Hollanda meclisinin 1915 olaylarıyla ilgili kararına tepkiler

LAHEY (AA) - Hollanda'daki Türk sivil toplum kuruluşları, Hollanda parlamentosunun 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarını tanımasına ilişkin, parlamentoda alınan kararı kabul etmediklerini ve bunun bir bağlayıcılığı olmadığını söylediler.

Hollanda'da bazı Türk sivil toplum kuruluşlarının başkanları, Hollanda parlamentosunun 1915 olayları ile ilgili Ermeni iddialarını "soykırım" olarak tanıması hakkında AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Ülkede yerel seçimlerin yaklaşmasının alınan kararda etkisi olduğunu belirten Hollanda Türk Federasyonu Başkanı Murat Gedik, "Kararın hiçbir bağlayıcılığı yok ama Hollanda'da yaşayan Türk toplumu geriliyor. Hükümet kararı tanımıyor ama Erivan'daki anma törenine üst düzeyde temsilci göndermek istiyor. Biraz halkı yavaş yavaş ısındırarak hükümetin de tanıması için bir alıştırma gibi gözüküyor." dedi.

Kararın sadece parlamento tarafından alındığını, hükümetin 1915 olayları ile ilgili Ermeni iddialarını "soykırım" olarak tanımadığını dile getiren Hollanda Azerbeycan Türk Kültür Derneği Başkanı İlhan Aşkın da "Aslında değişen bir şey olmadı. Daha önceki yıllarda da parlamento böyle bir karar almıştı. Fakat tabii ki bunun olmaması lazımdı. Bu sefer Denk Partisi milletvekilleri hariç diğer partilerde bulunan Türk asıllı milletvekilleri de dahil ilk defa herkes tarafından tanındı." diye konuştu.

Aşkın, "Bu kararın aslında hiçbir bağlayıcılığı yok. Biz de Hocalı katliamının 'soykırım' olarak tanınmasını Hollanda Parlamentosuna sunacağız. Ona nasıl yaklaşacaklar hep birlikte göreceğiz." dedi.

İslam Toplumu Milli Görüş Teşkilatına (IGMG) bağlı Hollanda İslam Federasyonu Başkanı Mehmet Erdoğan da "Kararı zaten sadece parlamentodaki milletvekilleri kabul ediyor, hükümet değil. Aslında bu siyasetçilerin işi değil daha çok tarafsız olan tarih uzmanlarının araştırması gereken bir konudur. Türkiye ve Ermenistan, arşivlerle birlikte araştırma yaparak kendi arasında bu durumu çözmesi gerekir." değerlendirmesinde bulundu.

Kararı kabul etmediklerini belirten Erdoğan, "Hollanda'da yaşayan Türk toplumu olarak daha çok sağduyulu olarak, aklıselim davranıp sakin bir şekilde duruşumuzu ortaya koymalıyız." ifadesini kullandı.

Hollanda Parlamentosu, 1915 olayları ile ilgili Ermeni iddialarını "soykırım" olarak tanımıştı. Parlamento'da 3'e karşı 142 oyla kabul edilen önergeye sadece Türklerin kurduğu Denk Partisi karşı oy kullanmıştı. Parlamentoda alınan karar Hollanda hükümetinin 1915 olaylarıyla ilgili protokolüne uymuyor.

- Karar, hükümet protokolüne uymuyor

Hükümet protokolüne göre, soykırımların tanınmasında, uluslararası mahkemelerin hükümleri, Birleşmiş Milletler'in (BM) bilimsel araştırma ve bulgularındaki açık ve net olan sonuçların yönlendirici olması gerekiyor. Hollanda'da hükümet, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu'nun (BMGK) Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'ne göre hareket ediyor. Bu nedenle kararın hükümet açısından bir bağlayıcılığı bulunmuyor.

Hollanda Dışişleri Bakanı Vekili Sigrid Kaag, oylama öncesinde komisyonda yaptığı konuşmada, "Hollanda hükümeti, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından bağlayıcı bir karar ya da Srebrenitsa olayında olduğu gibi uluslararası mahkeme tarafından verilen bir hüküm olduğu zaman soykırımdan bahsedebilir." ifadesini kullanmıştı.

Hollanda hükümetinin, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddiaları konusunda itidalli davranması gerektiği düşüncesinde olduğunu belirten Kaag, bunun Ermenistan ve Türkiye arasında bir sorun olduğunu dile getirdi. Kaag, "İki ülke birlikte çalışarak uzlaşmak için beraber adım atmalı ve yaşananları ortaya koymalı." demişti.

Hükümet protokolüne işaret eden Kaag, "Soykırımların tanınmasında, uluslararası mahkemelerin hükümleri, BM'nin bilimsel araştırma ve bulgularındaki açık ve net olan sonuçları Hollanda hükümeti için yönlendiricidir. Hükümet, Birleşmiş Milletler Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'ne göre hareket ediyor." ifadesini kullanmıştı.