26 siyasi parti kapatıldı

Anayasa Mahkemesi, kurulduğu 1963 yılından bu yana 24 siyasi partiyi kapattı. Anayasa Mahkemesi'nin kuruluşundan önce kapatılan 2 partiyle birlikte Türk siyasi hayatında 26 parti kapatıldı.

Çok partili döneme geçilen 1950 yılından sonra kurulan Millet Partisi, 26 Ocak 1954 tarihinde Ankara Sulh Ceza Mahkemesince kapatıldı. 27 Mayıs 1960 ihtilalinden sonra iktidardan uzaklaştırılan Demokrat Parti, 20 Haziran 1960 tarihinde Ankara Asliye Hukuk Mahkemesi'nce kapatıldı.

Anayasa Mahkemesi, 1963 yılında kurulmasıyla birlikte parti kapatma davalarına bakmaya başladı.

Anayasa Mahkemesi, tüm partilerin feshedildiği 12 Eylül 1980 tarihine kadar 6 parti hakkında açılan kapatma davalarının tümünde kapatma yönünde karar verirken, 12 Eylül askeri müdahalesinin ardından siyasi partilerin 1983'de yeniden kurulmasına izin verilmesinden sonra 18 partinin kapatılmasına karar verdi.

Kapatılan partiler ve kapatma tarihleri şöyle:
-İşçi-Çiftçi Partisi (İÇP)-(15 Ekim 1968)
-Milli Nizam Partisi (MNP)-(20 Mayıs 1971)
-Türkiye İleri Ülke Partisi (TİÜP)-(24 Haziran 1971)
-Türkiye İşçi Partisi (TİP)-(20 Temmuz 1971)
-Büyük Anadolu Partisi (BAP)-(19 Aralık 1972)
-Türkiye Emekçi Partisi (TEP)-(8 Mayıs 1980)
-Büyük Anadolu Partisi (24 Kasım 1992)
-Sosyalist Parti (10 Temmuz 1992)
-Yeşiller Partisi (10 Şubat 1994)
-Halk Partisi (25 Ekim 1991)
-Türkiye Birleşik Komünist Partisi (16 Temmuz 1991)
-Halkın Emek Partisi (14 Temmuz 1993)
-Özgürlük Demokrasi Partisi (30 Nisan 1993)
-Sosyalist Türkiye Partisi (30 Kasım 1993)
-Demokrasi Partisi (16 Haziran 1994)
-Demokrat Parti-2 (13 Eylül 1994)
-Demokrasi ve Değişim Partisi (19 Mart 1996)
-Diriliş Partisi (18 Şubat 1997)
-Emek Partisi (14 Şubat 1997)
-Sosyalist Birlik Partisi (7 Haziran 1994)
-Refah Partisi (16 Ocak 1998)
-Demokratik Kitle Partisi (26 Şubat 1999)
-Fazilet Partisi (22 Haziran 2001)
-Halkın Demokrasi Partisi (13 Mart 2003)

-KAPATMA İSTEMİ REDDEDİLENLER-

Yüksek Mahkeme, aralarında DYP'nin de bulunduğu 17 siyasi partinin kapatılması talebiyle açılan davaları ise reddetti. Kapatılması istemi reddedilen partiler ve karar tarihleri şöyle:

-Yüce Görev Partisi (25 Ağustos 1983)
-Bizim Parti (1 Kasım 1983)
-Muhafazakar Parti (3 Kasım 1983)
-Yeni Düzen Partisi (9 Kasım 1983)
-Doğru Yol Partisi (28 Eylül 1984)
-Bayrak Partisi (2 Mayıs 1989)
-Sosyalist Parti (8 Aralık 1988)
-Milliyetçi Çalışma Partisi (24 Eylül 1991)
-Demokratik Barış Haraketi Partisi (22 Mayıs 1997)
-Hak ve Özgürlükler Partisi (29 Ocak 2008)
-Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (14 Ekim 2004)
-Adalet Partisi (14 Ekim 2004)
-Türkiye Adalet Partisi (14 Ekim 2004)
-Büyük Adalet Partisi (14 Ekim 2004)
-Türkiye Özürlüsü İle Mutludur Partisi (14 Ekim 2004)
-Devrimci Sosyalist İşçi Partisi (14 Ekim 2004)
-Anayol Partisi 1(4 Ekim 2004)

Yüksek Mahkeme'de ayrıca "Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın parti kurucu üyesi olamayacağı belirtilerek mevcut aykırılığın giderilmesi konusunda partiye ihtar kararı verilmesi ve ihtar kararında öngörülen 6 aylık süre içerisinde aykırılık giderilmediğinden", AK Parti hakkında 23 Ekim 2002 tarihinde açılan kapatma davasıyla ilgili süreç devam ediyor. Anayasa'da yapılan değişiklikle iddianamede öne sürülen bu durum kapatma gerekçeleri arasından çıkarıldı.
DEHAP, hakkında açılan kapatma davasının ardından kendisini feshederek, DTP'ye katılmıştı. DEHAP'ın kendisini feshetmesi açılan kapatma davasını ortadan kaldırmıyor.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya'nın, 16 Kasım 2007 tarihinde Demokratik Toplum Partisi'nin (DTP) kapatılması istemiyle açtığı dava da süreç devam ediyor. Bu davada DTP ön savunmasını, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya da esas hakkındaki görüşünü bildirdi.

Yalçınkaya'nın, "laikliğe aykırı fiillerin odağı haline geldiği" iddiasıyla AK Parti'nin kapatılması istemiyle açtığı son davada ise süreç bugün başlıyor.

AA