DERGİ En renkli canlılar tropiklerde mi?

Yao-Hua Law

BBC Earth

Kırmızı gözlü ağaç kurbağası tropiklerde yaşıyor.

Tropiklerin dünyanın en canlı renklerini barındırdığı kanısı hakimdir. Fakat bunun pek doğru olmadığına dair veriler ortaya çıktı.

Dünyanın en renkli bölgesi olarak çoğumuz tropikleri düşünürüz. 1800'lerden beri kaşifler tropikteki yabanıl hayatın rengarenk olduğuna dair sözler etmiştir. Papağanlardan kelebeklere, orkidelerden cennet kuşlarına tropikteki canlıların parlak turkuaz, kırmızı, mavi, turuncu, yeşil renklerinin nasıl büyük bir zenginlik oluşturduğu anlatılır.

Fakat bu konuda belki de yanılıyoruz. Yeni bir araştırma, yaygın kanının tersine ılıman bölgelerdeki yabanıl hayatın tropiklerdekinden daha renkli olduğu sonucuna vardı.

Cennetkuşları canlı ve parlak renkleriyle biliniyor.

Sidney'deki New South Wales Üniversitesi'nde doktorasını yapan, daha sonra ABD'de Saint Paul Üniversitesi'ne geçen Rhiannon Dalrymple farklı yabanıl hayat gruplarının renklerini kıyasladı.

Dalrymple, "Araştırmaya başladığımızda eski bir kanıyı doğrulayacağımızı sanmıştım” diyor.

Daha önceki araştırmalar çelişkili sonuçlara varmış, fakat aslında her biri yabanıl hayat içinde dar bir alanı ele almış ve sadece insanın gördüğü renkleri incelemişti.

Son araştırmada ise Avustralya'nın doğu kıyılarına özgü 1333 kuş, kelebek ve çiçek türünün listesi çıkarıldı. Bu liste tropik ormanlardan, ılıman korulara ve makilere kadar uzanıyordu.

Avustralya'nın Queensland bölgesinde renkli bir kelebek türü

Listedeki canlı türlerinin hangi bölgelerde yaşadıkları ve doğal ve mor ötesi ışıktaki renkleri tek tek kaydedildi. Tropiklerde bu renklerin daha yoğun, daha belirgin ya da daha geniş bir yelpazede olup olmadığına bakıldı.

Renklerin kuzeyden güneye pek değişim göstermediği görüldü.

Fakat tropiklerden uzaklaştıkça yabanıl hayat renklerinin daha fazla, daha yoğun ve daha zıt olduğuna dair zayıf bulgulara rastlandı.

Araştırmanın sonuçları Global Ecology and Biogeography dergisinde yayımlandı.

Dalrymple insanların yargısını tersine çevirdiklerine inanıyor.

Queensland'dan bir gökkuşağı papağanı (lorikeet)

Ancak herkes buna ikna olmuş değil. Güney Kore Seul Üniversitesi'nden Jonathan Adams, araştırmanın Avustralya'nın doğusu üzerinde yoğunlaştığını ve buradaki eğilimin dünyanın her tarafına uygulanabileceğini farz etmenin doğru olmadığını söylüyor.

Adams 2014'te yaptığı bir araştırmada 247 kelebek türünü incelemiş, tropiklerdekilerin alt tropik Florida ve ılıman Maine bölgesindekilerden daha renkli olduğu sonucuna varmıştı. Adams kendisinin araştırma kapsamına aldığı bölgelerin çok daha farklı iklimleri barındırdığını ifade ediyor.

Dalryple da Adams da araştırmalarında yeterince türü incelemek için müze koleksiyonlarından da yararlandı. Fakat bu koleksiyonlarda daha renkli canlılara yönelme eğilimi söz konusu olabilir.

Çünkü birçoğu bu işten para kazanan profesyonel koleksiyonculardan alınmıştı ve bu insanlar donuk örneklerdense daha renkli canlıları bulup getiriyorlardı.

Dalrymple, koleksiyonlardaki bu eğilimlerin Avrupalıların tropik hayvanların renkleriyle ilgili anlayışını etkilediğine inanıyor.

Adams ise tropiklerin daha fazla renk barındırıp barındırmadığı konusunda önyargılı davranmak istemediğini söylüyor.

Bu makalenin İngilizce aslını BBC Earth'te okuyabilirsiniz.

Dergideki diğer makalelere buradan ulaşabilirsiniz.