BİZE ULAŞIN
EGFR testi böbreklerde bir hastalığın olup olmadığını kontrol eder. Yapılan tahlile göre hastanın değerlerinin düşük, normal ya da yüksek olduğu saptanır. EGFR raporlarındaki değerlerin değişkenlik göstermesi böbrek sağlığı hakkında bilgi verir.
EGFR testi Glomerüler Filtrasyon Hızı olarak da bilinir. Böbreğin süzme fonksiyonlarını kontrol eden EGFR testi ile kreatinin değerleri hesaplanır. GFR değerlerini ise kreatinin değeri ortaya koyar. EGFR testi böbrek rahatsızlığı olan kişilerin yanı sıra böbrek nakli yaptıran kişilere de uygulanır. EGFR testi ile böbrek hastalığının hangi seviyede seyrettiği saptanır.
EGFR testi yapmak için damardan kan alınır. Damardan alınan kan laboratuvarda yapılan testlere göre değerlendirilir. Kandaki kreatinin seviyesi araştırılır. Laboratuvarda kişinin yaşına ve cinsiyetine göre farklı formüllerde değerlendirme yapılır. Kişinin yaşı GFR testinde önemli bir faktördür. Özellikle 30 yaşından sonra glomerüler filtrasyon hızı düşüşe geçer.
Böbreklerin uygun şekilde filtreleme yapabilmesi için kandaki kreatinin seviyesinin normal olması gerekir. Eğer kreatinin yüksek seviyede olursa böbrekler işlevini yerine getiremez. GFR normal değeri ise kişiden kişiye değişiklik gösterir. Kişinin yaşı ve sağlık durumu GFR değerlerine etki eden faktörler arasında yer alır. Sağlıklı bir yetişkinin değerleri 90 mL/dk üzerindedir. Bu değer yaşlılarda ve çocuklarda 60-89 mL/dk’dır. Eğer böbrek hastalığı erken keşfedilirse değerler 60-89 mL/dk, böbrek yetmezliği varsa 15-60 mL/dk olarak saptanır.
EGFR yüksekliğinin temel nedeni idrar yollarının tıkanması ve böbreklerin görevini yerine getirememesidir. İdrar yolları tıkandığı takdirde böbrekler idrarı tutamaz ve şişer. Böbreğin görevini yerine getirememesi sonucu kreatinin yükselir. Böbreklerde bulunan nefron hücreleri iltihaplanmaya başlar. Hücrelerin iltihaplanmasının nedeni; yetersiz su içmek ve sağlıksız beslenmektir. İltihabın artması böbreklerin çalışmasını olumsuz yönde etkiler. Özellikle böbrek yetmezliğinde EGFR yüksekliği ortaya çıkar.
Böbreğin hasar görmesi sonucu GFR düşüklüğü olarak çıkar. Böbreklerin hasar gördüğünün birçok belirtisi vardır. Bunlar; kaşıntı, mide bulantısı ve kusma, yüksek tansiyon, vücut kuruluğu, vücudun su toplaması, odaklanma zorluğu, kalp çarpıntısı ve konsantrasyon düşüklüğüdür.
EGFR testi genellikle böbreklerde bir hasar olduğunu düşündüren durumlarda yapılır. Ayrıca, şeker hastalarının böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek ya da yüksek tansiyonun böbreklere herhangi bir zarar verip vermediğini kontrol etmek için de EGFR testine başvurulur. Bazı durumlarda ise kişinin aile öyküsüne bakılır. Ailesinde böbrek hastalığı olan kişilere test yapılarak sağlık durumu erken teşhis edilmeye çalışılır.
EGFR testini doktorunuz önerdiği takdirde yaptırmanız gerekir. Doktor, olası böbrek hasarını tespit etmek için EGFR testi yapmaya ihtiyaç duyar. EGFR testi yaptırmadan önce pişmiş et yememeniz ve geceden aç olarak doktora gitmeniz gerekir. Eğer EGFR testi yaptırmadan önce pişmiş et yerseniz kanınızdaki kreatinin yüksek çıkar.
EGFR hesaplaması yapmak için iki formül bulunur. Bunlardan ilki; Cockcroft - Gault, ikincisi ise MDRB formülüdür. Cockcroft - Gault formülü kolay ve pratik olduğu için sıklıkla tercih edilir.
Cockcroft - Gault formülüne göre hesaplama yapmak için:
140 - (kişinin yaşı) x vücut ağırlığı: serum kreatinin x 72 formülü uygulanır. Eğer hesaplama bir kadın için yapılıyorsa çıkan sonuç 0.85 ile çarpılır. Çıkan sonuç EGFR hesaplamasını ortaya koyar.
EGFR testi sonucu kreatinin sonucu yüksek çıktıysa birçok noktaya dikkat etmek gerekir. Yüksek kreatin seviyesini düşürmek için hekiminiz size ilaç yazar. Bunun yanı sıra sizin de yaşam tarzınızda bazı düzenlemelere gitmeniz gerekir. İlk olarak bol bol su tüketerek böbreklerinizin çalışmasını hızlandırabilirsiniz. Ancak aşırı su tüketimi de vücuda zarar verebilir. Bu doğrultuda doktorunuzun önerilerine uymanız daha doğru olacaktır. Aynı zamanda beslenmenize de dikkat etmeniz gerekir. Hekiminizin önerdiği şekilde beslenmeli, zararlı alışkanlıklarınızı bırakmalısınız. Spor yapmak her zaman vücuda faydalı olsa da kreatinin yüksekliğinde zarar teşkil edebilir. Yine doktorunuz ile görüşerek uygun bulunan aktiviteleri yapabilirsiniz. Bu süreçte çok ağır sporlardan ve fiziksel aktivitelerden uzak durmanız gerekir. Ayrıca, uyku düzeni oluşturmanız oldukça önemlidir. Gün içinde kendinizi daha iyi ve dinç hissetmeniz için uykunuzu çok iyi almalı, 7 - 8 saat uyumalısınız. Doktorunuza sormadan hiçbir ilaç almamalısınız. Bu dönemde özellikle antibiyotik gibi böbreklere zarar veren ilaçlar kullanmamalısınız. Bunun yanı sıra; böbreklerde strese yol açacak bilinçsizce tüketilen ilaçlardan ya da takviye edici gıdalardan da uzak durmalısınız.
Kreatini yükseltmek için doktorunuzun önerilerine harfiyen uymanız gerekir. Doktorun size önerdiği miktarda beslenmeli, sıvı alımına çok dikkat etmelisiniz. Doktorunuzun verdiği ilaçları aksatmadan almanız ve fiziksel aktivitelere dikkat etmeniz de oldukça önemlidir. Bu dönemde protein alımı çok önemlidir. Protein yönünden zengin gıdalarla beslenmeli, hekim kontrolünde beslenme düzeni oluşturulmalıdır. Ayrıca, kreatini yükseltmek için hareketsiz yaşam bırakılmalı, düzenli olarak spor yapılmalıdır.
