İnsanın var oluşundan beri aradığı ölümsüzlük iksiri henüz bulunamadı. Ama yine de 21. yüzyılda yaşayan bizler önceki kuşaklardan çok daha şanslıyız. Bugün pekçok hastalığın tıbbi veya cerrahi tedavisi mümkün. Memorial Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Duygu İbrişim, doğru nedenle ve doğru şekilde kullanıldığında mucize yaratabilen ilaçların bazen kabus olabileceğini unutmamak gerektiğini vurgularken, dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında bilgi verdi.
Komşunun ilacı
Doktor tavsiyesi olmadan, eş, dost, komşu önerisi ile alınan ilaçlar bazen ciddi sıkıntılara neden olabilir.
• Bu bir deneme yanılma yöntemidir ve bazen aynı sandığınız sağlık problemi size ilaç önerisinde bulunan kişininkinden çok farklı, aldığınız ilaç da sizin için kesinlikle alınmaması gereken (kontrendike) olabilir ve önemli sorunlar ortaya çıkabilir.
• Önerilen ilaç uygun gibi görünse de, sizin kullanmakta olduğunuz başka ilaçlarla etkileşimi olabilir ve bir arada kullanılmaması gerekebilir.
• Kişiye ve hastalığına özel doz ve kullanım süreleri önemlidir.
• Erken teşhisin çok önem kazandığı günümüzde doktor tarafından görülmeden yapılan geçiştirici tedaviler sorunların daha da büyümesine ve çözülmesinin zorlaşmasına yol açabilir.
Doktorun önerisine uyun
Doktor önerisi ile alınan ilaçların doğru şekilde alınması, hem daha etkili olmalarını hem de yan etkilerinin en aza indirilmesini sağlar. İlacın aç veya tok iken alınması, başka ilaçlarla birlikte kullanımı, tedavi süresince önerilen beslenme biçimi ve kullanım süresi doktorun tavsiyesine göre düzenlenmelidir.
Sindirim sorunlarına dikkat
İlaçların çoğunun özellikle aspirin, kan sulandırıcı ilaçlar, antiromatizmal ilaçlar ve bazı antibiyotiklerin mide, barsak ve yemek borusu üzerine irritan etkileri vardır. En çok görülen sorunlar bu bölgelerde oluşan ülserler, bu ülserlere bağlı ağrı, yanma ve kanamalardır. Geçmişte gastrointestinal sistem kanaması, gastrit-ülser-reflü öyküsü olan kişilerde ilaç kullanımlarında daha fazla dikkatli olmak gereklidir. Hastanın öykü ve değerlendirilmesine göre hekim tarafından sindirim sistemi yan etkileri daha az olan ilaçların seçimi bazen de beraberinde mide koruyucu ilaçların verilmesi planlanabilir.
İlacı dik poziyonda ve suyla için
İlaçların sindirim sistemine direkt ve kan yolu ile olumsuz etkilerinin yanı sıra, özellikle büyük tabletlerin yemek borusunda takılarak tahriş oluşturması ve buna bağlı olarak şiddetli göğüs ağısı-yanması ve yutma güçlüğü ile doktora başvurma hiç de seyrek değildir. Bu bulgularla gelen hastalarda endoskopik incelemelerde yemek borusunda ülserler görülmesi çok tipiktir. Bunu en aza indirmek için ilaçların mutlaka dik ve oturur pozisyonda, bol su ile alınması, ilacın ardından en az 10 dakika yatar pozisyona geçilmemesi özellikle önemlidir. İlaçları su ile almak en doğrusudur. Çay ve kahve yan etkileri arttırabilir ve emilim üzerine olumsuz etkilidir. İlaçların süt ile alınması da bazı ilaçların emilimini azaltması yönünden önerilmemektedir.