının sönmediğini belirterek, "Eğer Maraş'ta Alevi-Sünni demeden bir olunsaydı, Çorum'da bir olunsaydı Sivas olmazdı, Gezi olmazdı, Gazi olmazdı, Roboski olmazdı, Rojava olmazdı, Soma olmazdı. Bir olsaydık, iri, diri olsaydık bu katliamların hiçbiri yapılmazdı. Size açık seçik söylüyorum, bu hesaplar sorulur, bugün sorulmazsa söz veriyorum yarın sorulur" diye konuştu
TAŞ: MÜCADELEYİ YÜKSELTMEK GEREK
Özgürlük ve Dayanışma Partisi Genel Başkanı Alper Taş da 21 yıl önceki olaya yol açanları lanetlediğini söyledi. Gerçek bir laiklik için mücadelenin sürdürülmesi gerektiğini belirten Taş, gerçek laiklik için mücadeleyi yükseltmek gerektiğini ifade etti.
Anma programında, Alevi dernekleri, vakıfları ve federasyonlarının temsilcileri ile Sivas olayları davasının müdahil avukatlarından Şenal Sarıhan da konuşma yaptı.
HDP Eş Genel Başkanı ve cumhurbaşkanı adayı Demirtaş, anma programında yaptığı konuşmada, "Bugün uzun uzun konuşmalar yapıldı, mesajlar verildi. Aslında burada sizin yürek yüreğe, omuz omuza duruşunuzdan daha büyük bir mesaj yoktur. Israrla toplumu, halkları, ezilenleri, bölmeye, birbirine karşı düşmanlaştırmaya çalışanlara karşı bu fotoğraf, en büyük mesajdır. Bugün, Soma da Roboski de Gezi de Berkin'in yoldaşları da burada, bundan daha büyük mesaj olamaz" diye konuştu.
MADIMAK'TA NE OLDU?
Peki ya 2 Temmuz 1993 günü Madımak’ta neler oldu. Gerginlik saat kaçta başladı? Aziz Nesin yanan otelin içinden nasıl kurtuldu? İşte tüm soruların cevapları…
Aynı gün saat 10:00’da Buruciye Medresesi’nde Şenliğe katılan yazarların imza ve söyleşi programı vardı.
Saat 12:00’a doğru Aziz Nesin orada ve önceki günkü konuşmasında dana önce söylediği ”Bin yıl önce inmiş kitabın nesine inanayım” sözü kendisine hatırlatıldı. Bunun üzerine Nesin bir haber ajansının muhabiriyle ve halkla tartıştı. Nesin daha sonra alanı terk ederek Sivas Madımak Oteli’ne geçti.
2 Temmuz 1993 günlerden cumaydı. Halk bu yüzden Pir Sultan Abdal Şenlikleri’nin yapıldığı Çifte Minareli Medrese’nin yakınındaki camilerde Cuma namazını kılmak üzere toplanmaya başladı.
Saat 12.45 sularında Cuma namazının başlamasına kısa bir süre kala Şenlik alanında davullar çalınmaya başlandı. Bunun üzerine camide namaz kılmak isteyen cemaat bunun ezan sesini bastırmak için yapıldığına yönelik sloganlar atmaya başladı.
13.30 sularında Paşa, Meydan ve Ulu Camilerinden Cuma namazını kılıp çıkan yaklaşık bin kişi toplanıp “Sivas Aziz Nesin’e mezar olacak sloganlarını atmaya başladı. Ve vilayet binasına doğru ‘Vali İstifa’ sloganları atarak yoluna devam etti.
Öğleden sonra saat ikide Aziz Nesin ve Sivas Valisi aleyhinde sloganlar atan grup Kültür Merkezi’ne doğru yola çıktı. İçerde 1500 kişi Arif Sağ konserini dinliyordu. Konseri dinleyenler de dışarı çıkınca iki grup arasında kavga çıktı. Emniyet güçleri olayları yatıştırma noktasında yetersiz kalınca askerden yardım istendi.
