Çocuk Gelişiminde 6 Yaş

Beğenilmek ve takdir görmek isteyeceği bu dönemde teşvik çok önemlidir. Ebeveynleri, öğretmeni ve genel anlamda çevresi tarafından takdir görmeye en ihtiyaç duyduğu dönemlerinden birindedir. Meraklı ve enerjiktir. Bol bol soru sorar ve yeni şeyler öğrenmek için can atar. Ailesine bağlıdır fakat bazen özgürlüğünü ilan eder. Tek başına bir şeyler yapması ve sorumluluk alması çok önemlidir. Mümkün olduğunca durumu kontrol altında tutarak ona özgüvenini geliştirmek adına kendi alanını yaratmalısınız. Ayrıca çok heyecanlıdır. Arkadaşlık kurar ama aile bağı onun için daha önemlidir. Henüz sadakat kavramını anlamasına rağmen ailesi dışında pek kimse için bu duyguyu taşımaz. Oyun bu yaşta onun için çok önemlidir. Yaratıcılığını ortaya koymak ve enerjisini harcaması konusunda oyun oynaması ve sosyalleşmesi gerekir. Bu dönemde ilgi çekmek için değişik tavırlar takınabilir. Arkadaşlarını taklit etme ve daha önceden yapmaktan hoşlandığı şeyleri artık yapmak istememe gibi dengesiz davranışları normal karşılanmalıdır.

PSİKOLOJİ

Bu dönemde artık okuma-yazma ve resim yapma konularında daha dikkatli ve başarılı olmaya başlar. Bunun takdir edilmesi onun için çok önemlidir. Hem özgüvenin artması adına hem de zekasını geliştirmek adına mümkün olduğunca onu teşvik etmeye çalışın. Artık duygularını açık ve net şekilde ifade edebildiği için eğer takdir edilmezse küsebilir veya sinirli bir ruh haline girebilir. Ayrıca arkadaşlarının yaptıkları hareketleri çok iyi gözlemlemeye başladıkları için başka çocuklarla karşılaştırılmak, kıyaslanmak onun moralini bozacak, cesaretini kıracak ve utangaç biri olmasına neden olacaktır. Onun yeteneklerinin herkesten farklı olabileceğini ve ne olursa olsun onu seveceğinizi hissettirmelisiniz. İlgisiz kalırsa ileride girişimci yönünü kaybedebilir ve çekingen bir kişiliği olabilir. Bu dönemde şekillenmeye başlayan kişiliği gelecek hayatındaki başarısını etkileyebilir. Bu dönemde hareketlerine çok dikkat ettiğini unutmayınız.

Kendini size ve arkadaşlarına beğendirmek için büyük çaba harcayacaktır. İlgi odağı olmak onu mutlu eder. Yaratıcılığını sergilediğinde ya da emek vererek uğraştığı bir şeyi size göstermek istediğinde ilgili davranmanız onu teşvik edecek ve başarılı olduğu konularda kendini geliştirmeye çalışacaktır. Desteklenen çocukların hayatın her alanında daha başarılı ve mutlu olduğunu unutmayınız. Ayrıca onu takdir etmezseniz sizi etkilemeye yönelik gerçekte olmayan hikayeler uydurmaya başlayabilir, bu ilgisizliğe karşı verilen normal bir tepkidir. Birebir iletişimin önemini atlamayınız. Çocuğunuzla bir birey olduğunu hissettirecek şekilde konuşup onunla vakit geçirmeye özen göstermelisiniz. Bu dönemde korkuları da artabilir. Hayal ve gerçeği hala ayıramadığı için hayal gücünün zihni üzerinde oynadığı ufak oyunlar ya da arkadaşlarından duyduğu şeyler nedeniyle korkular yaşabilir. Böyle bir durumla karşı karşıya kaldığınızda onu ciddi bir şekilde dinlemeli ve mantıklı cevaplarla onun anlayabileceği şekilde olayları açıklığa kavuşturmayı denemelisiniz. Ayrıca artık geçmiş ve gelecek gibi konuları kafasında oturtabilir, neden-sonuç ilişkilerini rahatlıkla kurabilir. Çıkarımlar yapmaya ve sizi etkileyebilmek için mantıklı bir yetişkin gibi konuşmaya başlayabilir.

