BİZE ULAŞIN
'Astım ataklarla gelen kronik bir hastalık olduğu için onunla yaşamayı bilmek ve ilaçların düzenli kullanılması çok önemli' diyen Liv Hospital Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ferah Ece, astım hastalığının kontrol altına alınmadığında hayatı kısıtladığını söyledi. Öyle ki astım tedavisinde devamlılık yakalanmadığında yaşanan astım atakları hastaların yürümesini, hareket etmesini bile engelleyebiliyor. Bu sebeple Dr. Ece, astımda düzenli tedavi ile yaşam olumsuz etkilemekten çıktığını söylüyor. Peki astım belirtileri nelerdir, astım tedavisinde önemli noktalar nelerdir? İşte astım ile ilgili merak edilen tüm bu soruların cevabı...
Astım belirtileri kişiden kişiye değişir. Nadir görülen astım ataklarınız olduğu gibi her zaman semptomlarınız olabilir. Astım belirtileri ise şöyledir: Nefes darlığı
Göğüs sıkışması veya ağrı
Nefes darlığı, öksürme veya hırıltıdan kaynaklanan uyku sorunları
Nefes alıp verirlen ıslık veya hırıltı sesi
Soğuk algınlığı veya grip gibi bir solunum yolu virüsü tarafından kötüleşen öksürük veya hırıltılı ataklar
Gülerken, ağlarken hatta derin nefes alırken bile kuru ve inatçı bir şekilde öksürüyorsanız dikkat etmeniz gerekiyor. Çünkü tüm bu belirtiler astım hastalığına işaret ediyor. Astımın en sık görülen belirtileri; nefes darlığı, hırıltılı nefes alıp verme, göğüs kafesinde sıkışma hissi, normal insanlara göre daha çabuk yorulma, hareket mesafesinde kısalma ve bazen de yukarıda belirtildiği gibi öksürüktür.
Artan nefes alma zorluğu yaşanıyorsa muhtemelen astım oldukça kötüleşmiştir.
Alerjik astım, astımın en yaygın şeklidir. Bununla birlikte, alerjik astım, alerjenlerin solunmasıyla tetiklenir. Alerjen, toz akarları, evcil hayvan kepeği, polen veya küf gibi tipik olarak zararsız bir maddedir. Alerjen, toz akarları, evcil hayvan kepeği, polen veya küf gibi tipik olarak zararsız bir maddedir. Bir maddeye alerjiniz varsa, bu alerjen bağışıklık sisteminde tetiklenir. Karmaşık bir reaksiyonla, bu alerjenler daha sonra akciğerlerin hava yollarındaki pasajların iltihaplanmasına ve şişmesine neden olur. Bu öksürük, hırıltılı solunum ve diğer astım semptomları ile sonuçlanır. Alerjik astımı olan kişilerin bir uzmandan tedavi alması önemlidir. Bazı kişilere hapşırma ve sulu gözler veren aynı alerjenler diğerlerinde astım krizine neden olabilir. Alerjenler her yerde olduğu için, alerjik astımı olan kişilerin tetikleyicilerini bilmeleri ve bir saldırıyı nasıl önleyeceklerini öğrenmeleri önemlidir. Vücudunuz bir alerjenle karşılaştığında, IgE antikorları adı verilen kimyasallar üretir. Şişlik ve iltihaplanmaya neden olan histamin gibi kimyasalların salınmasına neden olurlar. Bu, vücudunuz alerjeni çıkarmaya çalışırken burun akıntısı, kaşıntılı gözler ve hapşırma gibi tanıdık semptomlar oluşturur.
Astım, solunum yollarının mikrobik olmayan bir iltihap sonucu aşırı derecede duyarlı olmasına ve bazı etkenlerle ataklar halinde daralmasına neden olan bir solunum yolu hastalığıdır. Toz, duman, koku gibi uyaranlar öksürük, nefes darlığı ve göğüste sıkışma hissi gibi yakınmalara yol açar. Krizde hava yollarını saran kaslar kasılır, hava yollarının yüzeyleri iltihaplanıp şişmeye başlar, balgam oluşur. Tüm bu tepkimeler hava yollarının daha daralıp tahriş olmasına neden olur ve hırıltı, hışıltı ile kendini gösterir. Kalıtım, cinsiyet ve şişmanlık gibi kişisel risk faktörleri ve alerjen maruziyeti, sigara dumanı, hava kirliliği, mesleksel uyaran maruziyeti gibi çevresel risk faktörleri astım görülme olasılığını artırır. Ayrıca soğuk hava, mikrobik hastalıklar, aşırı yorgunluk ve psikolojik bozukluklar da astım şikayetlerini artırabilir.
