Bin Ladin'in kitaplığı

Murad Batal Şişani

BBC Arapça, İslami Örgütler Uzmanı

Pakistan'da geçen yıl Usame Bin Ladin'in öldürüldüğü evde bulunan belgeler, el Kaide ile bağlantılı bir gruba "iyi yönetişim" konusunda önerilerde bulunduğunu ortaya çıkardı.

Evde bulunan 6 bin kadar belgeden 17'si geçenlerde Amerikan ordusuna bağlı Terörle Mücadele Merkezi'nin internet sitesine konmuştu.

Bunlardan biri Somalili İslamcı örgüt el Şebab'ın lideri Ahmed Abdi Mohamud Godane'ye (Muhtar Ebu Zübeyr adıyla da biliniyor) yazılmış bir mektup.

7 Ağustos 2010 tarihli bu mektupta Bin Ladin, Godane'ye liderlik yaparken "affedici, adil, sabırlı ve halkla iyi ilişkiler kuran asil bir karakterden taviz vermemesi" gerektiğini söylüyor.

Kanada'daki McGill Üniversitesi'nde İslamcı örgütler hakkında doktora yapan Christopher Anzalone'ye göre bu mektup "müteveffa el Kaide liderinin Somali'yi, 'mücahitlerin' geniş bir bölgeyi kontrol edebileceği isyancı-cihadi bir tür devlet kurma şanslarının en yüksek olduğu yerlerden biri olarak gördüğüne" işaret ediyor.

Bu belgeleri inceleyen Terörle Mücadele Merkezi uzmanları "Abbottabad'dan mektuplar: Bin Ladin Kenara mı İtildi?" başlıklı bir rapor yazmış.

Liderlik dersi

Bu rapora göre "Bin Ladin yalnızca süslü sözler söylemeyi amaçlamıyor; Ebu Zübeyr'e Somali halkının ne kadar iyi idare edildiğinin ve ihtiyaçlarının karşılanıp karşılanmadığının, liderliğini mihenk taşları olduğu mesajını vermeye çalışıyor."

Godane Şubat 2012'de el Şebab ile el Kaide'nin birleştiğini ilan etmiş, el Kaide'nin yeni lideri Aymen el Zevahiri'ye bağlılığını bildirmişti.

Ancak ölümünden önce Bin Ladin ona böyle bir adımın akıllıca olmadığını söylemiş, ayrıca Somali'de bir şeriat devleti ilan etmenin düşmanların öfkesini artıracağı ve onları el Şebab'a karşı harekete geçireceği uyarısında bulunmuştu.

Suudi lider, el Şebab ile el Kaide arasındaki bağlantıyı resmen ilan etmenin, Somali'deki Müslümanlara yardım çabalarını da baltalayacağını düşünüyordu.

Yayınlanan belgeler Zevahiri'nin bu tavrı desteklemediğine işaret ediyor. Buna göre Zevahiri bağlantının resmen açıklanmasını tavsiye eden bir mektup yazmış.

Kanadalı uzman Anzalone "El Şebab'ın yağmacı tavrını sürdürmesinin dezavantajları konusunda Bin Ladin takdire şayan bir öngörüye sahipmiş." diyor.

"Örneğin halkla örgütü karşı karşıya getiren yüksek vergiler, halkın hayvanlarına ve başka mallarına el konması ve Somali'deki Afrika Birliği Gücü AMISOM'un misilleme yapmasına yol açan Mogadişu'daki taktikler konusunda."

Somali Savaş Gözlem adlı bir internet sitesinin editörü olan A R Sayyid ise bu birkaç belgeye bakarak el Kaide/el Şebab ilişkileri hakkında sonuca varmanın doğru olmadığı görüşünde.

Sayyid "1993'teki Blackhawk Down olayından sonra bile El Kaide'nin Somali'ye yerleşmesi mümkün görülmüyordu." diyor.

"Ancak el Kaide açısından Somali önemliydi, el Şebab hareketinin 2007 sonlarında ortaya çıkmasından önce bile bu böyleydi."

Seyyid Kutub örneği

Godane'ye yazdığı mektubun sonunda Bin Ladin "Sana bu mektupla beraber Nikat el İrtikaz adlı bir kitap da yolluyorum." diyor.

Cihadi internet sayfalarında da bulunabilen bu kitap, gerçek bir cihadçı hareketin "küresel Haçlı-Siyonist harekete ve bunların ardında yatan laikliğe karşı çabaların dayanak noktası" olacağını ve "ümmetin çatışmaya olan güvenini yeniden sağlayacağını" söylüyor.

Nikat el İrtikaz'ın yazarı olan Mısırlı Selefi Ebu Ahmed Abdül Rahman el Masri böyle bir hareketin kalbinde "kalemleri ve kılıçlarıyla cihada katılan" alimler olduğunu yazıyor.

Kitapta buna örnek olarak Seyyid Kutub gösteriliyor. İster Batılı olsun ister Müslüman, tüm cahili toplumlara karşı cihada gidilmesini savunan Kutub, 1966'da Mısır'da idam edilmişti.

Özellikle 1964 tarihli "Yoldaki İşaretler" kitabı, aralarında İslami Cihad ve el Kaide'nin de bulunduğu pekçok radikal İslamcı örgüte ilham kaynağı oldu.

Bin Ladin'in de Godane'ye Nikat el İrtikaz'ı göndererek, bu fikirleri Somali'de hayata geçirmesi durumunda dünya çapında cihadçılara ilham kaynağı olacağı fikrini aşılamaya çalıştığı anlaşılıyor.