Cinsiyet gibi farklılıkları bildiği için genellikle arkadaşlarını kendi cinsinden seçmeye başlar. Bununla beraber kıyafet, yeme-içme ve oyun oynama gibi konularda artık neyi sevip, neyi sevmediğini daha iyi bilir ve bunu dile getirir. Oyuncakları ya da kıyafetleri ile övünmek gibi davranışlar sergileyebilir. Böyle durumlarda paylaşımcı olması konusunda onunla konuşabilirsiniz. Bazen bu dönemde özgürlüğünü ilan etmek adına dik başlı hareketler sergileyebilir. Normalde yardım alarak yaptığı birçok şeyi tek başına yapmayı deneyebilir. Okulda da uyumsuz tavırlar sergiliyorsa, bunu genellikle ya öğretmeninin ya da arkadaşlarının sevgisini kazanma, dikkatini çekme nedenleriyle yapıyor olabilir. Bunlarla beraber artık sorumluluklarının ufak ufak bilincine varması ve belli başlı rutinlerini kendi başına yapması gerekmektedir. İhtiyacı olduğunda yardım etmek için yanında bulunun ama ona kendini kanıtlaması için fırsatlar yaratın. Artık eşyalarını ve kıyafetlerini temiz tutmak, üstünü değiştirmek, yatağını düzeltmek, oyuncaklarını toplamak, tuvalet temizliği, uykuya dalma rutini, diş fırçalama gibi konularda ona güvenmeli ve bu sorumlulukları kendi yerine getirmesi için onu teşvik etmelisiniz.

MOTOR BECERİLER

6 yaş çocuğu artık fiziksel olarak oldukça gelişmiş bir çocuktur. İp atlama, top oynama, spor yapma ve takım oyunları oynama, paten kayma, tek ayak üzerinde dengede durma gibi aktiviteleri yapabilir. Oyun parkına gittiğinde kolaylıkla her oyun aletine zıplayabilir, sallanabilir, kayabilir, asılarak durabilir. Bu dönemde bir spora başlaması onun için iyi olabilir. Çünkü hem zihin gelişimi için odaklanma içeren hem de fiziksel gelişimi için enerjisini atabileceği bir spor yapmak onu mutlu edecektir. Bununla beraber başarılı olduğunu görmek özgüvenini arttıracak. Bununla beraber artık rahatlıkla kalem tutabilir, güzel ve detaylı resimler yapabilir, harfleri bakarak yazabilir, büyük ve küçük harf farkını ayırt edebilir. Makas kullanarak yaratıcılığını geliştirdiği resimleri kesebilir ama yine de dikkatli olunmalıdır. Kalemtraş gibi daha komplike aletleri kullanabilir. Oyuncakları ile karmaşık şekiller ve yapılar yapabilir. Eşyaların amacını çok daha iyi kavradığı için birçok farklı alet kullanabilir.

DİL VE KONUŞMA

Artık kelime haznesi iyice gelişmiştir. Uzun ve mantıklı cümleleri cümle yapısına dikkat ederek ve dil kurallarına uyacak şekilde kurabilir. Hikayeler anlatabilir, sizi şaşırtacak yeni kelimeler kullanarak kendi kafasından öyküler yazabilir. Ayrıca hafızası da gelişmiştir. Artık şiir, şarkı, fıkra ve bilmece gibi şeyleri rahatlıkla ezberinde tutup anlatabilir. Ayrıca uzun hikayeleri odaklanarak dinleyebilir, olay örgüsünü aklında tutarak size anlatabilir yani özet geçebilir. İsmi gibi basit şeyleri yazmaya başlayabilir. Bu noktada çocuğunuza kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için iyi bir fırsattır. Henüz okuyamadığı için sizin ona okuduklarınız ile dost olmaya başlayabilir. Örnek davranışlarda bulunup onun yanında kitap okursanız en önemli rol modeli siz olduğunuz için o da bunu yapmak isteyecektir. Beraber ona uygun resimli kitaplar okumak çok faydalıdır. Ayrıca sonrasında okuduğunuz kitap hakkında konuşmak onun için iyi bir pratik olacaktır. Hem dil gelişimine katkıda bulunacak, hem kendini ifade etme yeteneğini geliştirecek, hem de aklında tuttuklarını gösterebilmesi ve takdir görmesi için bir fırsat yaratacaktır.

BESLENME

Bu dönemde çocuğunuz hem fiziksel hem zihinsel olarak enerjiye ihtiyaç vardır. Fakat bu istediği her şeyi istediği miktarda yiyebilir demek değildir. Her besin grubundan tüketmesi çok önemlidir. Yağ, süt, süt ürünleri, et, tahıl gibi her gruptan yeterli ve dengeli miktarda beslenmelidir. Bu nedenle hazır yiyeceklerden uzak durulması önemlidir. Artık çocuğunuz sevdiği ve sevmediği şeyler konusunda bilinçlenmiştir. Bu demektir ki her şeyi yemeyi kolaylıkla kabul etmeyecektir. Bu nedenle sevdiği ve sevmediği yiyecekleri bir arada vermeye çalışabilirsiniz. Fakat sevdiği yiyecekler zararlı, hazır besinler ya da abur cubur dediğimiz gereksiz kaloriler ise buna hayır demeli ve ona kendi hazırlayacağınız ve sağlıklı olduğundan emin olduğunuz ara öğünler, atıştırmalıklar verebilirsiniz.