Kalp Yetmezliği (KY) Nedir?

Kalp yaşamamız için gerekli oksijen ve besin maddelerini taşıyan kanı vücudumuza pompalayan organımızdır.Kalp yetmezliği dendiğinde kalbin pompalama gücünün olması gerekenden daha az olmasıdır. Bu durumda kalp kanı yeterli miktar ve hızda organlarımıza gönderemez. Kalp vücudun ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli miktarda oksijen ve besini vücuda pompalayamaz. Bu durum tedavi ile düzelemezse hayat sürdürülemez olur.

KY nedenleri nelerdir?

Kalp kası bozulmasına yol açan, kalbin pompalama gücünü azaltan nedenler kalp yetmezliği nedeni olabilir: Kalp damar hastalıkları, Kalp Krizi (miyokard infarktüsü), Kalp kas hastalıkları(Kardiyomiyopati), Kalbin zorlanarak aşırı çalıştığı durumlar(Yüksek tansiyon, kapak hastalıkları, tiroid bezi hastalıkları, böbrek hastalıkları, diyabet ve doğumsal kalp hastalıkları kalp yetmezliğine neden olabilir.

Kalp Yetmezliği’nde ne gibi şikâyetler olabilir?

Kalp Yetmezliği'nde şikâyetler, kalp ve vücutta oluşan değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkar.

• Nefes darlığı ile birlikte dinlenme veya yatakta yatarken nefes almada güçlük.
• Kuru, gıcık tarzında bir öksürük
• Ayak ve karında şişme (ödem) ve hızlı kilo artışı.
• Sık idrara çıkma(Özellikle geceleri).
• İştah kaybı.
• Bulantı.
• Sersemlik, yorgunluk ve zayıflık:
• Beyin kanlanmasının azalması da bilinç düzeyinde değişikliklere yol açar.
• Hızlı ve düzensiz kalp ritmi.

Ancak kalp yetmezliğinin ağırlığı ile şikâyetler arasında her zaman doğru orantı olmaz.
Kalp yetmezliğinin ağır olmadığı durumlarda hiç şikâyet olmayabilir ve kalp yetmezliği, yalnız muayene ve bir takım laboratuar tetkikleri ile fark edilebilir. Bazen ise ileri derecede Kalp Yetmezliği olduğu halde fazla şikâyet olmayabilir.

- - - - - - Kalp yetmezliği nasıl teşhis edilir?

Doktorunuz şikâyetleriniz ve tıbbi özgeçmişiniz hakkında size birçok soru soracaktır.
Kalp yetmezliğine neden olan durumlar (koroner arter hastalığı, diyabet, kapak hastalığı, hipertansiyon vb), sigara kullanım durumu, kullandığınız ilaçlar, alkol alımı, vs hakkında bilgi alınacaktır.Sonrasında fizik muayeneye geçilecek, doktorunuz kalbinizi dinleyip kalp yetmezliğine neden olan hastalığa ait bulguları araştıracaktır. Doktorunuz ayrıca başka testlerin yapılmasını isteyebilir.

Bu testler:

Rutin kan tetkikleri: kan testleri; böbrek, karaciğer ve tiroid bezlerinin fonksiyonlarını göstermek, kolesterol seviyeleri ve kansızlık (anemi) araştırmak amacıyla yapılır.
B-tipi natriüretik peptid (BNP)
Göğüs röntgeni (akciğer grafisi veya tele):
Ekokardiyografi:
Elektrokardiyogram (EKG):

Kalp Yetmezliği nasıl tedavi edilir?

Eskiye göre şu an KY tedavisi için birçok tedavi seçeneği mevcuttur.
Tedavide prensip, öncelikle hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak veya altta yatan nedeni kaldırarak hastalığı kaldırmak, (böylece ölüm riskini ve hastaneye yatışı azaltmak) şikayetleri azaltmak ve hayat kalitesini arttırmaktır.
Tedavi;
İlaç dışı tedavi (yaşam tarzı değişikliği, tuz kısıtlaması, istirahat vb),
İlaç tedavisi
Cardiac Pacemaker (Kalp pili):
Gerekli olan durumlarda cerrahi tedaviden oluşur.

- - - - - - KY hastalarının yapması gerekli olan şeyler nedir?

