BİZE ULAŞIN
Ülkemizin iklim şartları, bitki örtüsü ve hala geleneksel mutfak kültürüne olan bağlılığımız, doğanın bu nimetlerinden faydalanmak için bize eşsiz fırsatlar sunuyor. Çam fıstığı da bu nimetlerden biri. Çoğunluk için dolma fıstığı anlamına gelen çam fıstığı, helvaların da ayrılmaz bir bileşeni.
Çam fıstığı, söyleniş olarak şam fıstığıyla benzerlik gösterdiğinden, sıkça antep fıstığıyla karıştırılır. Oysa çam fıstığı, dünyada İspanya'dan sonra en çok ülkemizde yetişen fıstık çamı ağacının; antep fıstığı ise sakız ağacıgillerden bir ağacın tohumlarıdır. Her iki ağaç da kendiliğinden yetişen orman ağaçlarıdır. Fıstık çamı dünyada Akdeniz'e kıyısı olan tüm ülkelerde, ülkemizde de en çok İzmir (Kozak, Bergama), Aydın (Mazon) ve Muğla çevresinde yetişir. Çam fıstığı, fıstık çamı ağacının kozalakları kırılarak, uzun süren ve zorlu bir çabayla elde edilir ve oldukça yüksek bir fiyatla pazara çıkar. Çam fıstığı nasıl kırılır görseniz, bu yüksek fiyata hak verirsiniz.
Çam fıstığı mutfaklarımıza gelene kadar önce olgunlaşan kozalaklar toplanır, 15 gün kadar güneşe serilerek kurumaları beklenir. Kuruyan kozalakların her bir yaprağı tek tek ayrılır ve aralarındaki tohum kapsülleri yine tek tek kırılarak içlerinden ince zarla kaplı fıstıklar çıkarılır ve son olarak bu zar soyularak nihayet beyaz çam fıstığına ulaşılır. Ve bütün bu işlemler elle yapılır. Fiyatının yüksek oluşu, eğer bahçenizde 1-2 tane fıstık çamı ağacı yoksa, yeterince tüketmenizin önündeki en büyük engel.
Miktar: 100 gr
Kalori (kcal): 673
Yağ (gr): 68
Karbonhidrat (gr): 13
Protein (gr): 13
Çam fıstığı doymamış yağ asitleri bakımından çok zengin bir besindir. Yüksek miktarda lif içerir. B, E, C ve K vitaminleri, Omega3 ve Omega6, demir, magnezyum, potasyum, çinko, manganez, bakır, molibden, fosfor mineralleri ve karoten gibi pigmentler bakımından da çok iyi bir kaynaktır.
Esansiyel asitler metabolizma için hayati değere sahiptir fakat vücut tarafından üretilmez, besinlerle vücuda alınır. Linoleik asit de bunlardan biridir ve hücrelerin kendilerini yenilemesi, onarması ve çoğalması gibi faaliyetlerinde görev alır. Çam fıstığında da önemli miktarda bulunan linoleik asitler sayesinde yaralar hızla iyileşir, saç ve tırnaklar uzar, cilt kendini yeniler.
Hücre oluşumunda ve yenilenmesinde görev alan elementler, pek çok yağlı tohumda olduğu gibi çam fıstığında da yeterince bulunur. Cildin sürekli yenilenmesi, nemini koruyabilmesi, esnekliğini kaybetmemesi için gerekli olan çoklu doymamış yağlar çam fıstığından sağlanabilir. Bunlar aynı zamanda antep fıstığının cilde faydaları arasında da sayılabilir.
Saçların sağlığı çevresel faktörlerden kalıtımsal özelliklere ya da ruh haline kadar pek çok şeyden etkilenir. Saçlar vücuttaki en hızlı uzaması gereken tüylerdir. Bu da en başta hücrelerin çoğalma hızına ve kalitesine bağlıdır. Saçlar için gerekli olan vitaminlerin yanı sıra bunların metabolize edilmesini sağlayan yağ asitleri bakımından da çam fıstığı çok değerli bir besindir.
Çam fıstığında bulunan doymamış yağlardan linoleik asit, ince bağırsağı uyararak kolesistokinin hormonunun salgılanmasını sağlar. Kolesistokinin hormonu ise pankreasın yiyecekleri parçalaması için gerekli olan sindirim enzimlerini salgılamasını sağlar. Aynı zamanda safra kesesinde birikmiş olan safrayı da serbest bırakır, böylece yağlı besinlerin emilimi sağlanır. Böylece vücutta yağ birikimini önlediği gibi tokluk hissi yaratarak da kilo alımını önler.
Çam fıstığı, kandaki kolesterol miktarının artmasını da engeller. Bu da en başta kalp olmak üzere damar sağlığı için çok önemlidir. Kalp sağlığının korunmasını sağlayarak kalp krizi, yüksek tansiyon, inme riskini azaltır.
Çam fıstığında, yabancı ve hastalık yapıcı mikroorganizmalarla mücadele ederek iltihap oluşumunu engelleyen antikorların üretimini hızlandıran antioksidanlar bulunur. Antioksidanlar sadece virüs ve bakterilerin değil her türlü zehirli atıkların parçalanmasını ve vücuttan atılmasını sağlar.
Vücutta eksik olması kaslarda kramplara sebep olan magnezyum, çam fıstığının en önemli bileşiklerinden biri. Magnezyum eksikliği kendini çarpıntı, halsizlik, çabuk sinirlenme, el ve ayaklarda üşüme, göğüs ağrısı gibi başka şikayetlerle de gösterir. Doğal yollarla alınan magnezyumun fazlası vücutta birikmez ama eksikliği çok önemli vücut fonksiyonlarının aksamasına sebep olur. Hamilelikte hem anne hem de bebeğin kemik gelişimi açısından önemlidir. İçeriğindeki magnezyum miktarı açısından hamilelikte antep fıstığının faydaları, çam fıstığından daha azdır.
Çam fıstığı, antep fıstığının süsleme olarak kullanıldığı tüm tatlılarda bir alternatif olarak ya da bir arada kullanılabilir. Bu değerli besinden salatalara, çorbalara eklenerek de faydalanılabilir. Evde yapılan ekmeklere ya da diğer hamur işlerine, keklere de hoş bir lezzet verecektir. Çam fıstığı ülkemizde dolma ve helvadan başka yaygın olarak pilavlarda, kuş üzümüyle birlikte kullanılır.
Çam fıstığından sağlık yönünden fayda sağlamak için, çiğ tüketilmesi tercih edilmelidir. Haşlanan çam fıstığı besin değerini önemli ölçüde kaybeder. Her gün düzenli olarak çam fıstığı yiyebilmek elbette mümkün değil. Yetiştikleri yer farklı olduğu için tamamen aynı özelliklere sahip olmasalar da diğer fıstıklar da çam fıstığına alternatif olabilir. İlk akla gelenler antep fıstığı ve yer fıstığı. Nitekim bazı gıda üreticileri çam fıstığına göre çok daha kolay elde edilen ve fiyatı çok daha ucuz olan yer fıstığını bu amaçla piyasaya sürmüşlerdir. Peki çam fıstığı yerine yer fıstığı ya da antep fıstığı günde ne kadar tüketilmeli? Hepsi için ortalama olarak 1 yemek kaşığı, günlük beslenme için yeterli ölçüdür.
-Fıstık ürünlerine alerjisi olanların vücudu çam fıstığına da reaksiyon gösterebilir. Bu reaksiyon genellikle fıstığın çiğ olarak tüketilmesinde ortaya çıkar.