15.30 sularında Kültür Merkezi önünde bulunan ‘Ozanlar Anıtı’ öfkeli kalabalık tarafından taşlanmaya başlandı. Sivas Belediye Başkanı Temel Karamollaoğlu olaylar üzerine Sivas Valisi’yle görüşmeye gitti. Görüşme sonrasında öfkeli kalabalığın taşladığı Ozanlar Anıtı ortadan kaldırıldı.
Daha sonra Sivas Belediye Başkanı kalabalığı dağıtmak için Kültür Merkezi’nin önüne gitti ve burada bir konuşma yaptı. Bunun üzerine kalabalık dağıldı.
Saat 16:00’yı geçerken Kalabalık çoğunluğu Alevi olan şairlerin kaldığı Madımak Oteli’ne doğru yola çıktı.
Kalabalık otelin önüne geldiğinde saat 16:45’i gösteriyordu. Yerel kaynaklar otelin önünde 5 bin kişi olduğunu bildiriyor. Buna karşılık ise 500 polisin otel önünde olduğunu ifade ediyorlar.
17:00’a gelindiğinde Madımak Önünde toplanan kalabalık otele kaldırım taşları atmaya başladı. Otel bulunanlar ise üst katlara ve merdivenlere sığındılar. Valilik kaynaklarına göre saat 18:00’da göstericilerin sayısı 15 bine ulaştı.
Akşam 7 sularında kalabalık otele doğru ilerlemeye başladı. Kalabalığı su sıkarak dağıtması için gönderilen itfaiye aracı otele yaklaştırılmadı. Asker Madımak’ın önüne geldiği zaman kalabalık ordunun çevrede güvenlik önlemleri almasının önüne geçti.
19:50 sıralarında ‘Kahrolsun Laiklik’ sloganları atan bir grup Madımak Oteli’nin önündeki otomobilleri ateşe verdi. Otomobillerin ateşe verilmesi sonucu alevler Madımak’a da sıçradı.
Otelin içinde kalanlar ise tam anlamıyla bir can pazarı yaşanıyordu. Binanın içinde sağ kalanlar yan binaya geçmeye çalıştı. Bu bina Büyük Birlik Partisi’nin İlçe Başkanlığı’ydı. İçeride kalanların bir kısmı yan binaya geçmeyi başardı.
Bina yangınla iyice kavrulurken Aziz Nesin otelin üst katlarına sığınmayı başardı. Otele yanaşan bir itfaiye aracı Nesin’i sığındığı odadan kurtardı. Fakat daha sonra Nesin itfaiye merdivenlerinden inerken biri tarafından merdivenden aşağı çekildi ve o zaman 78 yaşında olan şair başını yere çarparak yaralandı.
Aziz Nesin öfkeli kalabalığın arasına düştü ve polis kendisini kurtararak bir ambulansa bindirdi. Nesin tedavi edilmek üzere hastaneye gönderildi.
Saat 21:00’a geldiğinde otelde 37 kişi yanarak veya dumandan zehirlenerek can vermişti. Bunların 33’ü yazar ve oyuncu geri kalan 2 kişi otel görevlisi 2 kişi ise göstericiydi.
Olayların ardından yargılama süreci başladı. Bugün de hala bazı kaçakların davası devam ediyor. Dönemin Refah Partili Belediye Meclis üyesi Cafer Erçakmak ise Madımak Davası’nın 1 numaralı sanığı olarak arandığı halde 18 yıldır bulunamıyordu. Erçakmak'ın 10 Temmuz 2011 tarihinde Sivas’taki evinde hayatını kaybetmesi tepkilere neden oldu.
Madımak Davası’nda hüküm giyen Hayrettin Gül ve Cihan yeşil ise 28 Şubat davası iddianamesinde ‘mağdur’ sıfatıyla yer aldı.
Olayda hayatını kaybeden insanların yakınları Madımak Oteli'nin müzeye dönüştürülmesini talep ediyor.