İlaçlarınızı düzenli kullanın,
Doktorun önerdiği şekilde yaşam tarzınıza dikkat edin,
Kan basıncınızı kontrol altında tutun.
Doktorunuza düzenli bir şekilde kontrole gidin(Kontrollerde doktorunuz durumunuzu takip ederken sizden kilo kaydınızı isteyebilir. Sorularınız varsa bir kâğıda not ederek yanınızda getiriniz. Acil bir sorunuz varsa hemen doktorunuzu arayınız. Tüm doktorlarınızı durumunuz hakkında bilgilendiriniz. Başka doktorlar tarafından verilecek tüm ilaçları kalp doktorunuza sorunuz. İlaçların düzenli bir kaydını yaparak her zaman kontrollerinize getiriniz).
Sigara içmeyi ve tütün çiğnemeyi bırakın,
Normal sağlıklı kilonuzu muhafaza edin,
Yüksek kan basıncı, diyabet ve kolesterol düzeyinizi kontrol altına alın,
Düzenli egzersiz yapın (doktorunuz önerdiği şekilde.)
Alkol kullanmayın,
Gerekirse, önerilen cerrahi tedaviyi geri çevirmeyin,
Sıkı sıvı takibi (Doktorunuz günlük sıvı alım miktarınızı ve tuvalete gidiş sıklığınızı takip etmenizi isteyebilir. Unutmayın damarlarınızda ne kadar fazla sıvı var ise kalbiniz o kadar fazla yorulacaktır.),
Doktorunuz tuz (sodyum) alımını kısıtlayın.
Kilonuzu yakından takip edin.
Şikâyetlerinizi takip edin, (Şikâyetleriniz artarsa hemen doktorunuza haber verin. Durumunuzun acil müdahale gerektirecek kadar ağırlaşmasına izin vermeyin.)
İlaçlarınız size nasıl önerildiyse öyle alın (İlaçlar kalbin kanı pompalamasını kolaylaştırır, kalbiniz üzerindeki stresi azaltır, KY’nin ilerlemesini azaltır ve sıvı tutulmasını önler. Bu ilaçların çoğu vücuda zararlı hormonların salgılanmasını önler. Bu ilaçlar kan damarlarınızın genişlemesini sağlayarak kan basıncınızı düşürürler.)

- - - - - - Hangi ilaçlardan uzak durulmalı?

Ağrı kesiciler (özellikle romatizma tedavisinde kullanılan),
Birçok ritim düzenleyici ilaç.
Kalsiyum kanal blokerlerinin çoğu (hipertansiyon tedavisi),
Bazı ek gıdalar ve büyüme hormonu tedavisi,
Sodyum içeren mide asidini azaltan ilaçlar.
Dekonjestan içeren ilaçlar( Antigribal ve öksürük kesici olarak kullanılan ilaçların içinde de bulunabilirler.
Bu ilaçlardan herhangi birini kullanıyorsanız doktorunuza haber veriniz.
İlaçların isimleri kadar ne sıklıkla ve hangi dozlarda kullandığınız önemlidir. Hepsinin düzenli bir listesini yapıp her kontrolde yanınızda getiriniz. Doktorunuza danışmadan asla ilaçlarınızı kesmeyiniz.

Hayat kalitesi nasıl yükseltilebilir?

Sağlıklı bir diyet uygulayarak: Günlük sodyum alımınızı 2 gr altına düşürün. Yüksek lifli ve potasyumlu gıdalar seçin. Yağdan, kolesterolden ve şekerden zengin gıdaları azaltın. Kilo vermek için yüksek kalorili yiyeceklerden uzak durun,

Düzenli egzersiz: doktorunuz tarafından verilen bir kalp koruyucu egzersiz programı ile şikâyetleriniz düzelebilir ve kendinizi daha zinde ve sağlıklı hissedersiniz.
Kendinizi aşırı yormayın: Ağır cisimleri itmek, kaldırmak, kürekle toprak kazmak kalp yetmezliği şikâyetlerini arttırabilir.
Aktivitenizi planlayın.
Solunum yolu enfeksiyonlarından korunun,
İlaçlarınızı belirtildiği gibi alıp asla danışmadan kesmeyin,
Duygusal ve psikolojik destek: Kalp Yetmezliği tüm aile için zor bir durumdur.
Sorularınız var ise doktorunuza danışın.

DR. MUSTAFA NAFİZ KARAGÖZOĞLU
İÇ HASTALIKLARI UZMANI
www.doktornafiz.com
Sağlık Bakanlığı İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi