Düşük kan şekeri belirtileri temel olarak açlık hissi, hızlı kalp atışı, terleme, baş dönmesi, sinirlilik, hâlsizlik ve bulanık görme şeklinde seyredebilir. Hipoglisemi diyabetli bireylerde sık görülürken diğer sağlık sorunları veya yanlış beslenmeyle de ilişkili olabilir. Hipoglisemi yönetimi hemen glukoz alımını içeren tedbirler almayı gerektirir. Hipoglisemi semptomlarınızın sıklıkla tekrarlanması durumunda bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir çünkü altta yatan nedeni belirlemek ve uygun tedavi stratejilerini belirlemek önemlidir.
Kan şekeri düşerse ne olur?
Kan şekeri düşmesi "hipoglisemi" olarak adlandırılır. Kan şekeri düşmesi durumunda vücutta çeşitli etkiler ortaya çıkar. İşte kan şekeri düştüğünde neler olabileceğine dair bazı etkiler:
- Enerji Azalması: Kan şekeri vücudun enerji kaynağı olan glukozun seviyesini yansıtır. Kan şekeri düştüğünde, enerji seviyeleri azalır ve kişi halsizlik, yorgunluk ve genel bir halsizlik hissi yaşayabilir.
- Beyin Fonksiyonlarında Bozulma: Beyin, enerji için glukozu kullanır ve düşük kan şekeri seviyeleri, beyin fonksiyonlarını etkileyebilir. Bunun sonucunda konsantrasyon güçlüğü, unutkanlık, kararsızlık ve hatta baş dönmesi veya bayılma gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
- Sinir Sistemi Etkilenmesi: Düşük kan şekeri sinir sistemi üzerinde de etkiler gösterebilir. Sinir sistemi uyarıları iletiminde glukoz önemli bir rol oynar. Hipoglisemi durumunda sinir iletimi etkilenebilir ve sinir hasarı riski artabilir.
- Kalp Atışında Hızlanma veya Ritim Bozukluğu: Kan şekeri düşmesi kalp hızını artırabilir ve kalp atışında hızlanma veya düzensizliklere neden olabilir. Bu durum, kanın vücutta yeterince oksijen ve besin taşıyamamasına yol açabilir.
- Terleme: Düşük kan şekeri, vücudun stres tepkisini tetikleyebilir ve terleme artabilir. Terleme, vücut ısısını düzenlemeye çalışırken ortaya çıkar.
- Anksiyete veya İrritabilite: Hipoglisemi sinir sistemi üzerinde etkiler göstererek anksiyete, sinirlilik, huzursuzluk ve irritabilite hissine neden olabilir.
- Bulanık Görme veya Odaklanma Sorunları: Düşük kan şekeri göz sağlığını etkileyebilir ve bulanık görme, odaklanma zorluğu veya görsel bozukluklara neden olabilir.
Hipoglisemi ciddi bir durum olabilir ve müdahale edilmezse bilinç kaybına veya nöbetlere yol açabilir. Bu nedenle, kan şekeri düştüğünde hemen glukoz alınması önemlidir. Diyabetli kişilerde düşük kan şekeri sıklıkla görülebilir, bu nedenle kan şekeri seviyelerini düzenli olarak kontrol etmek ve tedavi planını doktorla takip etmek önemlidir.
Kan şekeri düşüklüğü neden olur?
Kan şekeri düşüklüğü hipoglisemi olarak adlandırılır. Kan şekeri düşüklüğü çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Bu belirtiler arasında açlık hissi, terleme, hızlı kalp atışı, baş dönmesi, titreme, sinirlilik, bulanık görme ve halsizlik bulunabilir. Eğer kan şekeri düşüklüğü belirtileri yaşıyorsanız bir sağlık uzmanına danışmanız ve uygun tedavi ve yönetim stratejilerini belirlemek için destek almanız önemlidir. Hipoglisemi yani kan şekeri düşüklüğü nedenleri şu şekildedir:
- Uzun süre aç kalma ya da yetersiz beslenme: Uzun süre aç kalmak ya da yetersiz ve eksik bir beslenme düzenine sahip olmanın sonucunda kan şekeri düşebilir. Özellikle de diyabet olan kişilerde uzun süreli açlık ya da yetersiz karbonhidrat alımı, kan şekerinin düşmesine neden olabilir.
