BİZE ULAŞIN
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan çalışanlar, belli bir emeklilik süresini, prim gün sayısını doldurduktan sonra çalıştıkları iş alanına ve çalışma gününe bağlı olarak oluşan koşullara göre emekli olurlar. Emekli olma hakkı kazanan kişiler aylık, üç aylık gibi sürelere göre düzenli olarak maaş da alırlar. Farklı oranlarda engelli olan ve devletin, kanunların engelli olarak kabul etmiş olduğu çalışanlar da çeşitli durumlara göre emekli olma hakkına sahiptirler.
Çalışma hayatları boyunca engelsiz olan çalışanlara göre hem psikolojik hem de fizyolojik olarak birçok sorun ile karşı karşıya kalan engelli bireyler, bu ve benzeri durumlar göz önüne alarak daha erken emekli olma hakkına sahiptirler. Engelli olan bireylerin emeklilik koşulları engelsiz bireylerin emeklilik şartlarından daha farklı bir sisteme göre düzenlenir. Her yıl olduğu gibi engelli emeklilik şartları 2023 yılı itibarı ile de güncellenmiştir. Çalışma hayatında belli şartları yerine getiren engelli bireylerin yıpranma payları da hesaba katılarak emeklilik süreleri belirlenir. Bağlanacak olan emekli maaşları da yine çalışma koşullarına göre düzenlenir.
Engelli bir çalışanın emekli olabilmesi için prim gün sayısı, sigorta süresi ve en az % 40 oranda olacak şekilde engelli olduğuna dair bir raporunun bulunması gerekir. Ancak engelli emeklilik raporu alınabilmesi için de bazı şartlar gereklidir. Böylece engelli çalışan emeklilik hakkına sahip olabilir. Yüzde 40 engelli emeklilik şartları, engellilik oranı en az %40 olmak koşulu ile 5510 sayılı kanunun maddelerine göre düzenlenmiştir. Yönetmelik doğrultusunda engelli çalışa erken emeklilik hakkından faydalanmak istediği zaman öncelikli olarak engelli raporu düzenletmelidir. Engelini yasal olarak ispatlamalı ve yetkili birimlere iletmelidir.
Süresiz engelli raporu ile emeklilik hakkına sahip olabilmek de mümkündür. Bunun için engelliliğin oranı doğrultusunda ödenmiş olan prim gün sayısı ve sigortalılık süresi de önemlidir. % 40 ve % 49 oranları arasında engelli sayılan kişiler 18 yıllık sigorta süresini doldurmuş olmalıdır. Bunun yanı sıra 4680 gün primin de ödenmiş olması gerekir. Genel emeklilik şartlarından farklı olarak engelli emeklilik yaşı söz konusu değildir. En az % 40 oranında engelliliğini ispat edebilen her engelli kişi yaş şartı aranmaksızın emekli olma hakkından yararlanabilir.
Yasal şartlar doğrultusunda engelli emeklilik tablosu oluşturulmuştur ve bu tablo belli sürelerde güncellenmektedir. Tarihlere göre, en az yüzde kırk oranında engelliliği bulunan ve bu durumunu bir rapor ile yasal olarak ispatlayan engelli kişiler için emeklilik şartları, prim gün sayıları ve tarihler şu şekildedir:
