BİZE ULAŞIN
Peki bu bazen bir tehlike ve bazen de çocukların daha iyi dinlemesine bir katkı sağlayabilir mi?
Son dönemde yapılan bir araştırmada çocukların güzel görünümlü kişileri daha güvenilir buldukları gösterilmiştir. Bir kişinin güvenilir olup olmadığı kavramını oturtmak yaş büyüdükçe gelişir ve erişkinlik döneminde sosyokültürel yapımıza göre de şekillenir. Kızlarda güvenilirlik ipuçlarını belirlemenin erkeklere göre daha iyi olduğu saptanmıştır.
Ancak birçoğumuz başlangıçta hoş ve iyi bulduğumuz bir kişinin aslında güvenimizi hak edecek biri olmadığını görmüş ve hayal kırıklığı yaşantılamıştır. Bu durumda deneyimlerin bize her ne kadar faydası da olsa bir çok kez benzer hayal kırıklığı yaşayanların sayısı da az değildir.
Psikoloji bölümlerinde yapılan bazı çalışmalarda “güzellik stereotipisi” olarak adlandırılan bir kavram araştırılmaya başlanmıştır. Güzellik ve popülerlik özellikle gençlerde çok önemlilik taşırken bu kavramlar küçük yaş çocukları bile etkilemeye başlamıştır. Hatta bebeklik döneminde bile güzel kişinin tercih edildiği tespit edilmiştir. Etkileyici kişilerin daha zeki, sosyal ve başarılı olduğunu varsayarsak çocuklar bir kişiye güven hissini neye göre şekillendirmeliler?
İnsanlar bir kişinin karekterini yüz ifadeleri ve duruşlarına göre belirleme yeteneğini sosyal işlevsellik ve sosyal gelişimlerine göre geliştirmeye çalışırlar. Bu süreç doğuştan yaşamın sonuna kadar gelişmeye devam eden oldukça karmaşık faktörlere bağlıdır. Ayrıca fiziksel görünüm ve duruş ile bir kişi hakkında edindiğimiz izlenimin, kişiyle kuracağımız ilişkiyi yönlendirebildiğini çoğumuz yaşantılamıştır.
Son yapılan bir araştırmada; 8,10 ve 12 yaşlarındaki 138 çocuk katılımcı, yetişkinlerle karşılaştırılmış ve 200 erkek yüzünün bir program dahilinde hazırlandığı FaceGen projesindeki resimler ile test değerlendirmeleri yapılmış. 2 bölümden oluşan çalışmanın ilkinde hangi yüzün güvenilir olduğu ve oranı sorgulanmış ve 1 ay sonra da, çalışmanın ikinci bölümünde ise aynı yüzlerin etkileyicilik ve albeni oranları kayıt edilmiş. Yaş gruplarına göre yüzlerin nasıl algılandığı araştırmanın sorularından biri olmuş. Sonuçta yaş arttıkça kişileri dış görünümlerine göre değerlendirerek güvenilirlik yargısının ve yeteneğinin arttığı bulunmuş. Küçük çocuklarda daha belirsiz cevaplar verildiği tespit edilmiş. Ayrıca bu araştırmada çıkan diğer bir sonuçta güzellik ve hoşluğun güvenilirlik ile eşleştirildiği ve hatta bunun erişkinlerde daha fazla olduğudur.
Bu araştırma sonuçlarından da anlayacağımız üzere insanlara güvenmek bazı yargıların gölgesi altındadır ve belki de bu yönde yaşanılan hayal kırıklıkları ve bazen de karşıdaki kişinin iç ve dış dünyasının farklılığı aldatmacası, kişileri insanlığa dair umutsuz hissedişe sürükler mi acaba?..
Dr. Nuşin Bilgin
Noropsikiyatri Merkezi
