BİZE ULAŞIN
Clevers ve Smout, ilk 24 saat içinde ince bağırsak hareketlerinin, 24-48 saat arasında mide hareketlerinin ve 48-72 saat arasında da kalın bağırsak hareketlerinin başladığını belirlemişlerdir. Hastaların genellikle, ameliyattan 2-3 gün sonra makat yolu gaz çıkarttıkları ve 4-5 gün sonra ise dışkılama yaptıkları belirlenmiştir. Ameliyat sırasında cerrahın bağırsaklar ile temas etmesi sonucunda, bağırsakta gelişen ödem sonrasında geçici olarak bağırsak hareketleri durur ve 72 saatten veya 3 gün sonra bağırsak hareketlerinin başlamamasına geçici bağırsak düğümlenmesi veya ‘’paralitik ileus’’ adı verilir. Bu sorun açık ameliyatlarda laparoskopik cerrahi ve robotik cerrahi ile gerçekleştirilen kapalı ameliyatlara oranla daha sık görülür. Delaney ile Kehlet ve ark. çalışmalarında, ameliyat sonrası ‘’paralitik ileus’’ tablosunun işten geri kalma dahil edilmeden, ABD ekonomisine yıllık 7.5 milyar $ yük getirdiğini hesaplamışlardır. Sarawate ve ark. çalışmasında ise ‘’paralitik ileus’’ sonucunda hasta başına tedavi maliyetinin, 4.000-9.000 $ civarında arttığını hesaplamışlardır. Ay ve ark. çalışmasında; ileri yaş, ameliyat süresinin uzaması, uzun süreli morfin veya türevi ağrı kesicilerin kullanımı ve uzun süreli nazogastik sonda kullanımı ‘’paralitik ileus’’ gelişimi için risk faktörleri olarak belirlenmiştir.
Bağırsak ameliyatları ve mide sondası
Hastaların midesini istirahate almak ve ince bağırsak sıvılarının bir kısmını dışarıya almak için, sıklıkla burundan mide sondası takılabilir. Günümüzde, tıkanıklık veya bağırsak ödemi gibi durumlar dışında rutin olarak mide sondası uygulanmamaktadır. Sıklıkla, ameliyat süresince mide sondası uygulanmakta ve ameliyat bitiminde çekilmektedir. Bauer ve ark. 200 hasta üzerindeki gerçekleştirdikleri çalışmada, sindirim sistemi ameliyatı geçirecek ilk gruptaki 100 hastaya rutin olarak mide sondası yerleştirmişler ve ikinci gruptaki 100 hastaya ise mide sondası yerleştirmemişlerdir ve sonda uygulanmayan hastaların sadece % 6’sında sonradan mide sondası gerektiği belirlenmiştir. Benzer şekilde, Cheatham ve ark. konu ile ilgili 26 ayrı çalışmayı inceledikleri 4,000 olgudan oluşan meta-analizlerinde, sindirim sistemi ameliyatları sonrasında rutin olarak mide sondası kullanımı gerekmediği kararına varılmıştır.
Bağırsak ameliyatları ve kan, kan ürünleri
Bağırsak kanseri olgularının yaklaşık % 40’ında kansızlık veya ‘’anemi’’ olduğu belirlenmiştir. Bu olgulara ameliyat öncesi, süreci ve sonrasında kan veya taze donmuş plazma, eritrosit süspansiyonu ve trombosit süspansiyonu gibi kan ürünleri ile takviye gerekebilir. Khanbhai ve ark. İngiltere’de gerçekleştirdikleri 2014 yılına ait çalışmalarında Dukes A grubundaki bağırsak kanseri olgularında % 24 ve Dukes B ile Dukes C grubundaki olgularda % 33 oranında kan gereksinimi ortaya çıktığını saptamışlardır. Demetri’nin çalışmasında, kandaki hemoglobin değerinin 2 gram kadar yükseltilmesi durumunda, kansızlık sonucunda ortaya çıkan halsizlik, bitkinlik ve nefes nefese kalma gibi belirtilerin ortadan kalktığı ortaya konulmuştur.
Prof. Dr. Korhan Taviloğlu videoları için tıklayın