Her nefes aldığınızda, hava burnunuza ve ağzınıza girer. Boğazından aşağıya ve bronşiyal tüpler adı verilen bir dizi hava geçidine akar. Bu tüplerin havanın ciğerlerinize ulaşması için açık olması gerekir; burada oksijenin vücudunuza dokulara taşınması için kana geçer. Hava yolları iltihaplanırsa, hava ciğerlerinize ulaşmada daha fazla zorluk çeker. Daha az hava girerek nefes darlığı hissedebilirsiniz. Sıkı geçiş yollarından daha fazla oksijen çekmek için hırıltılı öksürebilirsiniz. Bronşit ve astım iki enflamatuar hava yolu durumudur. Akut bronşit, seyrini yaptıktan sonra genellikle kendini çözen hava yollarının astarının iltihaplanmasıdır. Viral veya bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklanır. Daha uzun ömürlü olan kronik bronşit, tütün dumanı, toz veya kimyasallar gibi çevresel tahriş edici maddelere uzun süreli maruz kalma ile tetiklenebilir. Astım, solunum yollarının etrafındaki kasların sıkılaşmasına ve solunum yollarının daralmasına neden olan şişmeye yol açan enflamatuar bir durumdur. Astım ve akut bronşit birlikte ortaya çıktığında, duruma astım bronşit denir. Sigara dumanı, hava kirliliği, polen, küf, toz, kimyasallar, bazı ilaçlar, egzersizi, hava değişiklikleri (örneğin, soğuk hava, viral veya bakteriyel enfeksiyonlar astım bronşit belirtilerindendir.
Astım tedavisinde; belirtilerin kontrol altına alınması, kişilerin normal aktivitelerini sorunsuz yapabilmeleri, astım ataklarının önlenmesi, akciğer fonksiyonlarının normal ya da normale yakın seviyelerde tutulması hedeflenir. Bu da tetikleyici risk faktörlerine maruziyetin ortadan kaldırılması ve astım tedavisinin düzenlenerek belirli aralıklarla takibi ile mümkün olur. Astım tedavisinde kullanılan ilaçlar kontrol edici ve nefes açıcı olmak üzere iki gruba ayrılır. Kontrol edici ilaçlar mikrobik olmayan iltihapı iyileştirir, etkileri uzun dönem düzenli kullanıldığında ortaya çıkar. Kortizon içeren ilaçlar, lökotrien sistemini etkileyen ilaçlar, uzun etkili beta agonist ilaçlar, teofilin ve anti-IgE bu grupta sayılır. Nefes açıcı ilaçlar ise kullanımdan hemen sonra etkilerini gösterir ve nefes darlığı, hırıltılı solunum gibi şikayetlerde rahatlama sağlar. Bu grup ilaçlar, kısa etkili beta agonist ilaçlar, antikolinerjik ilaçlar ve teofilindir. Düzenli tedavi gören hastaların büyük çoğunluğunda, astım yaşamı olumsuz yönde etkilemez. Buna karşılık eksik ya da düzensiz tedavi; astım hastalığının giderek ağırlaşması ile hava yollarında ve çevresinde oluşan geriye dönüşümsüz yeniden yapılanmaya neden olur. Semptomlarınız hakkında bir dizi sorudan geçtikten ve tıbbi öykü ve fizik muayene yaptıktan sonra doktorunuz bir dizi testten geçirebilir.
İlaçları doktor kontrolünde kullanın.
Kontrollü egzersiz ve yürüyüş yapın.
Sigaradan uzak durun.
Hava kirliliği olan yaşam ortamlarından kaçının.
