Ege'de Tüpraş ve Petkim'in liderliği

İZMİR (İHA) - 2003 yılı üretimden satışlarına göre Ege Bölgesi'nde 10 trilyon lira barajını aşan büyük sanayi kuruluşları raporunda, geçmiş yıllarda olduğu gibi birinci sırada Tüpraş, ikinci sırada Petkim yer aldı. 2002 yılında 5. sırada olan Vestel, 2003'te üçüncülüğe, 8. sırada olan BMC dördüncülüğe yükseldi. 2002'de 6. olan Tariş ise 5. sıraya çıktı.

Üretimden satışlar, özsermaye, net aktif, kar, istihdam, ihracat, ithalat gibi ekonomik verilen yer aldığı, Ege Bölgesi illerini kapsayan anket çalışmasında, üretimden satışları 10 trilyon liranın üzerinde olan 247 firma tespit edildi. 97'sinin özel sektör, 3'ünün kamu firması olduğu 100 büyük firmasının üretimden satışları 15 katrilyon 58 trilyon lira, toplam cirosu 16 katrilyon 275 trilyon lira olarak ortaya çıktı. 2003 yılında 100 büyük firmanın toplam cirosu bir önceki yıla göre reel olarak yüzde 1, üretimden satışları ise yüzde 2 oranında azaldı. Firmaların büyük ölçüde aşınan özsermayeleri, nispi karlılık artışlarına paralel olarak 2003 yılında reel yüzde 15 oranında iyileşti. Net aktif değerleri ise özel sektörde yüzde 7, kamu kesiminde yüzde 3 azalırken, 100 büyük firmanın borçlanma oranı bir önceki yıla göre yüzde 19 gerileme gösterdi.

"KARDA KUR ETKİLİ OLDU" 100 büyük firmanın toplam bilanço karının 2003 yılında bir önceki yıla göre yüzde 44 artarak 895 trilyon lira olduğunu açıklayan Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Salih Esen, karlılığın büyük ölçüde enflasyonun altında seyreden kurlar ve faiz oranlarındaki gerilemeden kaynaklandığını belirterek, "2003 yılında Türk Lirası'nın aşırı değerlenmesi nedeniyle şirketler gelir tablolarına kur farkı geliri yazdı. Ancak bu şirket faaliyetlerinden kaynaklanan bir gelir değil, finansman giderlerinin düşmesinden kaynaklanan efektif bir kardır. Gerçekte şirketlerin kasasına giren bir gelir yok. Muhasebe kaydından dolayı finansal giderler finansal gelire dönüştü, bu nedenle de net kar arttı" dedi.

2003 yılında Ege Bölgesi'nin 100 büyük firmasının 1 katrilyon 878 trilyon liralık net katma değer oluşturduğuna dikkat çeken Esen, "Sanayicimiz elindeki malları satıp, faiz ve maaş yatırıyor" diyerek özel sektörde yaratılan katma değerin faiz ve ücretler tarafından yutulmaya devam ettiğini kaydetti. İhracatını 2 milyar 825 milyon dolar, ithalatın 3 bin 660 milyon dolar olarak gerçekleştiren Egeli, 100 büyük firmanın, Türkiye'nin toplam ihracatının ve ithalatının yüzde 6'sını gerçekleştirdiğini açıklayan Esen, "Firmaların ihracatı dolar bazında yüzde 45, ithalatı ise yüzde 21 arttı. Türk Lirası'nın aşırı değerlendiği bir ortamda ihracat artışı, firmaların düşük iç talep nedeniyle yurtdışı satışlara yöneldiğini gösteriyor" şeklinde konuştu.