BİZE ULAŞIN
Hamilelik sırasında ishal oldukça önemli bir durumdur. İshalin kalıcı olması sıvı kaybına ve beslenme yetersizliğine yol açabilir. Bu yazıda, hamilelikte ishal görülme durumunun normal olup olmadığını ve olası nedenlerini görebilirsiniz.
İshal gibi hastalıklar özellikle hamilelik sırasında ufak hastalıklar diye geçiştirilmemelidir. İshal aslında vücudun, giren zararlı etkiye karşı savunma mekanizmasıdır. Bu tip ishallerde hamilenin sıvı kaybı önlemek, sıvı kaybı var ise yerine koymak, sindirim sistemini yormayacak gıdalar ile beslenmek gibi önlemler yeterli tedaviyi sağlar.
Beslenme düzenindeki değişiklikler: Çoğu kadın hamile olduğunu öğrendiğinde beslenme düzenlerinde etkileyici değişiklikler yapar. Gıda alımında yapılan bu ani değişiklik mideyi bozup ishale sebep olabilir.
Yeni gıda hassasiyetleri: Sürekli genişleyen bir karna ilaveten hamilelik vücutta pek çok değişikliğe sebep olabilir. Gıda hassasiyetleri bunlardan biri olabilir. Daha önce sizi hiç rahatsız etmeyen gıdalar, hamilelikle birlikte gaza, bozuk mideye ve ishale sebep olabilir.
Doğum öncesi vitaminleri: Doğum öncesi vitaminleri almak büyüyen bebeğiniz için olduğu kadar sizin sağlığınız için de iyidir ancak bu vitaminler mideyi bozarak ishale sebep olabilir.
Hormon değişiklikleri: Hormonlar sindirim sistemini yavaşlatarak kabızlığa neden olabildiği gibi sindirim sistemini hızlandırıp ishale de neden olabilir. Hormonlarla bağlantılı ishal ileri hamilelik haftalarında daha sık görülmektedir.
Gebelik döneminde ishalden korunmak için beslenme önemlidir. Öncelikle içme suyunun temiz olmasına dikkat etmek gerekir. Sebze ve meyveler yenmeden önce bol su ile yıkanmalı, marul, göbek salata, ıspanak, domates gibi besinler sirkeli suyun içerisinde bekletilip yıkanmalı, pastörize olmayan süt ve süt ürünleri ve bunlardan hazırlanan taze peynirler tüketilmemelidir. Paket ürünler alınırken mutlaka son kullanma tarihleri bakılmalıdır.
Her türlü çiğ besin (et, yumurta, salam, sosis, pastırma, sucuk, jambon) ve benzeri besinler çiğ olarak yenmemesi gerekir. Hijyenik ortamından emin olunmadan hazırlanan besinler yenmemelidir. İshal durumunda bağırsağı yormayacak besinler yenmelidir. Örneğin yağsız hazırlanmış prinç lapası, fırında pişmiş ya da haşlanmış patates, yoğurt, elma, yer elması, muz, havuç, peksimet, leblebi, nişasta muhallebisi gibi besinleri yemek ve günde 1 fincan nane limon çayı, siyah çay içmek ishalli dönemlerde fayda sağlayacaktır.
Hamilelik döneminde görülen ishallerin çoğu basit, zararsız ve çabuk düzelen ishallerdir. Bu nedenle hamilelik sırasında yaşanan ishallerin genelinde bebekte herhangi bir olumsuz etkilenme olmaz ve bu durum genellikle annenin sindirim sistemi tarafından düzene girer. Anne adayında ciddi bir sıvı kaybı ile seyreden ishallerde bebek etkilenebilir. Bu nedenle anne adayının ciddi derecede sıvı kaybettiği ishallerde, kaybedilen sıvı ve elektrolitler ağız yolu ya da gerekir ise serum yolu ile anneye verilmelidir.
Özellikle listeriyozis olarak bilinen listeria monocytogenes enfeksiyonları pastörize olmamış süt ve süt ürünleri ile bulaşır. Bu mikrobun yaptığı ishaller ve enfeksiyonlar anne karnındaki bebekte daha ciddi problemlere sebep olabilirler. Listeriyozis enfeksiyonları bebeğin erken doğmasına ya da ölümüne bile neden olabilir. Bu nedenle uzun süren ve düzelmeyen ishal sorunu olan anne adayı mutlaka doktoruna başvurmalıdır.
Hamilelerde ishal tedavisi, ishalin ve annenin durumunun ağırlığına göre değişir. Gebelik dönemindeki ishallerin çoğu, gebe olmayanlarda olduğu gibi bozulmuş besinlerin tüketiminden sonra ortaya çıkar. Bu tip ishaller genellikle kısa süren ve kendiliğinden düzelen ishallerdir. Bu tip bir ishal çoğunlukla 24 saat içerisinde düzelme gösterir. Bu dönemde gebenin kaybettiği su ve elektrolitlerin yerine konması son derece önemlidir. Su kaybının önlenmesi için anne adayının bol sıvı alması, özellikle bol su içmesi önerilir. İçilen suyun temiz olması gereklidir.
Yüksek ateş, şiddetli bulantı, kusma ve kanlı ishal, daha uzun süren ishallerde gaita (dışkı) kültürü yapılarak gebelikte kullanılabilecek uygun bazı antibiyotik tedavisi verilir. Eğer hamile ağız yolu ile sıvı alamıyor ve sıvı kaybı çok fazla ise hastane koşullarında serum tedavisi ile kaybedilen sıvı ve elektrolitler yerine konulur.
Op. Dr. Gamze Baykan
baykangamze@gmail.com