- Diyabet ilaçları veya insülin: Diyabet tedavisinde kullanılan ilaçlar veya insülin, kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutmak için kullanılır. Ancak yanlış dozaj veya yanlış kullanım sonucu kan şekeri düşebilir. Bu durum özellikle diyabetli kişilerde insülin veya antidiyabetik ilaçların aşırı dozajı veya yetersiz beslenmeyle birlikte kullanımıyla ilişkilidir.
- Fiziksel aktivite: Bazı egzersiz ve aktiviteler vücudun enerji kullanımını artırarak kan şekerinin düşmesine sebep olur. Egzersiz ve spor yaparken vücut enerji kaynağı olarak glukozu kullanır. Bunun sonucunda kan şekeri düşebilir.
- Bazı hastalıklar: Kan şekeri düşüklüğü kimi zaman hormonal bozukluklar, karaciğer ve böbrek rahatsızlıkları, endokrin sistem sorunları ve pankreas bozuklukları gibi hastalıklara bağlı olarak gelişebişir. Örneğin adrenal hormonunun az olması sonucunda kan şekeri düşebilir.
- Alkol Tüketimi: Alkol, kan şekeri seviyelerini etkileyebilir ve hipoglisemiye neden olabilir. Alkol, karaciğerin glukoz üretimini azaltır ve hipoglisemi riskini artırır.
- İlaç Kullanımı: Bazı ilaçlar, özellikle diyabet dışında kullanılan bazı ilaçlar, kan şekeri seviyelerini etkileyebilir ve hipoglisemiye neden olabilir.
Kan şekerinin düştüğü nasıl anlaşılır?
Kan şekeri düşüklüğü (hipoglisemi) belirtileri her bireyde farklılık gösterebilir. Kan şekeri düşüklüğü belirtileri hafif veya şiddetli olabilir ve kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Kan şekeri düşüklüğü yaşadığınızı düşünüyorsanız hemen bir şeyler yemek veya içmek (örneğin meyve suyu veya şekerli bir atıştırmalık) ve kan şekerinizi kontrol etmek için uygun önlemleri almanız önemlidir. Ayrıca, düşük kan şekeri semptomlarınızın sıklıkla tekrarlanması durumunda bir sağlık uzmanına başvurmanız önemlidir. Ancak genellikle aşağıdaki belirtiler kan şekeri düştüğünde ortaya çıkabilir:
- Açlık hissi: Aniden açlık hissiyle karşılaşabilirsiniz. Yiyecek yeme isteği veya acıkmış gibi hissetme durumu olabilir.
- Terleme: Hipoglisemi sırasında aşırı terleme yaşayabilirsiniz. Terleme, vücudun stres tepkisine bağlı olarak ortaya çıkar.
- Hızlı kalp atışı: Düşük kan şekeri, kalp atış hızınızı artırabilir. Hızlı veya düzensiz kalp atışları hissedebilirsiniz.
- Baş dönmesi veya baş ağrısı: Kan şekeri düşüklüğü beyne yeterli miktarda glukoz ulaşmasını engelleyebilir, bu nedenle baş dönmesi veya baş ağrısı hissedebilirsiniz.
- Titreme: Özellikle ellerinizde titreme veya kas seğirmesi yaşayabilirsiniz. Vücudunuzun enerji için glukoz eksikliği nedeniyle kaslarınızda titreme hissi ortaya çıkabilir.
- Sinirlilik veya huzursuzluk: Düşük kan şekeri seviyeleri sinir sisteminizi etkileyebilir ve sinirlilik, huzursuzluk, irritabilite hissi ortaya çıkabilir.
- Bulanık görme: Hipoglisemi, görüşte bulanıklık veya odaklanma sorunlarına neden olabilir.
- Yorgunluk veya hâlsizlik: Kan şekeri düştüğünde enerji seviyeleriniz azalabilir ve genel bir hâlsizlik veya yorgunluk hissi yaşayabilirsiniz.
- Baş dönmesi veya bayılma: Düşük kan şekeri beyne yeterli oksijen ve besin sağlamayabilir, bu da baş dönmesi veya bayılma hissi oluşturabilir.
Kan şekeri düşerse ne yapılmalı?
Hipoglisemi durumu sık tekrarlanıyorsa veya kontrol edilemiyorsa, bir sağlık uzmanına başvurmanız önemlidir. Doktorunuz, hipoglisemi nedenini belirlemek ve uygun tedavi stratejilerini belirlemek için size yardımcı olacaktır. Kan şekeri düştüğünde (hipoglisemi), aşağıdaki adımları takip etmek önemlidir:
- Hemen glukoz alın: Kan şekeri düştüğünde, hızlı bir şekilde kan şekerini yükseltecek bir kaynak olan glukoz almalısınız. Bunu yapmanın çeşitli yolları vardır:
- Şekerli içecekler: Meyve suyu, gazlı içecekler veya glukoz içeren içecekler hızlı bir şekilde kan şekerinizi yükseltebilir.
