ANKARA (İHA) - TBMM Genel Kurulu'nda Kamu Yönetimi Temel Kanunu yasa tasarısı kanunlaştı. Yasa kamunun eğitim, sağlık, adalet ve güvenlik gibi önemli görevleri dışında diğer bütün işlerin yerel yönetimlere devrini öngörüyor. CHP yasaya 'üniter devlet anlayışına aykırı' olduğu gerekçesiyle karşı çıkıyor.
Kamu Yönetimi Kanunu Tasarısı'nın yasalaşmasının ardından bir konuşma yapan Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin, "Üzerinde en çok tartışılan, kişilerin ve kurumların düşüncelerin üzerinde değerlendirildiği yasaların başında bu yasa tasarısı gelir. Nitekim ilk yayınlandığı şekliyle M'eclisten çıkan şekli mukayese edildiğinde birçok değişiklik olduğunu göreceksiniz. O nedenle 'Kimseye danışmadınız, kimseden görüş almadınız' şeklindeki görüşlere katılmak mümkün değildir. Bunun ideal bir kamu yönetimi kanunu olduğu kanaatinde değiliz. Ancak şu andaki Anayasa'ya göre ancak bu kadar yapılabilir. İdeal bir kamu yönetimi Anayasa değişikliği sonrasında mümkün olabilir" dedi.
Şahin, açıklamalarında, Mesclis'te yapılan kanunların Cumhurbaşkanlığı ve Anayasa Mahkemesi'nden dönmesini eleştirerek, 'Acaba Cumhurbaşkanı'ndan döner mi acaba, Anayasa Mahkemesi'nden döner mi?' diye kanun yapılamayacağını belirtti. Şahin, hükümetin hazırladığı yasa tasarılarını önce Cumhurbaşkanı'na, ardından Anayasa Mahkemesi'ne, sonra da Meclis'e götürmesi şeklinde bir düzenleme yapılabileceğini ancak bunun doğru olmadığını ifade etti. Şahin, "Böyle bir şey olabilir mi?" diye konuştu. Şahin, AK Parti'den DYP'ye geçen Ümmet Kandoğan'ın yasa tasarısını eleştirmesi üzerine de, "Bir iki kalp damarı değişince görüşleri de değişiyor" diyerek tepki gösterdi.
Kandoğan ise bu sözler üzerine kalp damarlarının değişmesiyle görüşlerinin değişmediğini, o zaman da böyle bir yasayı savunduğunu ancak bu şekilde bir kanunu savunmadığını ifade ederek, "Bunu kullanarak benim fikirlerimin değiştiğini söylemesini yadırgadım Ben karakterli bir insanım. İnandığı fikirler için mücadele eden bir insanım" ifadelerine yer vererek, bir başbakan yardımcısının bir hastalıktan dolayı kendisini eleştirmesine tepki gösterdi.
YASA NELER GETİRİYOR
- Merkezi idare, adalet, savunma, güvenlik, istihbarat, dış ilişkiler, maliye, hazine, dış ticaret, eğitim, diyanet, vakıflar, sosyal güvenlik, tapu kadastro, nüfus ve vatandaşlık, sivil savunma, gümrük hizmetleri ve piyasalara ilişkin düzenlemeleri yapacak. Ulusal ve bölgesel düzeyde ekonomik, sosyal ve fiziki planlar hazırlayacak. Mahalli idareler ise bu görev ve hizmetler dışındaki görev, yetki ve hizmetleri yerine getirecek.
- Hükümetin görevi sona erdiğinde, müsteşarlar ile başkanlık ve genel müdürlük şeklinde kurulan bağlı ve ilgili kuruluşlarda başkan veya genel müdürlerin görevi kendiliğinden sona ermiş sayılacak. Ancak bu görevlere yeni bir atama ya da görevlendirme yapılıncaya kadar bu kişiler görevlerine devam edecek. Bu şekilde görevi sona erenler özlük hakları saklı kalmak üzere, kadro şartı aranmaksızın bakanlık müşaviri olarak atanacak.
- Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu lağvedilecek. Personeli, araç, gereç, taşınır ve taşınmaz malları ve bütçesi Sayıştay'a devredilecek.
- Merkezi idareye dahil kurum ve kuruluşlarla il özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşlar ve mahalli idare birliklerinin dış denetimi Sayıştay tarafından yapılacak. Bu amaçla Sayıştay'ın teşkilat yapısı içinde özel ihtisas daireleri oluşturabileceği gibi, bölge düzeyinde taşra birimleri de kurulabilecek.
- Köyler ile köylerin kendi aralarında kurdukları birlikler, mülki idare amirleri eliyle denetlenecek.
- Dışişleri Bakanlığı ile Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı hariç bakanlıklar ve diğer kamu kurumları yurt dışı teşkilatı kuramayacak. Bakanlık ve diğer kamu kurumlarının hangilerinin hangi ülkelerde teşkilat kuracağını Bakanlar Kurulu belirleyecek.
- Kamuda performans denetimi sistemi uygulanacak. Buna göre, yönetimin bütün kademelerinde gerçekleştirilen faaliyet ve programların planlanması, uygulanması ve kontrolü aşamalarında, ekonomiklik, verimlilik ve etkililik denetimi yapılacak.
- Gerçek ve tüzel kişiler, kanunla belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bilgi edinme hakkına sahip olacak. Kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişilerin talep etmeleri halinde, istenen bilgi ve belgeleri kanunda belirtilen istisnalar dışında vermekle yükümlü olacak.
- Kamu kurum ve kuruluşları, görev ve hizmet alanlarına giren konulardaki temel nitelikli karar ve işlemlerini, mal ve hizmet alımlarını, satımlarını, projelerini ve yıllık faaliyet raporlarını bilgi iletişim teknolojilerini de kullanmak suretiyle kamuoyunun bilgisine sunacak. Kesinleşen faaliyet ve denetim raporları uygun araçlarla kamuoyunun incelemesine açık hale getirilecek.
- Her ilde, mahalli idareler ve bunlara bağlı kuruluşlar ile bu idareler tarafından kurulan birlik ve işletmelerin, gerçek ve tüzel kişilerle ilgili işlem ve eylemlerinin hukuka uygunluğunu değerlendirmek, aralarındaki anlaşmazlıkların çözümüne yardımcı olmak üzere bir halk denetçisi seçilecek.
- Kamu hizmetleri memurlar, tam zamanlı veya kısmi zamanlı çalışan diğer kamu görevlileri ve işçiler eliyle yürütülecek. Tam zamanlı veya kısmi zamanlı çalışan diğer kamu görevlileri ve işçiler kadro şartına bağlı olmaksızın sözleşmeye dayalı olarak istihdam edilecek. Sözleşmede, ilgili personelin görevleri, hak ve yükümlülükleri ile performans ölçüleri de yer alacak.
Yeni yasa çerçevesinde memurlar ve diğer kamu görevlileri, performans ölçülerine göre değerlendirilecek ve ödüllendirilecek. Tasarının yasalaşması ve hayata geçilmesiyle kamuda yılda 500 trilyon liraya yakın tasarruf sağlanacağı belirtiliyor.