Gezegenlere isim önerileri sunuluyor
ANTALYA (İHA) - Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından gezegen, göktaşı ve gezegen uydularının isimlendirilmesi çalışmasına, Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Fizik Bölümü Doktora öğrencisi Musa Tokmak'ın girişimiyle Türkiye'den de öneriler sunuluyor. Geçen yıl başlatılan kampanya çerçevesinde bugüne kadar önerilen binin üzerinde ismin 50'si IAU'ya gönderilirken, en çok öneri gelen isimler arasında ilk sırada Atatürk yer alıyor. Türk isimlerinin uzayda yaşatılmasını amaçlayan kampanyada son gün 31 Ekim 2006.
Gezegen, gezegen uyduları ve göktaşlarına, değişik ülkelerin ünlü bilim adamlarının sanatçılarının, kentlerinin, dağların ve nehirlerinin isimlerini veren Uluslararası Astronomi Birliği'ne (IAU), Türkiye'den 50 isim önerisi gönderildi. ODTÜ Doktora öğrencisi Musa Tokmak öncülüğünde geçtiğimiz yıl başlatılan kampanya çerçevesinde www.turkcemizuzaya.org adresli siteye dileyen herkes, kriterlere uygun olarak isim önerisinde bulunabiliyor. 31 Ekim 2006 tarihine kadar devam edecek olan kampanya sonunda, önerilen isimler jüri tarafından elenerek 50 isim daha seçilecek. Belirlenen isimler, daha sonra Uluslararası Astoromi Birliği'ne gönderilecek.
Musa Tokmak, bugüne kadar kampanyaya binin üzerinde öneri geldiğini ifade ederek, "Tabii jüri IAU'nun belirlediği kriterlere göre eleme yapıyor. Önerilen isimlerin politik olmaması gerekiyor. Önerilen isimler sanatçılarımızın, ressamlarımızın, yazarlarımızın, bilim adamlarımızın isimleri olabildiği gibi, Türkiye'deki dağ, nehir, göl, mağara, şehir, kasaba ve köy isimleri de olabilir. Ancak isimlerin Türkiye Cumhuriyeti'nin ortak kültürü, tarihi ve coğrafyasını tanıtıcı nitelikte olması gerekiyor" dedi.
Gezegenlere, gezegen uydularına ve göktaşlarını isim önerisinin tüm ülkelere açık olduğunu belirten Tokmak, "IAU tarafından isimlendirme genellikle tüm dünya toplumunun kültürünü, coğrafyasını veya sahip olduğu medeniyet durumunu ve tarihini baz alarak yapıyor. İsimlendirme çalışmasında tarafsız olmaya özen gösteriliyor" dedi.
ATATÜRK İLK SIRADA
Uzun yıllardır pek çok ülkenin kendi kültürünü yansıtan, kendi ülke coğrafyasından bir kesiti alan kültürel isimlerini Uluslararası Astronomi Birliği'ne sunduğunu kaydeden Tokmak, "Biz de 2005 yılında bir kampanya başlatarak, Türkiye'den isim önerileri göndermeye karar verdik. Bugüne kadar binin üzerinde öneri yapıldı. İnternetteki sayfamıza isteyen herkes öneride bulunabilir. Jürinin belirleyeceği isimler Uluslararası Astronomi Birliği'ne göndereceğiz. Daha sonra toplanacak komisyon dünyanın pek çok ülkesinden önerilen isimleri, uzaydaki gezegen uydularına, göktaşlarına, kraterlere verecek. 2005 yılında Uluslararası Astronomi Birliği'ne Türkiye'den, Atatürk, Anadolu, Bergama, Efes, Gediz, Gelibolu, Hazerfan (Hazerfan Ahmed Çelebi), İznik, Kapadokya, Kızılırmak, Kibele, Mevlana, Nasrettin Hoca, Fatih (Fatih Sultan Mehmet), Nemrut, Piri Reis, Pamukkale, Toros, Yesilırmak, Yunus Emre, Asik Veysel, Barbaros (Barboros Hayreddin Paşa), Ballıca, Nazım Hikmet, Uluğ Bey, Alacahöyük, Zeugma, Ağrı Dağ, Marmara, Safrabolu, Dicle, Karain, Abant, Erciyes, Arf (Cahit Arf), Uğur Mumcu, Can Yücel, Polatlı, Midas, İnsuyu, Sabiha (Sabiha Gökçen), Oylat, Kozlu, Avsa, Kaz (Kaz Dağı), Keban, Ayder, Cemse, Gordion ve Hasankeyf isimlerinin bulunduğu listeyi önerdik. En çok öneri gelen isimler arasında ilk sırada Atatürk yer alıyor. Aşık Veysel, Fatih Sultan Mehmet ve Onno Tunç da en çok önerilen isimler arasında bulunuyor" şeklinde konuştu.
Kampanyaya gösterilen ilgiden memnun kaldıklarını da sözlerine ekleyen Musa Tokmak, bazı vatandaşların ise kendi sevdiklerinin isimlerinin gezegen, gezegen uyduları, göktaşları ve kraterlere verilmesini önerdiklerini söyledi. Tokmak, "Tabii böyle bir talep isimlendirme çalışmasına uymadığı için bu tip öneriler hemen eleniyor" dedi. Bazı ülkelerin kendi pop sanatçılarının isimlerini uzayda yaşatmak için Uluslararası Astronomi Birliği'nin mail adresine binlerce mail gönderdiğini ifade eden Tokmak, "Birlik, bu kadar talep üzerine önerilen ismi uzay coğrafyasında kullanıyor. Uzun yıllardan bu yana devam eden bu çalışmaya Türkiye'den çok fazla ilgi gösterilmemiş. Onur Cantimur ile birlikte bizim amacımız da Türk isimlerini uzayda yaşatabilmek" dedi.