- Şekerli atıştırmalıklar: Şeker, şekerleme veya tatlı meyve gibi hızlı etkili karbonhidrat içeren atıştırmalıklar alabilirsiniz.
- Glukoz tabletleri veya jelleri: Eczanelerden temin edilebilen glukoz tabletleri veya jelleri de kullanılabilir.
- Kan şekerinizi kontrol edin: Glukoz aldıktan sonra kan şekeri seviyenizi kontrol edin. Ölçüm cihazınızı kullanarak kan şekeri düzeyinizi ölçün ve hedef aralığa ulaşıp ulaşmadığınızı belirleyin.
- Bir süre sonra yeniden beslenin: Kan şekeri düşüklüğü yaşadıktan sonra düzenli bir öğün yemek veya sağlıklı bir atıştırma yapmak önemlidir. Dengeli karbonhidrat, protein ve yağ içeren bir öğün planlayın.
- Diyabetliyseniz doktorunuza danışın: Diyabet hastasıysanız ve hipoglisemi tekrarlayan bir sorun haline geliyorsa, tedavi planınızı gözden geçirmek ve gerektiğinde ilaç dozajını ayarlamak için doktorunuzla iletişime geçin.
- Acil durumlar için tedbir alın: Şiddetli hipoglisemi yaşayabileceğinizi düşünüyorsanız, yanınızda hipoglisemi durumunda kullanmak üzere şeker veya glukagon (bir tür hormon) enjeksiyonu taşıyabilirsiniz. Bu tür acil durumlar için nasıl kullanılacağını öğrenmek önemlidir.
Kan şekeri düştüğünde ne yemeli?
Kan şekeri düştüğünde (hipoglisemi), hızlı bir şekilde kan şekerini yükseltecek yiyecekler tüketmek önemlidir. Kan şekerini hızla yükselten yiyecekleri tüketmek sadece acil durumlar için geçerlidir. Düzenli olarak dengeli bir beslenme programı takip etmek, sağlıklı karbonhidratlar, proteinler, sağlıklı yağlar ve lifli gıdaları içeren bir diyet benimsemek önemlidir. Kan şekeri düşüklüğü sık yaşanıyorsa veya kontrol edilemiyorsa bir sağlık uzmanına başvurarak uygun tedavi stratejilerini belirlemeniz önemlidir. İşte kan şekerini hızla yükseltebilecek bazı yiyecekler:
- Şekerli içecekler: Meyve suyu, gazlı içecekler veya spor içecekleri gibi şekerli içecekler, hızlı bir şekilde kan şekerinizi yükseltebilir. Ancak, bu tür içeceklerdeki şeker miktarını kontrol etmek önemlidir.
- Şekerli atıştırmalıklar: Çikolata, şekerleme veya tatlı meyveler gibi şeker içeren atıştırmalıklar, kan şekeri seviyenizi hızlı bir şekilde yükseltebilir. Ancak, dengeli bir beslenme için tercih edilecek sağlıklı atıştırmalıkları seçmek önemlidir.
- Glukoz tabletleri veya jelleri: Eczanelerden temin edilebilen glukoz tabletleri veya jelleri, hipoglisemi durumunda hızlı bir şekilde kan şekerini yükseltebilir. Bu ürünlerin kullanımı için ambalajdaki talimatları izleyin.
- Meyve: Bazı meyveler, doğal olarak şeker içerir ve kan şekerinizi hızla yükseltebilir. Özellikle yüksek glisemik indeksli meyveler, örneğin muz veya karpuz, hızlı bir şekilde enerji sağlayabilir.
- Kuru meyveler: Kuru üzüm, hurma veya kuru kayısı gibi kuru meyveler, yüksek şeker içeriğiyle kan şekeri seviyenizi hızlıca yükseltebilir.
- Karbonhidratlar: Ekmek, kraker, bisküvi gibi karbonhidrat içeren gıdalar da kan şekerini hızlı bir şekilde artırabilir. Ancak, kompleks karbonhidrat kaynaklarını tercih etmek ve rafine edilmemiş tam tahılları içeren seçenekleri seçmek daha sağlıklı bir tercih olacaktır.
BİZE ULAŞIN
